Wikipedia Zero

Wikipedia Zero – były^[1][2] projekt Wikimedia Foundation mający na celu udostępnienie w krajach rozwijających się Wikipedii poprzez telefony komórkowe bez pobierania opłat za przesył danych (tzw. zero-rating). Celem programu było zwiększenie dostępu do darmowej wiedzy^[3]. Program rozpoczął się w 2012 roku^[4], a już rok później otrzymał nagrodę SXSW Interactive za aktywizm^[5]. Pierwszymi krajami, w których można było czytać za darmo Wikipedię za pomocą sieci komórkowej, były Tunezja, Uganda i Malezja^[6]. Aktualizowana lista operatorów komórkowych biorących udział w projekcie podawana była na stronach fundacji Wikimedia^[7]. Inspiracją dla Wikipedii Zero był analogiczny program Facebook Zero^[8].

Wideo promocyjne Fundacji Wikimedia z narracją Jimmy'ego Walesa

Kraje, w których działała Wikipedia Zero w maju 2016 roku

Krytyka

Subsecretaría de Telecomunicaciones, będące w strukturach Ministerstwa Transportu i Telekomunikacji Chile, oceniło, że darmowe serwisy internetowe dotujące przesył danych w sieciach komórkowych, takie jak Wikipedia Zero, Facebook Zero i Google Free Zone, naruszają neutralność sieci i od 1 czerwca 2014 roku w Chile nie mogą dalej być aktywne^[9][10]. Electronic Frontier Foundation stwierdziła, że choć docenia intencje stojące za takimi projektami jak Wikipedia Zero, to jednak darmowe usługi uważa za niebezpieczny kompromis^[11]. AccessNow.org zwróciło uwagę, że choć Wikimedia od zawsze była liderem w otwartym dostępie do informacji, to programy darmowego dostępu do określonych stron są krótkowzroczne i czynią szkodę idei otwartego dostępu do internetu^[12]. Gayle Karen Young z Wikimedia Foundation broniła Wikipedia Zero na łamach Washington Post, tłumacząc, że relacja pomiędzy projektem a neutralnością internetu jest skomplikowana. Choć w Ameryce nie ma problemu z zasadą neutralności sieci, to w innych krajach wymaga to spojrzenia z innej perspektywy, a współpraca z lokalnymi operatorami wymusza, w niektórych wypadkach, jej naginanie. Czyni się to jednak w imię ogólnej misji, jaką jest zapewnienie swobodnego dostępu do wiedzy^[13].