Wirczyk

Wirczyk (Vorticella) – rodzaj organizmów należących do typu orzęsków. Do rodzaju tego należą gatunki podobne kształtem do odwróconego dzwonu. Wirczyki występują w wodach słodkich i słonych. Osiągają wielkość 50 μm - 200 μm bez nóżki. Przyczepiają się do podłoża za pomocą długiej kurczliwej nóżki. Posiadają rzęski, za pomocą których mogą się poruszać lub naganiać pokarm. Wirczyki są drapieżnikami, odżywiają się glonami i bakteriami. Mogą prowadzić osiadły tryb życia na powierzchni roślin i zwierząt (np. larw ważek).

Wirczyk

Wirczyk przyczepiony do podłoża
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	protisty
Typ	orzęski
Klasa	Ciliatea
Podklasa	Peritricha
Rząd	Peritrichida
Podrząd	Sessilida
Rodzina	Vorticellidae
Rodzaj	Wirczyk
Nazwa systematyczna
Vorticella Linnaeus, 1767

Wirczyk posiada dwa jądra komórkowe: makronukleus i mikronukleus. Wirczyk nie ma ściany komórkowej. Jego ciało otacza wyłącznie błona komórkowa zwana pellikulą, widoczne są poprzeczne bruzdy; rzęski występują tylko w wieńcu okołogębowym - zewnętrzny pas rzęsek nazywamy haplokinetą, wewnętrzny natomiast polykinetą. Posiada także wodniczki tętniące, cytopyge, wodniczki pokarmowe. Pod cytoplazmą znajdują się pęczki włókien kurczliwych.

Wirczyk w ruchu

Wirczyk rozmnaża się przez poprzeczny podział komórki. Zachodzi u niego również proces koniugacji, czyli wymiany materiału genetycznego pomiędzy osobnikami.

Rodzaj wirczyk liczy ok. 100 gatunków. Do tego rodzaju między innymi należą następujące gatunki^[1]:

• Vorticella aequilata (Kahl, 1931)^[2]
• Vorticella alba (Fromentel, 1874)^[2]
• Vorticella alpestris
• Vorticella amphiurae
• Vorticella anastatica
• Vorticella annulata
• Vorticella anomala
• Vorticella aquadulcis (Foissner et al., 1992)^[2]
• Vorticella astyliformis (Foissner, 1981)^[2]
• Vorticella auriculata (O. F. Muller, 1773)
• Vorticella aurita (O. F. Muller, 1786)
• Vorticella brevistyla (D'Udekem, 1864)
• Vorticella campanula
• Vorticella citrina
• Vorticella communis
• Wirczyk konwaliowaty^[3] (Vorticella convallaria)
• Vorticella marina
• Vorticella microstoma
• Vorticella monilata
• Vorticella patellina
• Vorticella similis
• Vorticella sphaerica
• Vorticella striata
• Vorticella submicrostoma
• Vorticella utriculus