Wałczyk rudorogi

Wałczyk rudorogi^[1] (Magdalis ruficornis) – gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych. Zamieszkuje Europę i Syberię.

Wałczyk rudorogi

Magdalis ruficornis
(Linnaeus, 1758)
Imago
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Nadrodzina	ryjkowce
Rodzina	ryjkowcowate
Podrodzina	Mesoptillinae
Plemię	Magdalidini
Rodzaj	Magdalis
Podrodzaj	Magdalis (Edo)
Gatunek	wałczyk rudorogi
Synonimy
Curculio ruficornis Linnaeus, 1758 Curculio pruni Linnaeus, 1767 Edo pruni (Linnaeus, 1767)

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1758 roku przez Karola Linneusza w dziesiątym wydaniu Systema Naturae pod nazwą Curculio ruficornis. Jako miejsce typowe wskazano Europę^[2].

Morfologia

Widok z przodu

Widok boczny

Chrząszcz o ciele długości od 2 do 3,7 mm. Ubarwiony jest czarno z czerwonymi lub czerwonobrunatnymi czułkami. Stożkowata głowa ma dość silnie wypukłe oczy. Ryjek jest tak długi jak głowa, w widoku bocznym prosty, u samca nieco krótszy i grubszy niż u samicy. Czułki wyrastają w połowie długości ryjka lub niewiele bliżej jego nasady. Przedplecze w części przedniej jest silnie zwężone ku przodowi, zaś w części tylnej ma prawie równoległe boki. Powierzchnię przedplecza bardzo gęsto pokrywają drobne punkty o błyszczącym dnie. Tarczka jest dość duża. Pokrywy są znacznie szersze od przedplecza, mają silnie wgłębione i punktowane rzędy oraz wypukłe i pokryte bardzo drobną, łuskowatą rzeźbą międzyrzędy. Odnóża mają pozbawione ząbków uda i pazurki^[3].

Ekologia i występowanie

Owad ten zasiedla zadrzewienia, zakrzewienia, sady i ogrody^[1]. Zarówno larwy, jak i postacie dorosłe są fitofagami drzew liściastych z rodziny różowatych. Do ich roślin pokarmowych należą: brzoskwinia zwyczajna, czeremcha zwyczajna, jabłonie, jarząb pospolity, głóg dwuszyjkowy, grusza pospolita, morela pospolita, pigwa pospolita, róża dzika, śliwa domowa, śliwa tarnina i wiśnia pospolita^[3][4][5]. Owady dorosłe pojawiają się w kwietniu i przeżywają do czerwca. Są foliofagami. Żerują na liściach i pączkach roślin żywicielskich^[4]. Odżywiają się głównie na spodniej stronie liści^[5]. Samica składa jaj do zielonej jeszcze kory młodych gałązek. Larwy są ksylofagiczne^[3][4] i żerują wewnątrz gałązek pojedynczo, każda we własnej, położonej pod korą komorze. Nie drążą chodników. Żerowanie larw może powodować odpadanie pobliskich pąków^[5].

Parazytoidami wałczyka rudorogiego są Dorycte undulatus, Spathius rubidus i Ecphylus silesiacus – błonkówki z rodziny męczelkowatych^[6].

Gatunek palearktyczny, znany z Hiszpanii, Francji, Belgii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Mołdawii, Rumunii, Bułgarii, europejskiej^[7] i syberyjskiej części Rosji^[3][4] oraz azjatyckiej części Turcji^[8]. Na północ sięga do koła podbiegunowego^[4]. W Polsce jest gatunkiem pospolitym^[1].

Znaczenie gospodarcze

Gatunek ten notowany bywa w sadownictwie jako szkodnik śliw, rzadziej innych drzew owocowych, np. wiśni, brzoskwiń czy jabłoni. Nie ma jednak znaczenia ekonomicznego z uwagi na niewielkość uszkodzeń przez niego wyrządzanych^[5].