Szczepan Józef Gółkowski

Szczepan Józef Gółkowski (ur. 25 grudnia 1787 w Klęczkowie koło Chełmna, zm. 22 sierpnia 1871) – polski drukarz, wydawca i redaktor czasopism, działacz oświatowy.

Szczepan Józef Gółkowski

Data i miejsce urodzenia	25 grudnia 1787 Klęczkowo
Data śmierci	22 sierpnia 1871
Zawód, zajęcie	drukarz, wydawca
Alma Mater	Uniwersytet Albrechta w Królewcu

Życiorys

Uczył się w gimnazjum jezuickim w Grudziądzu, a następnie studiował prawo na uniwersytecie w Królewcu. Studiów nie ukończył z powodu kampanii napoleońskiej 1806–1807.

W 1848 założył w Chełmnie pierwszą na Pomorzu polską drukarnię i księgarnię. W 1849 przejął wydawanie „Szkółki Narodowej”, pierwszego w tej części kraju polskiego czasopisma. Był to organ Ligi Polskiej. Również w 1849 rozpoczęto wydawanie drugiego czasopisma, „Katolika Diecezji Chełmińskiej”. Wskutek restrykcyjnej pruskiej ustawy o prasie i stowarzyszeniach, wydawanie „Szkoły Narodowej” (w co przekształciła się „Szkółka Narodowa”) zostało w 1850 wstrzymane.

Już w październiku 1850 rozpoczął wydawanie kolejnego czasopisma Nadwiślanin, był też jego redaktorem. Nadwiślanin wychodził w Chełmnie aż do 1866 jako jedyne polskie pismo na Pomorzu Gdańskim.

Drukował także kalendarze polskie oraz liczne wydawnictwa książkowe, przeważnie o treści religijnej.

Działalność wydawnicza spotykała się z licznymi represjami ze strony władz pruskich. W 1861 Gółkowski został skazany na 3 lata więzienia, utratę praw obywatelskich na 5 lat i utratę konsensu drukarskiego. Od więzienia uchroniła go choroba i sędziwy wiek. Po tych wydarzeniach przekazał drukarnie i redakcję Ignacemu Danielewskiemu.

Zobacz też

• Liga Polska (1848–1850)

Bibliografia

• „Zasłużeni ludzie Pomorza Nadwiślańskiego z okresu zaboru pruskiego. Szkice biograficzne”, Gdańskie Towarzystwo Naukowe, Gdańsk, 1979

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000112947304
• VIAF: 164775157
• NUKAT: n01029744

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 3907101