Wodnicha odymiona

Wodnicha odymiona (Hygrophorus camarophyllus (Alb. & Schwein.) Dumée, Grandjean & Maire) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)^[1].

Wodnicha odymiona

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	wodnichowate
Rodzaj	wodnicha
Gatunek	wodnicha odymiona
Nazwa systematyczna
Hygrophorus camarophyllus (Alb. & Schwein.) Dumée, Grandjean & Maire Bull. Soc. bot. Fr. 28: 292 (1912)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hygrophorus, Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten opisali w 1805 r. Johannes Baptista von Albertini i Lewis David von Schweinitz nadając mu nazwę Agaricus camarophyllus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu P. Dumée, M. Grandjean i René Charles Maire w 1912 r.^[1]

Synonimy^[2]:

• Agaricus camarophyllus Alb. & Schwein. 1805
• Agaricus camarophyllus var. fuligineus Alb. & Schwein. 1805
• Agaricus caprinus Scop. 1772
• Camarophyllus caprinus (Scop.) P. Kumm. 1871
• Hygrophorus camarophyllus f. melliolens Bon 1989
• Hygrophorus camarophyllus var. calophyllus (P. Karst.) Konrad & Maubl. 1937
• Hygrophorus caprinus (Scop.) Fr. 1838
• Hygrophorus caprinus var. calophyllus (P. Karst.) Quél. 1886
• Limacium calophyllum (P. Karst.) Singer 1943
• Limacium camarophyllum (Alb. & Schwein.) Herink 1949
• Limacium camarophyllum subsp. calophyllum (P. Karst.) Herink 1949

Nazwę polską nadała w 1997 r. Barbara Gumińska^[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 6–15 cm, za młodu półkulisty, później rozpostarty, na środku płaski lub wypukły, a u starszych okazów nawet zapadnięty. Brzeg początkowo podwinięty, potem prosty. Jest niehigrofaniczny. Powierzchnia gładka, włóknista, promieniście popękana, podczas wilgotnej pogody lepka, w czasie suchej matowa. Barwa oliwkowobrązowa lub ciemnobrązowa^[4].

Blaszki

Dość grube i rzadkie, dość szerokie, białe, przy trzonie często anastomozujące, przyrośnięte lub zbiegające. Ostrza blaszek równe^[4].

Trzon

Wysokość 3–8 cm, grubość 1–2,5 cm, walcowaty, często o zwężającej się podstawie, początkowo pełny, potem częściowo gąbczasty. Powierzchnia gładka, włóknista, sucha, szarobrązowa (jaśniejsza od kapelusza)^[4].

Miąższ

Kruchy, biały, nie zmieniający barwy po uszkodzeniu. Brak zapachu, lub słaby zapach wosku, smak łagodny^[4].

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki eliptyczne, gładkie^[4].

Występowanie i siedlisko

Wodnicha odymiona występuje w Ameryce Północnej, Europie, oraz w Korei i Japonii^[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. notowana na 3 stanowiskach, w tym dwa bardzo dawne (1897 i 1912 r.). Jedyne bardziej współczesne stanowisko podał Stanisław Domański w Roztoczańskim Parku Narodowym w 1999 r. Jej rozprzestrzenienie w Polsce i stopień zagrożenia nie są znane. W Danii uznana za gatunek wymarły, znajduje się na listach gatunków zagrożonych w Niemczech i Anglii^[3]. W Polsce podlega częściowej ochronie gatunkowej^[6].

Siedlisko: lasy iglaste i obrzeża lasów, pod jodłami, świerkami i sosnami, ale notowana także pod bukami. Owocniki wytwarza od lipca do listopada^[3].