Ursynów Północny

Ursynów Północny – obszar Miejskiego Systemu Informacji dzielnicy Ursynów w Warszawie, osiedle i dawne pasmo rozwojowe miasta.

Ursynów Północny

obszar MSI Warszawy
Wejście do stacji metra Stokłosy, w tle budynek przy ul. Bacewiczówny 7
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miasto	Warszawa
W granicach Warszawy	14 maja 1951
Położenie na mapie dzielnicy
52°09′32″N 21°01′41″E

Położenie i charakterystyka

Ursynów Północny to obszar MSI położony na stołecznym Ursynowie^[1][2]. Według państwowego rejestru nazw geograficznych to część miasta o identyfikatorze 143142^[3].

Obszar obejmuje teren ograniczony przez Potok Służewiecki na odcinku od granicy dzielnicy w alei Wyścigowej do zachodniego krańca terenu wyścigów konnych (m.in. przez Staw Wyścigi^[2]). Dalej granica obszaru przebiega zachodnią granicą wyścigów do ulicy Puławskiej. Następnie ulicami: Puławską, rtm. Witolda Pileckiego, Jana Ciszewskiego i aleją Jana Rodowicza „Anody”, południową granicą osiedla leżącego przy ulicy Generała Chłapowskiego oraz jej przedłużeniem w kierunku fortu Służew. Tutaj granica przebiega po południowo-zachodnim krańcu fortu Służew oraz jego przedłużeniu w kierunku Doliny Służewieckiej. Na północy biegnie wzdłuż granicy Ursynowa do przecięcia z Potokiem Służewieckim w alei Wyścigowej^[1]. Ursynów Północny w ramach dzielnicy graniczy z obszarami MSI Wyczółki, Grabów, Stary Imielin, Ursynów-Centrum i Stary Służew^[4]. Zewnętrznie graniczy z obszarem MSI Mokotowa Służew^[2].

MSI Ursynów Północny obejmuje części miasta Stokłosy i Jary^[5], a także osiedla Koński Jar-Nutki^[6], Surowieckiego 2, 4, 6, 8 i SBM „Techniczna”^[7]. Przez jego teren przebiegają m.in. aleja Komisji Edukacji Narodowej i ulice: Puławska, Wawrzyńca Surowieckiego, Eugeniusza Romera, Stanisława Herbsta, Wojciecha Bogumiła Jastrzębowskiego oraz Zaolziańska^[2]. Zlokalizowano tu stacje warszawskiego metra: Ursynów i Stokłosy^[2].

Ursynów Północny to teren o przewadze zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej^[8].

Historia

W dniu 14 maja 1951 rozporządzeniem Rady Ministrów część obszaru późniejszego osiedla Ursynów Północny został włączony w granice administracyjne Warszawy wraz z resztą gminy Wilanów^[9]. Wcześniej, zgodnie z mapami z lat 1929–1939 Wojskowego Instytutu Geograficznego znajdowała się tu miejscowość Imielin Nowy, były to także prawdopodobnie grunty należące do Służewa i Wyczółek^[10].

Od 1975 teren stanowił część południowego pasma rozwojowego (Ursynów-Natolin^[11]) w dzielnicy Mokotów o nazwie Ursynów Północny o łącznej powierzchni 126 hektarów^[12]. Pasmo dzieliło się na dwa osiedla przedzielone aleją Komisji Edukacji Narodowej: Jary (na zachodzie) i Stokłosy (na wschodzie)^[12], a ograniczone było ówczesnymi lub planowanymi ulicami: Rzymowskiego (potem Dolinka Służewiecka), Rosoła (Rodowicza „Anody”), Ciszewskiego, Findera (Pileckiego) i Puławską^[12]. Całość zaplanowano na 9580 mieszkań i ok. 39,3 tys. mieszkańców^[12] (według innego źródła: 9575 mieszkań i 38,1 tys. mieszkańców^[13]). Jej projektantami byli Marek Budzyński (główny projektant), Jerzy Szczepanik-Dzikowski i Andrzej Szkop^[12]. Przewodniczącym zespołu projektowego, który brał udział w konkursie ogłoszonym przez Stowarzyszenie Architektów Polskich jeszcze w 1970 roku, był Ludwik Borawski, jednak po jego śmierci w 1971 został zastąpiony przez Budzyńskiego^[14]. W projektowaniu brali także Olgierd Jagiełło, Zbigniew Zawistowski i Irena Bajerska^[13].

Według tych planów budynki mieszkalne miały mieć 4 lub 13 kondygnacji i powstawać w technologii wielkiej płyty w systemach „Szczecin” i „Wk-70”^[12]. Budynki usługowe natomiast miały mieć szkielet prefabrykowany żelbetowy i stalowy^[12]. Główną zasadą urbanistyczną przyjętą podczas planowania była obudowa obiektami mieszkalnym i usługowymi ciągów pieszych^[12]. Zabudowa inspirowana była rozwiązaniami duńskimi (pasmo rozwojowe Køge Bugt w Kopenhadze) i miała być w opozycji do założeń dużych zespołów mieszkaniowych w Warszawie takich jak Stegny, czy Bródno^[11]. Wśród postulatów było traktowanie pasem lub zespołów osiedli jako osobnych organizmów miejskich^[11]. Miały być też bardziej przyjazne ludziom; zabudowa miała być bardziej skoncentrowana i skupiona wokół osi metra^[11]. Układ urbanistyczny można określić jako sieciowy z liniowym centrum^[11]. Dominującą rolę odgrywa aleja Komisji Edukacji Narodowej^[11]. Osiedle miało być podzielone na siedem kolonii pooddzielanych ulicami przelotowymi, wzdłuż których zaplanowano parkingi i dwupoziomowe garaże^[13]. Przez kolonie meandrują ciągi piesze i pieszo-jezdne^[13].

Od marca 1994 roku obszar osiedla Ursynów Północny znajduje się w granicach dzielnicy Ursynów^[15]. W 1998 roku utworzono obszar MSI Ursynów Północny, który swoim zasięgiem objął oprócz samego osiedla także m.in. teren toru wyścigów konnych Służewiec^[1][2]. W 2000 skorygowano teren obszaru w ten sposób, że wyłączono z niego na południu okolice ograniczone ulicami Galopu, Poleczki i Puławską^[16].

Przyroda i geologia

Na terenie MSI Ursynów Północny znajdują się parki im. Jana Pawła II^[17] oraz im. Romana Kozłowskiego ze sztucznym wzniesieniem Kopa Cwila^[2]. Zlokalizowane są tu dwa stawy na terenie toru wyścigów konnych oraz Staw Wyścigi na granicy z MSI Wyczółki^[18][2]. Zgodnie z badaniem z 2004 roku na terenie toru wyścigów konnych i w jego okolicach stwierdzono występowanie następujących gatunków ptaków: rycyk, uszatka zwyczajna, dzięciołek i dymówka^[19].

Gleby Ursynowa Północnego to w większości gliny zwałowe zlodowacenia Warty^[20]. Wśród pomników przyrody dominują głazy narzutowe (6 sztuk, a także chronione są dwie topole białe)^[21], w tym tzw. Głaz Ursynowski o wysokości 2,62 m i obwodzie 1110 cm^[22].

Galeria

Aleja Komisji Edukacji Narodowej na terenie osiedla z widocznym po prawej kościołem Wniebowstąpienia Pańskiego Zabudowania Ursynowa Północnego wzdłuż ulicy Koński Jar widziane z Kopy Cwila Trybuna honorowa toru wyścigów konnych na Służewcu Kopa Cwila w parku im. Romana Kozłowskiego Pomnik przyrody „Głaz Ursynowski”