Stanisław Rembek

Urodził się w Łodzi, w rodzinie Edmunda Ehrenberga, kierownika robót budowlanych, i Kazimiery z Osmanowiczów. Rodzina mieszkała wówczas w Łasku. W 1909 roku Ehrenbergowie przeprowadzili się do Piotrkowa Trybunalskiego, gdzie Stanisław uczęszczał najpierw do gimnazjum rosyjskiego, a następnie do Gimnazjum im. Henryka Dąbrowskiego. Był aktywnym harcerzem, redagował szkolną gazetę „Razem”. Od końca 1914 zaczął prowadzić dziennik. W 1918 wstąpił do tajnej Polskiej Organizacji Wojskowej. W 1919 przerwał naukę i wstąpił jako ochotnik do Wojska Polskiego. Został kanonierem w 1. Baterii 10. Kaniowskiego Pułku Artylerii Lekkiej. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Do rezerwy przeszedł 17 stycznia 1921 roku^[2] Uczestnik wojny obronnej 1939^[3]. W czerwcu 1921 zdał maturę w Gimnazjum im. Bolesława Chrobrego w Piotrkowie Trybunalskim^[4].

Z wykształcenia historyk, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego^[3]. Studiował również dziennikarstwo w Szkole Nauk Politycznych w Warszawie. W 1921 roku wstąpił do Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej. Debiutował na łamach pisma „Ognisko” w 1922 roku. Najpierw w marcu ukazał się jego artykuł Duch wolności w konstytucji 17 marca 1921 r., następnie powieść młodzieżowa w odcinkach Ekspedycja karna. Podjął też współpracę z „Kurierem Gnieźnieńskim”, na którego łamach ukazały się opowiadania Pytanie i Dojrzałe kłosy. Od 1923 współpracował z dziennikiem PPS „Robotnik”. Został członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich, poznał też pisarzy zrzeszonych w PEN Clubie^[4]^[5].

W latach 1924–1938 był nauczycielem polonistą^[3], najpierw w gimnazjum żeńskim w Radomiu, potem w Szkole Handlowej w Piotrkowie Trybunalskim^[6]. Mieszkał też i uczył w Łęczycy i Równem na Wołyniu^[4]. W 1928 roku odbył podróż po Europie. Przebywał w Czechosłowacji, Austrii, Włoszech i Francji. Był zatrudniony jako kreślarz w biurze budowlanym w Algierii. Przyjaźnił się z zoologiem Augustem Dehnelem i jego żoną. W 1932 ukończył w Zambrowie kurs oficerski w stopniu podporucznika. W 1935 ożenił się z Marią z Dalewskich Dehnelową^[4].

We wrześniu 1939 roku brał udział w obronie Warszawy^[6]. Czas okupacji niemieckiej spędził w Grodzisku Mazowieckim przy ul. Plantowej, a wnikliwe opisy codziennego życia tamtych lat zawarł w wydanym pośmiertnie Dzienniku okupacyjnym. W konspiracji uczestniczył w tajnym nauczaniu. Był związany z Polskimi Socjalistami, ukrywał Żydów, został członkiem Armii Krajowej^[3]^[4].

W 1949 na łamach Biblioteki Rolnika Polskiego ukazały się Opowiadania Nikołaja Gogola w przekładzie Rembeka. W 1958 roku pisarz został członkiem PEN-Clubu^[4]. Po wojnie okresowo jego twórczość była objęta zakazem publikacji, m.in. w okresie stalinowskim. Wówczas to żyjącemu w biedzie pisarzowi pomógł Bolesław Piasecki, który też spowodował w 1956 roku druk w Instytucie Wydawniczym PAX zbioru opowiadań Ballada o wzgardliwym wisielcu oraz dwie gawędy styczniowe^[3]. Dzieło to zawiera dedykację: „Bolesławowi Piaseckiemu jako ubogi dowód pamięci o wytrwałej pomocy okazanej w najcięższej epoce życia poświęcam”^[7].

Był żonaty z Marią z domu Dalewską, córką Adolfa Dalewskiego^[8]. Miał dwie córki: Zdzisławę i Marutę^[9]. Pasierbicą pisarza jest Maria Magdalena Stępniewska, która przygotowała do druku dwa jego pośmiertnie wydane dzienniki^[10].

Zmarł w Warszawie, pochowany został na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 297-3-25)^[11].

Stanisław Rembek

Życiorys

Publikacje

Powieści

Dzienniki

Ekranizacje

Nagrody

Upamiętnienie

Przypisy

Linki zewnętrzne

Wikiwand - on