Vararia ochroleuca

Vararia ochroleuca (Bourdot & Galzin) Donk – gatunek grzybów należący do rodziny powłocznicowatych (Peniophoraceae)^[1].

Vararia ochroleuca

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	gołąbkowce
Rodzina	powłocznicowate
Rodzaj	widłoszczetka
Gatunek	Vararia ochroleuca
Nazwa systematyczna
Vararia ochroleuca (Bourdot & Galzin) Donk Trans. Roy. Soc. N.Z. 82: 981 (1930)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Vararia, Peniophoraceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten opisali w 1911 r. Hubert Bourdot i Amédée Galzin nadając mu nazwę Asterostremella ochroleuca. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę, nadał mu w 1930 r. Marinus Anton Donk^[1].

Morfologia

Owocnik

Jednoroczny, rozpostarty, tworzący rozproszone łaty o nieregularnym kształcie, o kolistym lub wydłużonym kształcie, czasami rozrzedzone. Pojedynczy owocnik ma długość do 20 cm, sąsiednie owocniki często zrastają się z sobą. Konsystencja miękka, błoniasta do skorupiastej, u starszych owocników lub po wysuszeniu krucha. Powierzchnia hymenium gładka i niewyraźnie oprószona, o barwie od kremowej do blado ochrowej. Brzeg jaśniejszy, białawy, cienki lub częściowo przerzedzający się, mączysty lub delikatnie włókienkowaty, czasem z kilkoma wąskimi strzępkami pasma. Kontekst o grubości 0,12–0,27 mm i barwie od białej do kremowej^[2].

Cechy mikroskopowe

System strzępkowy dimityczny. Strzępki generatywne nieliczne, 2,0–3,0 μm, bez sprzążek, szkliste, rzadko rozgałęzione. Dichohyfidy bardzo liczne, dwóch rodzajów:

• pod skórką i w subhymenium o grubości 0,5–1,8 μm, dichotomicznie rozgałęzione, o długości do 45 μm;
• w hymenium są krótsze i bardziej gęste, dichotomicznie rozgałęzione, z krótkimi końcowymi odgałęzieniami, o długości 2,0–6,0 μm, grubościenne, o szydłowatych końcach, w KOH niemal szkliste do słomkowych lub żółtawych, ale w odczynniku Melzera ciemnoczerwono-brązowe^[2].

Katahymenium zbudowane z podstawek, dichohyfid i gleocystyd. Gleocystydy o ścianach nieco pogrubionych z wiekiem, z tępym wierzchołkiem, ale czasami z brodawką o długości do 8 μm. Mają wymiary 16,3 × 4,5,7,5 (10) μm. Podstawki workowate, 25,5 × 2,5,4,5 μm, z 4 sterygmami, bez sprzążki bazalnej, wystające ponad hymenium do 20 μm. Bazydiospory (2,6–4,2) × (2,0–3,2) μm (Q = 1,14–1,5), przeważnie szeroko elipsoidalne do kropelkowatych lub czasami prawie kuliste, z niewyraźnym, ale wyraźnie widocznym apiculusem, czasem z jedną oleistą gutulą, cienkościenne, gładkie, szkliste, nieamyloidalne, niedekstrynoidalne, niecyjanofilne^[2].

Gatunki podobne

Jest wiele podobnych gatunków o rozpostartym owocników. Vararia ochroleuca może być pomylona np. ze strzępkobłonką włóknistą (Amphinema byssoides), która występuje na podobnych siedliskach i ma podobnej wielkości i podobnego kształtu zarodniki. Strzępkobłonka włóknista jest jednak bardziej miękka i bardziej delikatna, ma bardziej włóknisty brzeg i różni się cechami mikroskopowymi; jej system strzępkowy jest monomityczny, ma drobno inkrustowane leptocystydy i nie ma dichohyfid^[2].

Występowanie i siedlisko

Znane jest występowanie Vararia ochroleuca w Ameryce Północnej, Europie, Azji, Australii i na Nowej Zelandii^[3]. W Europie gatunek ten podawany jest bardzo rzadko. Często jest pomijany podczas badań terenowych ze względu na niepozorny wygląd, ukrycie w ściółce leśnej lub na dolnej stronie pni. W Polsce po raz pierwszy stanowiska tego gatunku podał Dariusz Karasiński w Puszczy Niepołomickiej w 2008 r. i w Białowieskim Parku Narodowym w 2009 r. Nie podał nazwy polskiej^[2]

Nadrzewny grzyb saprotroficzny. Rozwija się na martwym drewnie w lesie. W Polsce notowany na drewnie buka, sosny, leszczyny i na korze dęba szypułkowego^[2].