Tadeusz Gadacz

Tadeusz Antoni Gadacz (ur. 22 października 1955 w Krakowie)^[1] – polski filozof i religioznawca specjalizujący się w filozofii człowieka, wykładowca akademicki, tłumacz, profesor nauk humanistycznych, były prezbiter katolicki i były członek pijarów.

Tadeusz Antoni Gadacz

Tadeusz Gadacz (2025)
Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	22 października 1955 Kraków
profesor nauk humanistycznych
Specjalność: filozofia człowieka
Alma Mater	Papieska Akademia Teologiczna
Doktorat	1984 Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie
Habilitacja	1990 Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie
Profesura	2009
Polska Akademia Nauk
Status	członek prezydium Komitetu Nauk Filozoficznych
Nauczyciel akademicki
Uczelnia	m.in. Collegium Civitas w Warszawie, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Wydział Humanistyczny AGH
radny Sejmiku Województwa Małopolskiego
Okres spraw.	2019–2024
Odznaczenia

Tadeusz Gadacz

Data urodzenia	22 października 1955
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	Kościół Rzymskokatolicki
Inkardynacja	Zakon Szkół Pobożnych
Prezbiterat	1982
Utrata stanu duchownego	1998

Magdalena Środa i Tadeusz Gadacz

Uczeń Józefa Tischnera. W latach 1991–1995 dziekan Wydziału Filozofii Papieskiej Akademii Teologicznej, od 1995 prowincjał zakonu pijarów, odszedł z zakonu w 1998. W latach 1996–1999 kierownik Katedry Filozofii Religii na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego, później profesor Collegium Civitas w Warszawie, dyrektor Instytutu Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie oraz pracownik Wydziału Humanistycznego Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Redaktor Encyklopedii Religii Wydawnictwa Naukowego PWN. Od 2019 do 2024 radny Sejmiku Województwa Małopolskiego.

Życiorys

Doktorat z filozofii uzyskał w 1984 na Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie na podstawie rozprawy Wolność jednostki w filozofii G.W.F. Hegla. Habilitację obronił na tej samej uczelni w 1990 na podstawie pracy Wolność a odpowiedzialność. Rosenzweiga i Levinasa krytyka Heglowskiej wolności ducha. Tłumacz Gwiazdy Zbawienia Franza Rosenzweiga. W 2009 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych^[2].

W 1982 przyjął święcenia kapłańskie^[3]. Od 1982 był bliskim współpracownikiem księdza Józefa Tischnera^[1]. Był dyrektorem Liceum Ogólnokształcącego Zakonu Pijarów im. Stanisława Konarskiego w Krakowie, w którym wprowadził koedukację. W latach 1991–1995 był dziekanem Wydziału Filozofii Papieskiej Akademii Teologicznej. W 1995 został wybrany na prowincjała zakonu pijarów, przedstawiając program otwarcia się na zmiany posoborowe i rzeczywistość świecką. W 1998 postanowił odejść z zakonu, aby połączyć się oficjalnie z matką swego dziecka, co w ocenie niektórych komentatorów wywołało „wstrząs w krakowskiej opinii publicznej”^[4].

W 2010 profesor Jan Woleński zarzucił mu wykorzystanie w 2. tomie monografii Historia filozofii XX wieku z 2009 fragmentów prac innych autorów bez ich prawidłowego oznaczenia^[5]. Rzecznik dyscyplinarny Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie umorzył postępowanie w tej sprawie^[6].

Członek Collegium Invisibile^[7]. Jest członkiem rady redakcyjnej czasopisma Etyka.

Jest profesorem w Katedrze Studiów nad Kulturą i Badań Ery Cyfrowej na Wydziale Humanistycznym AGH^[8].

Dawne miejsca pracy^[8]:

• Katedra Filozofii Collegium Civitas w Warszawie – kierownik, profesor
• Instytut Filozofii i Socjologii UP – dyrektor, profesor
• Instytut Filozofii i Socjologii PAN – zastępca dyrektora, profesor nadzwyczajny
• Wydział Filozoficzny Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie – profesor nadzwyczajny

Był członkiem prezydium Komitetu Nauk Filozoficznych PAN^[8] oraz prezesem Polskiego Towarzystwa Etycznego^{[potrzebny przypis]}.

Wśród wypromowanych przez niego doktorów znaleźli się: Piotr Kostyło i Jarosław Gara^[8].

Został członkiem partii Nowoczesna^[9]. W 2018 bezskutecznie kandydował do Sejmiku Województwa Małopolskiego z listy Koalicji Obywatelskiej, otrzymując 6713 głosów^[10]. Mandat objął wkrótce po wyborach w miejsce Grzegorza Lipca, obejmującego wakujący mandat poselski^[11][12]. W 2024 nie ubiegał się o reelekcję w wyborach samorządowych. W 2023 kandydował do Sejmu z listy Koalicji Obywatelskiej jako członek Platformy Obywatelskiej^[13].

Publikacje

• 2020: O bezprawiu i przyzwoitości. Wady i zalety moralne dla mądrych ludzi na trudne czasy. Wydawnictwo Nieoczywiste, ISBN 978-83-66402-52-2

• 2018: Uniwersalne prawdy i prawa życia dla mądrych ludzi na trudne czasy. Wydawnictwo Nieoczywiste, ISBN 978-83-633-9152-2^[14]
• 2009:
  • Historia filozofii XX wieku. Nurty. Tom I: Filozofia życia, pragmatyzm, filozofia ducha. Wyd. I. T. 1. Kraków: Znak, luty 2009. ISBN 978-83-240-0964-0. Brak numerów stron w książce
  • Historia filozofii XX wieku. Nurty. Tom II: Neokantyzm. Filozofia egzystencji. Filozofia dialogu. T. 2. Kraków: Znak, wrzesień 2009. ISBN 978-83-240-0965-7. Brak numerów stron w książce
• 2008: O ulotności życia. Wydawnictwo Iskry ISBN 978-83-244-0071-3.
• 2007: Filozofia Boga w XX wieku. Od Lavelle’a do Tischnera. Wydawnictwo WAM ISBN 978-83-750-5072-1.
• 2002: O umiejętności życia. Wydawnictwo Znak ISBN 83-240-0240-5.
• 2000: Rozumowe poznawanie Boga. Bydgoskie Towarzystwo Naukowe ISBN 83-901-3292-3.

Nagrody i odznaczenia

• Nagroda Prezydenta Miasta Warszawy dla najlepszego nauczyciela akademickiego (2002),
• Nagroda Ministra Kultury, Biblioteki Narodowej i „Nowych Książek” dla najlepszego autora roku 2003 za redakcję naukową (wspólnie z Bogusławem Milerskim) dziesięciotomowej encyklopedii Religia (2004),
• Nagroda dla najlepszego wykładowcy w historii Collegium Civitas (2008),
• Złoty Krzyż Zasługi „za zasługi w działalności na rzecz rozwoju nauki” (2012)^[15].