Wytwórnia Filmów Oświatowych

Wytwórnia Filmów Oświatowych sp. z o.o. (WFO, Wytwórnia Filmów Oświatowych i Programów Edukacyjnych, WFOiPE) – polska wytwórnia filmowa, utworzona 1 stycznia 1950 w Łodzi^[1][2]. Wytwórnia produkowała filmy krótkometrażowych, szkolne, instruktażowe oraz popularnonaukowe, przeznaczone dla masowego widza czasów Polski Ludowej.

Wytwórnia istnieje do dziś, a jej archiwalne materiały są systematycznie odnawiane i publikowane w Internecie. WFO, wraz ze stowarzyszeniem „Łódź Filmowa”, jest także właścicielem łódzkiego kina „Polonia”^{[potrzebny przypis]}.

Historia i dorobek

WFO powstała wraz z zarządzeniem ministra kultury i sztuki, wchodzącym w życie z początkiem 1950 roku, przejmując kompetencje Działu Filmów Oświatowych należącego do Instytutu Filmowego w Łodzi, działającego od 13 listopada 1945 roku^[2]. Od roku 1994 firma nosiła nazwę Wytwórnia Filmów Oświatowych i Programów Edukacyjnych, która z czasem (w 2012) została zarzucona na rzecz poprzedniej^[2].

Filmy

Z tym tematem związana jest kategoria: Filmy Wytwórni Filmów Oświatowych.

Dorobek wytwórni stanowi ok. 5 tysięcy filmów, głównie oświatowych i dokumentalnych. WFO jest laureatem ponad 1200 nagród, zdobytych na krajowych i zagranicznych festiwalach filmowych^{[potrzebny przypis]}.

Pierwsze trofeum to Grand Prix w dziale filmów popularnonaukowych dla filmu Wieliczka w reżyserii Jarosława Brzozowskiego na I Festiwalu Filmowym w Cannes w roku 1946^[3]. Niektóre filmy uzyskały po kilkanaście nagród i wyróżnień na najbardziej liczących się festiwalach, np.:

• Hokej(inne języki) i Olimpiada(inne języki) Bogdana Dziworskiego,
• Szczurołap Andrzeja Czarneckiego,
• Bykowi chwała(inne języki) Andrzeja Papuzińskiego(inne języki),
• Nienormalni(inne języki) Jacka Bławuta,
• Usłyszcie mój krzyk Macieja Drygasa.

Ten ostatni film zdobył w roku 1991 Europejską Nagrodę Filmową^[4].

Współtwórcy i współpracownicy

Filmy przyrodnicze dla WFO tworzyli m.in.: Józef Arkusz, Bolesław Bączyński(inne języki), Aleksandra Jaskólska, Stanisław Kokesz, Karol Marczak, Włodzimierz Puchalski, Remigiusz Ronikier(inne języki), Ryszard Wyrzykowski.

Filmy edukacyjne na tematy związane ze sztuką dla WFO realizowali m.in. tacy reżyserzy jak: Zbigniew Bochenek, Jarosław Brzozowski, Andrzej Czulda, Krystyna Dobrowolska, Grzegorz Dubowski(inne języki), Konstanty Gordon, Stanisław Grabowski(inne języki), Bohdan Mościcki(inne języki), Kazimierz Mucha(inne języki), Andrzej Papuziński, Andrzej Różycki, Jadwiga Żukowska, Witold Żukowski(inne języki).

Z wytwórnią swoje pierwsze filmy realizowali twórcy, którzy później odnieśli sukcesy w polskim filmie fabularnym, między innymi:

• w latach 50.: Wojciech Jerzy Has, Stanisław Lenartowicz, Janusz Nasfeter;
• w latach 60.: Antoni Krauze, Grzegorz Królikiewicz, Krzysztof Zanussi;
• w latach 70.: Piotr Andrejew, Andrzej Barański, Marek Koterski, Juliusz Machulski, Piotr Szulkin, Leszek Wosiewicz;
• w latach 80.: Jan Jakub Kolski, Łukasz Wylężałek.

Wśród operatorów filmowych współpracujących z wytwórnią można wymienić m.in.: Wit Dąbal, Jolanta Dylewska, Bogdan Dziworski, Paweł Edelman, Ryszard Lenczewski, Krzysztof Ptak, Zbigniew Rybczyński, Piotr Sobociński, Jerzy Zieliński.

W wytwórni pracował również fotograf Powstania Warszawskiego – Eugeniusz Haneman.