Wanadynit

Wanadynit (vanadynit) – minerał z gromady wanadanów. Należy do grupy minerałów bardzo rzadkich, tylko lokalnie tworzy duże wystąpienia.

Wanadynit

Właściwości chemiczne i fizyczne
Inne nazwy	vanadynit
Skład chemiczny	Pb5 [Cl(VO4)3] chlorowanadan ołowiu(II).
Twardość w skali Mohsa	2,5-3[1]
Przełam	nierówny, muszlowy[2]
Łupliwość	brak[1]
Układ krystalograficzny	heksagonalny[1]
Właściwości mechaniczne	kruchy[1][2]
Gęstość	6,8-7,1 g/cm³[1]
Właściwości optyczne
Barwa	czerwony, żółty, pomarańczowy, brunatny w odcieniach[1][2]
Rysa	biała, żółtawa, jasnożółta[1]
Połysk	diamentowy, tłusty, żywiczny[1]
Współczynnik załamania	2,416–2,350 (jednoosiowy)[3]
Inne	dwójłomność: 0,066[3] pleochroizm: słaby[3]

Wanadynit na piroluzycie (pokazano obszar 5 cm)

Wanadynit na tlenkach Fe-Mn - Taouz, Antyatlas, Maroko.

Nazwa pochodzi od pierwiastka wanadu, który jest składnikiem tego minerału.

Charakterystyka

Właściwości

Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju słupkowym, igiełkowym, tabliczkowym lub płytkowym^[1][2]. Najczęściej krystalizuje w postaci słupa heksagonalnego zakończonego podwójną piramidą. Występuje w skupieniach włosowych, ziarnistych, nerkowatych, groniastych^[1], kulistych^[2]. Tworzy też agregaty igiełkowe, promieniste, czasami włókniste. Jest kruchy, przeświecający bądź przezroczysty^[1]. Jest izostrukturalny z mimetezytem, apatytem, piromorfitem. Okazy bogate w arsen są nazywane endlichitem^[1]. Łatwo topliwy. Jest minerałem rozpuszczalnym w mocnych kwasach^[1].

Występowanie

Powstaje jako minerał wtórny w strefach utleniania kruszców ołowiu, zwłaszcza w suchym klimacie^[1]. Współwystępuje z piromorfitem, wulfenitem, kalcytem, galeną, mottramitem, cerusytem, goethytem i barytem^[2].

Miejsca występowania

Na świecie: Rosja, Meksyk, Maroko, USA, Namibia, Austria, Hiszpania^[1], Słowenia.

W Polsce: W okolicach Bielawy w Górach Sowich i na Izerskich Garbach w Górach Izerskich^[2].

Zastosowanie

• ważna ruda wanadu – zawiera 19,2% V,
• służy do otrzymywania bardzo twardych stopów z żelazem,
• służy jako barwnik,
• do produkcji środków ochrony roślin,
• do produkcji kwasu siarkowego,
• poszukiwany przez kolekcjonerów,
• bywa stosowany jako kamień jubilerski.