Trzecia płeć

Trzecia płeć (ang. third gender lub third sex) – termin określający jednostki, które nie są uznawane ani przez siebie, ani przez społeczeństwo, ani za mężczyzn, ani za kobiety. Jest to również kategoria społeczna obecna w społeczeństwach, które uznają trzy lub więcej płci. Określenie „trzecia” jest zwykle rozumiane jako „inna”; niektórzy antropologowie i socjologowie opisywali czwartą^[1], piątą^[2] i „pewne”^[3] płcie. W niektórych klasyfikacjach (m.in. w Talmudzie^[a]^[4]) wyróżnia się nawet 7 płci^[5].

Biologia determinuje, czy ludzka płeć chromosomalna i anatomiczna jest męska, żeńska, czy też stanowi jedną z nietypowych odmian dimorfizmu płciowego mogących stworzyć pewien stopień niejednoznaczności zwany interpłciowością^[6]^[7] (dawniej hermafrodytyzmem lub obojnactwem). Jednakże stan, w jakim dana osoba identyfikuje się lub jest identyfikowana przez społeczeństwo jako mężczyzna, kobieta lub ktoś inny, jest zazwyczaj określany również przez jej tożsamość płciową i rolę płciową w konkretnej kulturze, w której żyje. Nie wszystkie kultury mają ściśle określone role płci^[8]^[9].

W różnych kulturach trzecia lub czwarta płeć może reprezentować bardzo odmienne zjawiska. Dla rdzennych Hawajczyków i Tahitańczyków māhū jest stanem pośrednim pomiędzy mężczyzną a kobietą lub „osobą o nieokreślonej płci”^[10]. Niektórzy tradycyjni rdzenni Amerykanie z południowo-zachodnich Stanów Zjednoczonych uznają spektrum czterech płci: kobieca kobieta, męska kobieta, kobiecy mężczyzna i męski mężczyzna^[11]. Określenie „trzecia płeć” bywa także odnoszone do hidźra^[12] w Indiach, którzy uzyskali prawną odrębność, faʻafafine w Polinezji i dziewic Kanunu^[13].

[1]

[2]

[3]

[a]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Trzecia płeć

Zobacz też

Uwagi

Przypisy

Linki zewnętrzne

Wikiwand - on