Strażnica WOP Dorohusk

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Dorohusk – zlikwidowany podstawowy pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-radzieckiej.

Strażnica WOP Dorohusk

Strażnica SG w Dorohusku

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	była w 1954[a]
Rozformowanie	2 stycznia 2003
Tradycje
Kontynuacja	GPK SG w Dorohusku
Organizacja
Dyslokacja	Dorohusk
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza Straż Graniczna
Podległość	232 batalion WOP SOZ WOP Chełm 23 Chełmski Oddział WOP Nadbużańska Brygada WOP Nadbużański Batalion WOP Nadbużański Oddział SG

Strażnica Straży Granicznej w Dorohusku – zlikwidowana graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Ukrainą.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic^[b]. 141 strażnica WOP Dorohusk III kategorii^[2] była w strukturach 232 batalionu WOP we Włodawie^[3].

Reorganizacja, jaką przechodziły Wojska Ochrony Pogranicza w czerwcu 1956, doprowadziły do likwidacji 23 Brygady i podległych jej pododdziałów. W miejsce zniesionej jednostki utworzono dwie samodzielne: Grupę Manewrową Wojsk Ochrony Pogranicza Tomaszów (Chełm) Lubelski i Samodzielny Oddział Zwiadowczy WOP Chełm do którego została włączona Placówka WOP Dorohusk^[4]. 1 maja 1957, na bazie Grupy Manewrowej i Samodzielnego Oddziału Zwiadowczego WOP zorganizowano 23 Chełmski Oddział WOP^[c] a od 1959 nadano 23 Oddziałowi nazwę regionalną: 23 Chełmski Oddział WOP^[d][4]. W 1964 placówka WOP Dorohusk nr 4 była w strukturach 23 Chełmskiego Oddziału WOP^[5], który funkcjonował do 30 maja 1976.

1 czerwca 1976 odtwarzano brygady na granicy ze Związkiem Radzieckim. Na bazie 23 Chełmskiego Oddziału WOP sformowano Nadbużańską Brygadę WOP^[6]. W jej strukturach, na bazie Placówki WOP Dorohusk zorganizowano Strażnicę WOP Dorohusk^[7].

1 października 1989 rozformowana została Nadbużańska Brygada WOP, na jej bazie powstał Nadbużański Batalion WOP^[4], a Strażnica WOP Dorohusk wraz z batalionem została włączona w struktury Bieszczadzkiej Brygady WOP w Przemyślu^[8] i tak funkcjonowała do 15 maja 1991^[9].

Straż Graniczna:

16 maja 1991 ochronę granicy państwowej przejęła nowo sformowana Straż Graniczna. Strażnica w Dorohusku została włączona w struktury Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej w Chełmie^[10] i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Dorohusku (Strażnica SG w Dorohusku)^[e].

W 2000 począwszy od Komendy Głównej SG, Oddziałów SG i na końcu strażnic SG oraz GPK SG, rozpoczęła się reorganizacja struktur Straży Granicznej związana z przygotowaniem Polski do wstąpienia, do Unii Europejskiej i przystąpieniem do Traktatu z Schengen. Podczas restrukturyzacji wprowadzono kompleksową ochronę granicy już na najniższym szczeblu organizacyjnym tj. strażnica i graniczna placówka kontrolna. Wprowadzona całościowa ochrona granicy zniosła podział na graniczne jednostki organizacyjne ochraniające tylko tzw. „zieloną granicę” i prowadzące tylko kontrole ruchu granicznego. W wyniku tego, 2 stycznia 2003, nastąpiło zniesie Strażnicy SG w Dorohusku^[f]. Ochraniany przez strażnicę odcinek granicy, wraz z obsadą etatową przejęła Graniczna Placówka Kontrolna SG w Dorohusku^[11][12].

Ochrona granicy

W 1946 w ramach Wojsk Ochrony Pogranicza został utworzony Przejściowy Punkt Kontrolny Dorohusk (PPK Dorohusk) – kolejowy kategorii B^[g], którego załoga wykonywała kontrolę graniczną osób, towarów oraz środków transportu w przejściu granicznym^[4]:

• Dorohusk-Jagodzin (kolejowe).

1 stycznia 1964 na ochranianym odcinku funkcjonowało przejście graniczne uproszczonego ruchu granicznego (urg), w którym kontrolę graniczną i celną osób, towarów oraz środków transportu wykonywała 4 placówka WOP Dodohusk^[14]:

• Okopy.

Straż Graniczna:

Na odcinku strażnicy funkcjonowały przejścia graniczne, w których kontrolę graniczną osób, towarów i środków transportu wykonywała Graniczna Placówka Kontrolna SG w Dorohusku:

• Dorohusk-Jagodzin (kolejowe)
• Dorohusk-Jagodzin (drogowe).

Sąsiednie strażnice

• 140 strażnica WOP Uhrusk ⇔ 142 strażnica WOP Dubienka – 1954
• 5 placówka WOP Włodawa ⇔ 3 placówka WOP Strzyżów – 01.01.1960^[14]
• 5 placówka WOP Włodawa ⇔ 3 placówka WOP Hrubieszów – 01.01.1964^[14].
• Strażnica WOP Włodawa ⇔ Strażnica WOP Hrubieszów – 1990^[8]

Straż Graniczna:

• Strażnica SG we Włodawie ⇔ Strażnica SG w Hrubieszowie – 16.05.1991^[15].

Dowódcy/komendanci strażnicy

• Tadeusz Jaroc (01.06.1976–30.11.1977)^[7]
• kpt. Leszek Górnik (21.09.1989–był 31.07.1990)^[16].

Uwagi

1. Od 1991 strażnica Straży Granicznej.
2. Rozkaz dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza nr 04 z 22 lutego1954^[1].
3. Zarządzenie DWW nr 07/WW z 24.04.1957 toku (Prochwicz 2011 ↓, s. 225).
4. Zarządzenie MSW nr 203/59/WW z 27.11.1959 (Jackiewicz 1998 ↓, s. 106).
5. Zarządzenie nr 019/Org. Komendanta Głównego Straży Granicznej z 30 kwietnia 1991 : Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie, sygn. KGSG 666/2, s. 104–105 (Nowosad 2013 ↓, s. 301.)
6. Zarządzenie nr 058 Komendanta Głównego Straży Granicznej z dnia 13.12.2002 zmieniające zarządzenie w sprawie organizacji wchodzących w skład Straży Granicznej komend, strażnic, granicznych placówek kontrolnych, dywizjonów, pododdziałów odwodowych oraz ośrodków szkolenia w ramach III etapu realizacji programu dostosowania Straży Granicznej do standardów Schengen, polegającą na włączeniu wytypowanych strażnic w struktury gpk. W wyniku przeprowadzonej reorganizacji we wszystkich oddziałach SG 62 strażnice zostały włączone w struktury gpk (w tym 5 w Nadbużańskim Oddziale SG (Dubaj 2013 ↓, s. 316).
7. Rozkaz Ministra Obrony Narodowej nr 1153/org. z 21.09.1946.^[13].