Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Włodzimierz Puchalski
polski przyrodnik, fotografik Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Włodzimierz Puchalski (ur. 6 marca 1909 w Mostach Wielkich, zm. 19 stycznia 1979 na Wyspie Króla Jerzego) – polski agronom, przyrodnik, myśliwy, fotografik, reżyser filmów przyrodniczych.
Włodzimierz Puchalski jest autorem określenia bezkrwawe łowy[1][2], odnoszącego się do fotografowania przyrody.
Remove ads
Życiorys
Podsumowanie
Perspektywa
Pasję fotografowania rozwijał w rodzinnym domu. Jego ojciec Władysław (ur. 26 czerwca 1877, zm. ok. 1935), ziemianin, zawodowy oficer wojska, członek Lwowskiego Towarzystwa Fotograficznego[3][4] uprawiał fotografię zwierząt i krajobrazu, a starszy brat Roman, fotografował górskie pejzaże[5]. Mając 14 lat Włodzimierz otrzymał od dziadka Hieronima swój pierwszy mieszkowy aparat fotograficzny. Był daltonistą i chętniej wykonywał fotografie czarno-białe. Chociaż najbardziej znany jest z bezkrwawych łowów, od 13. roku życia był też myśliwym. Po ukończeniu szkoły średniej, w latach 1931–1932 odbywał służbę wojskową w Korpusie Kadetów nr 1[6] we Włodzimierzu Wołyńskim. W 1932 rozpoczął studia na Akademii Rolniczej w Dublanach na Wydziale Rolniczo-Leśnym, zakończone uzyskaniem dyplomu inżyniera agronoma. Na Politechnice Lwowskiej w 1931 roku powstało Technickie Koło Fotografów przy Towarzystwie Bratniej Pomocy Studentów Politechniki Lwowskiej utworzone dla mniej zaawansowanych fotografów i do tego Koła należał od 1932 roku Włodzimierz Puchalski[7].
Lata 30. XX wieku
Od 1933 do 1936 współpracował z prof. Witoldem Romerem (wówczas inżynierem) przy Zakładzie Fotografii Politechniki Lwowskiej, ucząc się techniki filmowania. W latach 1937–1939 opublikował kilkaset przyrodniczych widokówek w Wydawnictwie Książnica Atlas[7]. W 1936 zaprezentował pierwszą wystawę autorską o tematyce przyrodniczej i myśliwskiej[8]. W 1937 zdobył Złoty Medal na Międzynarodowej Wystawie Łowieckiej w Berlinie za zdjęcie przedstawiające dzika w lesie[9]. Swój pierwszy film przyrodniczy zatytułowany Bezkrwawe Łowy zaprezentował publicznie po raz pierwszy w 1939[10]. W latach 1937–1939 był asystentem prof. Wodzickiego przy Zakładzie Anatomii Zwierząt i Histologii Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, gdzie opracował metodę posługiwania się filmami i przeźroczami w czasie wykładów uniwersyteckich. W tym czasie wyjeżdżał dwukrotnie jako polski delegat do największej europejskiej stacji ornitologicznej w Rossitten w Prusach Wschodnich. Stał się powszechnie znany. Wielokrotnie przyjmowany był przez prezydenta Mościckiego (m.in. w 1938 fotografował polowanie organizowane przez prezydenta, w którym uczestniczył Göring). Otrzymał również wiele zamówień na fotografię przyrodniczą od czasopism krajowych i zagranicznych[11].
W latach 1933–1938 czterokrotnie zdobył pierwszą nagrodę[12][13][14][15], raz drugą[16] i raz piątą[17] oraz otrzymał odznaczenia honorowe – żeton: trzy razy złoty[12][15][17], raz srebrny[16] w konkursie fotograficznym „Łowca Polskiego”[18].
W 1939 czynnie uczestniczył w wojnie obronnej. W czasie II wojny światowej pracował jako leśniczy w Puszczy Sandomierskiej.
Okres powojenny
Po zakończeniu wojny rozpoczął pracę w Katedrze Genetyki na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1946 organizował krakowski Instytut Filmowy.
W semestrze wiosennym 1946, jako pracownik Państwowego Instytutu Robót Ręcznych (PIRR), prowadził w Bielsku kurs nauki posługiwania się filmem, obsługi aparatów filmowych i sposobów filmowania rzeczy i zjawisk potrzebnych w naukach przyrodniczych. Każdy z uczestników miał możliwość samodzielnego nakręcenia filmu przez pięć minut. Kurs kończył się w lipcu 1946.
W 1949 na Zjeździe Filmowym w Wiśle, podsumowującym osiągnięcia kinematografii w pierwszych latach socjalistycznej Polski Ludowej po raz pierwszy użyto w stosunku do twórczości Puchalskiego określenia Puchalszczyzna, które miało mieć wydźwięk pejoratywny i w sposób lekceważący określać jego rzekomą formalistyczna postawę i solidaryzm narodowy[19]. Współcześnie, określenie to stało się symbolem unikalnego i złożonego procesu twórczego, charakterystycznego dla pracy Puchalskiego[20].
W tym samym roku Puchalski rozpoczął pracę w Instytucie Zootechniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie stworzył dział dokumentacji foto-filmowej zwierząt.
Od 1956 pracował w Wytwórni Filmów Oświatowych w Łodzi jako operator filmowy i reżyser.
W 1957 i 1958 wziął udział w dwóch arktycznych wyprawach na Spitsbergen. W 1976 przeszedł na emeryturę.
Zmarł 19 stycznia 1979 w Antarktyce podczas III wyprawy organizowanej przez Polską Akademię Nauk. Realizował wtedy zdjęcia w Polskiej Stacji Badawczej im. Arctowskiego na Wyspie Króla Jerzego. Tam też został pochowany. Ryszard Wyrzykowski z WFO zrealizował wtedy krótki materiał filmowy, dokumentujący przebieg pogrzebu. Grób Włodzimierza Puchalskiego został wpisany na listę obiektów historycznych Antarktyki pod numerem 51 (HSH No.51)[21].
Bogate zbiory zdjęć Puchalskiego można podziwiać na zamku w Niepołomicach[22].
Remove ads
Życie prywatne
Pierwszą żoną Włodzimierza była Izabela, córka Karola Czecza de Lindenwalda. Drugą Alana (ur. 1937 we Lwowie, zm. 2005 w Krakowie), córka dr. Branka Groo, z pochodzenia Chorwata, chirurga, w okresie okupacji lekarza Oddziałów Leśnych Armii Krajowej Okręgu Lwów, później wieloletniego więźnia radzieckich łagrów[23]. Mieli jedną córkę, Annę Puchalską-Żelewską (1959–2021)[24]. Pasierbem Włodzimierza był prof. Tadeusz Chrzanowski.
Remove ads
Filmy
- Na ptasiej wyspie (1947)[25]
- Zima w Puszczy Białowieskiej (1947)[25]
- Jeziora Mazurskie (1948)[25]
- Warmia i Mazury (1948)[25]
- Na śnieżnym szlaku Karkonoszy (1948)[25]
- Wykluwanie się i rozwój piskląt (1948)[25]
- Ziemia Kłodzka (1948)[25]
- Flora Tatr (1949)[25]
- Czaple (1950)[25]
- Kormorany (1950)[25]
- Łabędzie (1950)[25]
- U stóp Karkonoszy (1950)[25]
- Wiosna (1950)[25]
- Wyspa Wolin (1950)[25]
- Kujawy (1951)[25]
- Instynkt macierzyński ptaków (1954)[25]
- Skrzydlaci rycerze (1955)[25]
- Nietoperze (1956)[25]
- Łabędzie jezioro (1957)[25]
- Wśród gór i dolin Arktyki (1958)[25]
- W tundrach Arktyki (1959)[25]
- Śpiewające góry (1959)[25]
- Wyspa piór i puchu (1959)[25]
- Kwitnąca Arktyka (1959)[25]
- Zwierzęta naszych lasów (1963)[25]
- Żubry (1964)[25]
- Puszcza Białowieska (1964)[25]
- U brzegów Skandynawii (1965)[25]
- Rok myśliwego – Na tropach wielkich drapieżników, Wielkie łowy, Na rozlewiskach Biebrzy i Narwi, Toki. (1966)[25]
- Zima w lesie (1966)[25]
- Bażanty (1968)[25]
- W Krakowskim Ogrodzie Botanicznym (1968)[25]
- Prawidłowy wykot owiec (1970)[25]
- Wychów jagniąt (1970)[25]
- Nasze zwierzęta stepowe (1971)[25]
- Nasze gady i płazy (1972)[25]
- Smocze plemię (1972)[25]
- Przystosowanie ptaków do środowiska (1974)[25]
- Ptaki naszych wód (1974)[25]
- W krainie Czarnej Hańczy (1974)[25]
- Wśród łąk i wód (1974)[25]
- Egzotyczne ptaki w ZOO (1975)[25]
- Jedno z wielu... (1977)[25]
- Ptasie rodziny (1977)[25]
- Bąki, bączki, ślepowrony (1978)[25]
- Ptaki dziwaki (1978)[25]
- Lato na Wyspie Króla Jerzego (1979)[25]
- Przyrodnicze opowieści Włodzimierza Puchalskiego[26]:
- W Arktyce (1978)
- Moich sześć stepowych tchórzy (1978)
- Łabędzie i ich sąsiedzi (1979)
- Od żaby do krokodyla (1979)
- Puszcza (1979)
- Pingwiny z Wyspy Króla Jerzego (1980)[25]
- Polska Stacja Antarktyczna (1980)[25]
- Przyroda antarktycznej wyspy (1980)[25]
- W Antarktyce (1980)[25]
- Na zimnym kontynencie (1985)[27]
- Motyle profesora Razowskiego (1987)[27]
- Trzy tematy Leszka Rózgi (1987)[27]
- Niedźwiedź z nadajnikiem (1988)[27]
- Profesor i gołębie (1988)[27]
- Świat zwierząt profesora Strojnego (1988)[27]
- Wiedzą sąsiedzi, gdzie suseł siedzi (1990)[27]
Remove ads
Filmografia 1
- Puchalszczyzna – biograficzna opowieść filmowa według scenariusza i w reżyserii: Bożeny i Jana Walencików[28]. Motywem przewodnim filmu jest podróż na Wyspę Kormoranów[29], zwaną też Wysoki Ostrów na jeziorze Dobskim, miejsca, któremu Włodzimierz Puchalski poświęcił jeden z albumów Zielonej serii[29], Telewizja Polska – I Program, 1996.
- Świat Włodzimierza Puchalskiego – film dokumentalny Barbary Bartman-Czecz i Macieja Łukawskiego, Wytwórnia Filmów Oświatowych, 1980.
Remove ads
Publikacje
- Bezkrwawe Łowy (1951, 1953, 1954), wznowienie z audiobookiem wyd. I 2012 i wyd. II 2014 ISBN 978-83-936241-3-3.
- Nekrvavé lovy (1954)
- Wyspa kormoranów (1954, 1957), wznowienie z audiobookiem wyd. I 2013 i wyd. II 2015 ISBN 978-83-936241-9-5.
- Ostrov kormoránů (1957)
- Wśród trzcin i wód (1955), wznowienie z audiobookiem 2014 ISBN 978-83-936241-5-7.
- W krainie łabędzia (1956), wznowienie z audiobookiem 2014 ISBN 978-83-936241-6-4.
- V kraji labuti (1958)
- Rok w puszczy (1960, 1961)
- Portrety zwierząt (1962)
- Animals through the lens (1965)
- Snĕžnou stopu (1965)
- W krainie łowów (1966, 1973)
- Mieszkańcy lasów (1967)
- Обитатели леса (1966, 1968)
- Tiere des Waldes (1969, 1972)
- W skrzydlatym świecie (1967)
- В мире крылатых (1967, 1968)
- Gefiederte Welt (1969, 1974)
- Gady i płazy (1967)
- Пресмыкающиеся (1967)
- В мире животных (1967, 1970)
- Zwierzęta z dalekich stron (1967, 1973)
- Tiere aus fernen Ländern (1969, 1971)
- Животные дальних стран (1967, 1968)
- Przyroda Arktyki (1968)
- Природа Арктики (1968)
- Przyroda Polski (1969)
- Природа Польши в фотографиях Влодимежа Пухальскиого (1969)
- Die Natur Polens in Fotografien von Wlodzimierz Puchalski (1970)
- Na rozlewiskach Biebrzy i Narwi (1972)
- Птицы дальих стран (1972)
- Хищиые птицы (1972)
- Puszcza (1975)
- In freier Wildbahn (1977, ISBN 3-7944-0089-5)
- Ptaki naszych pól, łąk i wód, wyd. I 1979 i wyd. II 1986 ISBN 83-09-00125-8.
- Trofea obiektywu (1981)
- W krainie Czarnej Hańczy, 1986 ISBN 83-217-2475-2.
- Włodzimierz Puchalski – film i fotografia, 1989 ISBN 83-0302601-1.
- Ostatnie bezkrwawe łowy, 1995 ISBN 83-85331-49-2
Remove ads
Bibliografia 1
Podsumowanie
Perspektywa
- Puchalszczyzna, część pierwsza Życie z pasją[30] i część druga Twórczość natchniona[31], Jan Walencik, Żubrowa 10 Jan Walencik, Białowieża 2022, dwa e-booki w formacie PDF[32].
- Werki Włodzimierza Puchalskiego, Tomasz Ogrodowczyk, Lasy Państwowe, Warszawa 2015, ISBN 978-83-936241-8-8[33].
- Krainy łowieckie Włodzimierza Puchalskiego, Łowiec Polski, 2009 ISBN 978-83-89223-39-5.
Dzięki staraniom Tomasza Ogrodowczyka z Leśnego Studia Filmowego ORWLP, w latach 2012–2015 Lasy Państwowe wznowiły albumy z Zielonej serii: Bezkrwawe Łowy, Wyspę kormoranów, Wśród trzcin i wód i W krainie łabędzia. Nowe wydania nie są reprintami albumów z lat 50., zostały na nowo opracowane w mniejszym niż oryginały formacie z wykorzystaniem tych samych projektów graficznych okładek, układu ilustracji i zdjęć. Wszystkie oryginalne analogowe fotografie – negatywy, zostały odszukane w archiwum Włodzimierza Puchalskiego w Muzeum Przyrodniczym w Niepołomicach[34][35][36] i poddane cyfrowej rekonstrukcji[37], co pozwoliło uzyskać doskonałą jakość techniczną zdjęć wykonanych w latach 30. i 50. ubiegłego wieku. Opowiadania zostały skrócone, a ich pełną wersję w formie słuchowiska czytanego przez znakomitych polskich aktorów dołączono na płycie CD do każdego z albumów[37].
Remove ads
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (15 stycznia1962)
- Złoty Krzyż Zasługi (19 lipca 1954)[38]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (28 lutego 1955)[39]
- Medal Roku Jana Bułhaka (1976)[40]
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (5 maja 1973)
- Odznaka „Zasłużony Pracownik Wytwórni Filmów Oświatowych w Łodzi” (22 lipca 1976)
Nagrody
Źródło[41]:
- Złoty medal – Międzynarodowa Wystawa Łowiecka w Berlinie 1937 – Odyniec w zimie[9]
- I nagroda MFF Fontainebleau 1947 – Ptasia wyspa
- I nagroda MFF Edynburg 1947 – Ptasia wyspa
- Honorowe wyróżnienie MFF Londyn 1948 – Wykluwanie się piskląt
- Nagroda Państwowa II stopnia za osiągnięcia twórcze w zakresie filmów przyrodniczych (1955)[42]
- I nagroda MPFDiO, Lipsk 1956 – Nietoperze[43]
- I nagroda Kongres Ochrony Przyrody Edynburg 1957 – Skrzydlaci rycerze
- Srebrny Lajkonik IV OFF Kraków 1964 – Puszcza Białowieska
- I Nagroda – Konkurs Filmów Turystycznych Warszawa 1965 – Puszcza Białowieska[44]
- Wyróżnienie MFFN, Bruksela 1965 – Zwierzęta naszych lasów[43]
- Srebrny Puchar MFFoM, Mediolan 1966 – U brzegów Skandynawii[43]
- Srebrny Medal za zdjęcie – Pisklęta – Kraków 1971[44]
- Złoty Światowid III OFF Dydaktycznych Łódź 1974 – W krainie Czarnej Hańczy, Wśród łąk i wód[44]
- Złota Plakieta MPFS, Brno 1975 – Ptaki naszych wód[43]
- Nagroda Miasta Krakowa, Kraków 1975[45]
Remove ads
Upamiętnienie
- Chata w Morusach k. Tykocina z pamiątkami po fotografiku
- Rzeźba z drewna lipowego, przedstawiająca Wł. Puchalskiego ufundowana przez Towarzystwo Ziemi Tykocińskiej, postawiona w 100 rocznicę urodzin artysty (T.P.Z.T. Tykocin 22.08.2009 r.) przy ul. Wł. Puchalskiego w Tykocinie. Rzeźba uległa zniszczeniu i w 2021 roku w tym samym miejscu postawiono jej rekonstrukcję autorstwa Mirosława i Leona Naumiuków[46][47].
- Muzeum Przyrodnicze w Niepołomicach posiada bogaty zbiór fotogramów, negatywów i slajdów Włodzimierza Puchalskiego[34]
- W 42 rocznicę śmierci (19 stycznia 2021) Wytwórnia Filmów Oświatowych udostępniła wcześniej niepublikowany materiał filmowy z pogrzebu W. Puchalskiego na Wyspie Króla Jerzego zrealizowany przez Ryszarda Wyrzykowskiego – Film
- Patronaty:
- Lodowiec Puchalskiego na Wyspie Króla Jerzego w pobliżu miejsca jego śmierci
- Międzynarodowy Festiwal Filmów Przyrodniczych im. Włodzimierza Puchalskiego
- Konkurs fotograficzny im. Włodzimierza Puchalskiego organizowany przez miesięcznik „Łowiec Polski”[48]
- W 1995 otwarto Miejski Park Ekologiczny im. Włodzimierza Puchalskiego w Śremie[49]
- 8 Piotrkowska Drużyna Harcerska TROP im. Wł. Puchalskiego[50]
- Rodzinny Ogród Działkowy im. Włodzimierza Puchalskiego w Zielonej Górze[51]
- Szlak turystyczny im. Wł. Puchalskiego – kolor czerwony, 53 km, stopień trudności- łatwy[52]
- Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 7 ; XLV LO – Łódź ul. Minerska 1/3 / 23[53]
- Szkoła Podstawowa im. Wł. Puchalskiego w Proboszczowie, Proboszczów 107, 59-524 Pielgrzymka[54]
- Patron Szkoły Podstawowej nr 6 w Jeleniej Górze-Cieplicach[55]
- Patron Szkoły Podstawowej nr 4 w Legnicy[56]
- Patron Szkoły Podstawowej w Otrębusach[57]
- Patron Szkoły Podstawowej nr 9 w Suwałkach[58]
- Patron Szkoły Podstawowej nr 3 w Niepołomicach[59][60]
- Patron Szkoły Podstawowej nr 29 w Toruniu
- Patron ulicy w: Kobylanka – pow. stargardzki, Budy – Grzybek – pow. grodziski, Tykocin – pow. białostocki, Mońki – pow. moniecki, Śrem – pow. śremski, Kraków – Krowodrza – pow. Kraków, Łódź – Widzew – pow. Łódź, Olsztyn – pow. Olsztyn, Konin – pow. Konin, Chrzanów – pow. chrzanowski, Wałbrzych – pow. wałbrzyski, Łapy – pow. białostocki[61]
- Miejski Park Ekologiczny im. Włodzimierza Puchalskiego w Śremie[62]
Remove ads
Zobacz też
Przypisy
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads