Thor

Thor (ze staronord. Þórr, grom)^[2] – jeden z głównych bogów nordyckich z dynastii Azów (syn Odyna i Jörð, małżonek Sif), odpowiednik południowogermańskiego Donara, bóg burzy i piorunów, sił witalnych^[3][4], rolnictwa (jako sprowadzający deszcz odpowiedzialny za urodzaj). Patronował także małżeństwu i ognisku domowemu^[5].

Ten artykuł dotyczy nordyckiego boga. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Thor

bóg burzy i piorunów, sił witalnych, rolnictwa patron ogniska domowego i małżeństwa
Thor walczący z gigantami (Mårten Eskil Winge, 1872)
Inne imiona	Donar, Thunor, Thuner, Thunar
Występowanie	Mitologia nordycka i germańska
Atrybuty	Młot Mjølner, ruda broda, magiczny pas i żelazne rękawice, zaprzęg, dąb[1]
Siedziba	Bilskirnir
Teren kultu	Skandynawia, Germania
Odpowiednik	*Perkʷūnos (praindoeuropejski) Perkun (bałtyjski) Perun (słowiański) Zeus (grecki) Jowisz (rzymski) Pardźanja (wedyjski) Purginepaz (mordwiński)
Rodzina
Ojciec	Odyn
Matka	Jörð
Żona	Sif
Dzieci	Modi (śmiały) Magni (silny) Thrud (siła)

Thora uznawano za bardziej przychylnego ludziom niż Odyn – równie gwałtownego, ale mniej tajemniczego. Przedstawiano go zwykle z długą, rudą brodą oraz młotem^[3][6] Mjöllnirem (symbolem jego siły) w ręku^[5]. Drzewem poświęconym Thorowi był dąb. Podróżował rydwanem zaprzężonym w kozły, Tanngrisnir i Tanngnjóstr. Nie był tak przebiegły jak Odyn i zdarzało mu się wpaść w pułapkę (przykładem tego jest słynna przygoda Thora w gościnie u króla Utgardu, olbrzyma zwanego Skirnirem), ostatecznie jednak zawsze zwyciężał.

W czasie zmierzchu bogów Thor zabija węża Midgardu, wielkiego Jormunganda, lecz zginie zatruty jego jadem^[7].

Od jego imienia pochodzi nazwa czwartku (jako „dzień Thora”) w języku duńskim, norweskim i szwedzkim (torsdag), farerskim (hósdagur/tórsdagur), fińskim (torstai), niderlandzkim (donderdag), niemieckim (Donnerstag) oraz staroangielskim (Þunresdæg) i współczesnym angielskim (Thursday)^[8][9].