Testament (traktat Jeana Mesliera)

Testament – traktat filozoficzny napisany przez księdza Jeana Mesliera, wydany po raz pierwszy w 1762 r. we Francji. Wydanie polskie „Testamentu” w tłumaczeniu Zbigniewa Bieńkowskiego ukazało się w 1955 r. w serii Biblioteka Klasyków Filozofii.

Zobacz więcej w artykule Jean Meslier, w sekcji Testament.

Testament

Extrait du testament de Jean Meslier

Autor	Jan Meslier
Typ utworu	traktat filozoficzny
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Francja
Język	francuski
Data wydania	1762
Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego	1955
Przekład	Zbigniew Bieńkowski

Treść

Testament dzieli się na 99 rozdziałów, ujętych w osiem dowodów jałowości i fałszywości religii.

• dowód pierwszy, stanowił krytyczną analizę genezy kultów religijnych,
• dowód drugi, stanowił krytykę wzajemnych sprzeczności w Ewangelii oraz ślepej wiary i posłuchu dla autorytetu,
• dowód trzeci, stanowił krytyczną analizę objawień, proroctw i obrzędów,
• dowód czwarty, stanowił krytykę cech nadprzyrodzonych w proroctwach opisanych w Piśmie Świętym,
• dowód piąty, stanowił krytykę tez dogmatyki, przede wszystkim stanowił krytykę kultu hostii i doktryny grzechu pierworodnego,
• dowód szósty, stanowił krytykę zła sankcjonowanego przez kościoły i instytucje religijne, a więc: niesprawiedliwość ustroju społecznego, wyzysk, nędze, uprzywilejowanie bogatych i upośledzenie biednych,
• dowód siódmy, stanowił krytykę teologicznych i filozoficznych koncepcji Boga,
• dowód ósmy, stanowił krytykę dogmatu o nieśmiertelności duszy.

Dzieło kończy się potężnym ateistycznym i materialistycznym credo. Ksiądz Jan Meslier wzywa w nim do walki z tyranią i religią będąca jej podporą i ostoją.

Publikacja

Rękopis „Testamentu”, o tytule Mój testament będący dziełem życia Jana Mesliera znaleziono dopiero po jego śmierci. Sporządzono z oryginału kilka odpisów które krążyły w XVIII w. po Francji. Pierwsze wydanie dzieła, a właściwie wyciąg sporządzony z „Testamentu” przez Woltera, miało miejsce w 1762 r. i zostało natychmiast skazane na spalenie przez paryski parlament^[1]. Wydanie polskie „Testamentu” w tłumaczeniu Zbigniewa Bieńkowskiego o pełnym tytule Wyciąg z testamentu Jana Meslier czyli rozmyślania proboszcza z Etrépigny i But przeznaczone dla jego parafian ukazało się w 1955 r. w serii „Biblioteka Klasyków Filozofii”^[2].

Dzieło Mesliera wielokrotnie było skazywane na spalenie. Zachwyceni natomiast „Testamentem” byli francuscy filozofowie, głównie Wolter, który często wspominał o nim w swej bogatej korespondencji, nie szczędząc zachwytów pod jego adresem.

Zobacz też

• Kazimierz Łyszczyński
• Zygmunt Unrug
• Daniel Dennett
• Krytyka religii