Traktat z Guadalupe Hidalgo

Traktat z Guadalupe Hidalgo – traktat pokojowy kończący wojnę amerykańsko-meksykańską podpisany 2 lutego 1848 roku w Guadalupe Hidalgo (obecnie część miasta Meksyk)^[1].

Traktat z Guadalupe Hidalgo

Data	2 lutego 1848
Miejsce	Guadalupe Hidalgo (część miasta Meksyk)
Wynik	cesja meksykańska
Przyczyna	wojna amerykańsko-meksykańska
Strony traktatu
Stany Zjednoczone  Meksyk

Negocjacje nad traktatem podjęte zostały po zajęciu przez wojska amerykańskie meksykańskiej stolicy – we wrześniu 1847 roku. Ze strony amerykańskiej prowadził je Nicholas Trist, wyższy urzędnik Departamentu Stanu, reprezentujący prezydenta Jamesa Polka^[1][2].

Na mocy traktatu Meksyk zrzekał się terytoriów Nowy Meksyk i Kalifornia Górna (tzw. cesja meksykańska), a także Teksasu (od 1836 roku niepodległego, a w 1845 roku anektowanego przez Stany Zjednoczone, wciąż jednak uznawanego przez rząd Meksyku za część tego kraju). Obszar ten, odpowiadający współczesnym stanom Kalifornia, Arizona, Nowy Meksyk^[a], Nevada, Utah, Teksas oraz fragmentom stanów Kolorado, Oklahoma, Wyoming i Kansas, stanowił ponad połowę całkowitego terytorium Meksyku^[1][3][2]. W zamian Stany Zjednoczone zobowiązywały się do zapłaty 15 mln dolarów^[1].

Traktat zapewniał ochronę praw obywatelskich i własności Meksykanów zamieszkujących anektowane terytoria. Mieli oni prawo do pozostania na nich przy zachowaniu obywatelstwa meksykańskiego lub przyjęciu obywatelstwa amerykańskiego, jak i do opuszczenia kraju i osiedlenia się w Meksyku. Artykuł X, obiecujący honorowanie wystawionych przez rząd Meksyku tytułów nadania ziemi na przejętych terytoriach został wykreślony podczas ratyfikacji traktatu przez Senat Stanów Zjednoczonych^[1][3].

Rozwój terytorialny Stanów Zjednoczonych w latach 40. XIX wieku. Zaznaczone m.in. terytoria będące przedmiotem traktatu – cesja meksykańska Mexican Cession) oraz Teksas (Texas Annexation).

Uwagi

1. Południowa część stanów Arizona i Nowy Meksyk została przyłączona do Stanów Zjednoczonych w ramach zakupu Gadsdena (1853), który nadał granicy amerykańsko-meksykańskiej jej obecny kształt.