Szczepan Pilecki

Szczepan Stefan Pilecki h. Leliwa (ur. 26 grudnia 1892 w Przemyślu, zm. 11 listopada 1939 w Lasach Piaśnickich) – wicemarszałek Gminy Polskiej Związku Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku, znawca literatury polskiej, działacz polskich organizacji wojskowych.

Szczepan Stefan Pilecki

Data i miejsce urodzenia	26 grudnia 1892 Przemyśl
Data i miejsce śmierci	11 listopada 1939 Lasy Piaśnickie
Zawód, zajęcie	nauczyciel, znawca literatury polskiej, działacz polskich organizacji wojskowych
Narodowość	polska
Tytuł naukowy	doktor
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Uczelnia	Polska Wyższa Szkoła Handlowa Macierzy Szkolnej
Małżeństwo	Elisabeth Loesdau
Dzieci	Janusz Pilecki
Odznaczenia

Życiorys

Urodził się w rodzinie szlacheckiej. Ojciec - Marceli (1857–1924) był architektem i budowniczym w Przemyślu, matka – Maria Czarnota-Bojarska (1863–1937), była córką Alfreda inżyniera budowlanego i działacza społecznego ze Lwowa. W roku 1911 ukończył przemyskie c.k. Gimnazjum nr 1. Rok później rozpoczął na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego studia, które ukończył w roku 1918. Trzy lata później uzyskał tytuł doktora prawa na tejże uczelni. Podczas I wojny światowej walczył w armii austriackiej na froncie karpackim, a następnie włoskim. W latach 1918–1921 w szeregach formacji artyleryjskiej Wojska Polskiego. W 1919 roku brał udział w walkach z Czechosłowacją o Śląsk Cieszyński. Po przejściu do rezerwy uzupełnił wykształcenie z zakresu bankowości i przeniósł się do Gdańska, gdzie od początku 1924 roku pracował jako dyrektor tamtejszego oddziału Ziemskiego Banku Kredytowego we Lwowie. W roku 1926 rozpoczął pracę w oddziale Polskiej Agencji Drzewnej, został członkiem gdańskiego Polskiego Klubu Wioślarskiego, którego był wiceprezesem w latach 1925–1926^[1]. Pracował także w szkolnictwie jako:

• nauczyciel kontraktowy w Państwowej Szkole Handlowej w Warszawie w roku 1931^[1],
• nauczyciel etatowy w Żeńskiej Szkole Przemysłowo-Handlowej w Poznaniu w roku 1932^[1].

Oddelegowany w roku 1932 do Gdańska do pracy w Polskiej Wyższej Szkole Handlowej Macierzy Szkolnej, w której nauczał ekonomii społecznej, towaroznawstwa, historii handlu, dokumentacji i prawa handlowego. W tym czasie dał się poznać jako aktywny działacz polonijny^[2]:

• członek Towarzystwa Przyjaciół Nauki i Sztuki^[1],
• opiekun szkolnego koła Ligi Obrony Powietrznej Państwa^[2],
• działacz tajnego Związku Strzeleckiego („Strzelcu”)^[2],
• od 1933 roku członek zarządu i komisji szkolno-oświatowej Macierzy Szkolnej^[1],
• począwszy od roku 1937 członek Zarządu Głównego Związku Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku
• od 1937 roku wicemarszałek Rady Delegatów Gminy Polskiej Związku Polaków,
• współpracownik Polskiej Organizacji Wojskowej^[2],
• uczestnik tajnych kursów teoretycznych dowodzenia w Gdańsku i na terenie Polski^[2],
• autor podręczników: Prawoznawstwo, Towaroznawstwo wydanych w 1938 roku przez Wydawnictwo Wyższej Szkoły Handlowej Macierzy Szkolnej w Gdańsku^[3].

Aresztowany 1 września 1939 roku, był przetrzymywany w więzieniu gdańskim. W wyniku represji obejmujących Polaków po wybuchu II wojny światowej został rozstrzelany w masowej egzekucji polskiej inteligencji w lasach piaśnickich 11 listopada 1939 roku^[2] (niektóre źródła podają datę 23 października 1939 lub 22 marca 1940 roku w Stutthofie).

Po roku 1945 jego imieniem nazwano jedną z ulic gdańskiej dzielnicy Wrzeszcz (przed wojną ulica nosiła nazwę Gustav-Radde-Weg). Obecnie jego imię nosi tramwaj PESA Swing^[4].

Żona, gdańszczanka niemieckiego pochodzenia, Elisabeth Loosdau^[3], w trakcie II wojny światowej wyjechała do Niemiec; syn Janusz Pilecki (ur. 1927 w Gdańsku), zamieszkały w Monachium^[3], jest tłumaczem polskiej literatury na język niemiecki (tłumaczył m.in. utwory Marka Hłaski)^[1], muzykologiem (używa nazwiska Hans von Piletzki)^[3].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari^[5]
• Złoty Krzyż Zasługi (22 kwietnia 1938)^[6]
• Krzyż za Obronę Śląska Cieszyńskiego II kl. (2 października 1919)^[7]
• Medal Pamiątkowy za Obronę Śląska Cieszyńskiego