XIV Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica w Warszawie

XIV Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica w Warszawie (zwyczajowo „Staszic”; w latach 1953–1990 nosiło imię Klementa Gottwalda) – warszawskie liceum ogólnokształcące specjalizujące się w matematyce i innych naukach ścisłych. Mieści się przy ul. Nowowiejskiej 37a w dzielnicy Ochota.

XIV Liceum Ogólnokształcące
im. Stanisława Staszica

liceum ogólnokształcące
Państwo	Polska
Miejscowość	Warszawa
Adres	ul. Nowowiejska 37a 02-010 Warszawa
Data założenia	16 stycznia 1906[1]
Patron	Stanisław Staszic
Dyrektor	Agnieszka Potocka
Wicedyrektorzy	Regina Lewkowicz, Agata Markowska
Położenie na mapie Warszawy XIV Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica
Położenie na mapie Polski XIV Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica
Położenie na mapie województwa mazowieckiego XIV Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica
52°13′11,6″N 21°00′11,0″E
Strona internetowa

Tablica pamiątkowa przed budynkiem liceum

Dziedziniec wewnętrzny, widok na wschodnie skrzydło budynku

Korytarz na pierwszym piętrze w części frontowej

Historia

Szkoła Realna im. Stanisława Staszica została utworzona w 1906 dzięki inicjatywie Stowarzyszenia Techników w Warszawie, a głównie – jego prezesa Piotra Drzewieckiego, późniejszego (w latach 1918–1921) prezydenta m. st. Warszawy. Jej organizatorem i pierwszym dyrektorem był Jan Zydler, absolwent Wydziału Matematycznego Uniwersytetu Warszawskiego, autor podręczników do nauki geometrii.

Pierwotnie szkoła mieściła się przy ul. Wilczej, a od 1916 przy ul. Polnej 60^[2][3]. W 1919 została upaństwowiona i działała jako VII Państwowe Gimnazjum Męskie im. Stanisława Staszica^[2][3].

W czasie okupacji niemieckiej gimnazjum i liceum prowadziły tajne komplety i wydały ponad 215 świadectw dojrzałości.

W obu wojnach światowych poległo 6 nauczycieli i 240 wychowanków szkoły (wśród nich 109 harcerzy), z czego 22 w I wojnie światowej, 11 w Katyniu i 76 w powstaniu warszawskim. W pierwszych latach powojennych nauka odbywała się w budynku przy ul. Noakowskiego 6. W 1951 roku przeniesiono szkołę Staszica do budynków przy ulicy Nowowiejskiej 37a^[4].

Od 1953 szkoła nosiła imię Klementa Gottwalda^[2].

W 1990 w wyniku inicjatywy środowiska nauczycielskiego i uczniowskiego XIV Liceum Ogólnokształcącego im. Klementa Gottwalda oraz nauczycielskiej „Solidarności” odbyło się uczniowskie referendum, w którym młodzież wypowiedziała się zdecydowaną większością głosów za zmianą patrona, ze wskazaniem na Stanisława Staszica.

Do 2019 roku szkoła razem z Gimnazjum nr 13 im. Stanisława Staszica tworzyła Zespół Szkół nr 82.

Osiągnięcia

Szkoła co roku zajmuje wysoką pozycję w ogólnopolskim Rankingu Liceów Ogólnokształcących tygodnika Perspektywy^[5] – w 2018 pierwsze miejsce, w 2017 i 2016 drugie miejsce, w 2015 roku pierwsze, w 2014 – trzecie, w 2013 – trzecie. Od 2021 roku szkoła nieprzerwanie zajmuje pierwsze miejsce w rankingu.^[6] Corocznie też znaczna liczba uczniów zostaje laureatami i finalistami wielu olimpiad przedmiotowych, zwłaszcza olimpiady matematycznej (rok szkolny 2011/12 – 8 laureatów, 11 finalistów i 3 uczestników olimpiady międzynarodowej), olimpiady informatycznej (3, 8 i 1) oraz olimpiady fizycznej (7, 10 i 2). W tym samym roku uczniowie szkoły zdobyli także tytuły: laureata olimpiady chemicznej, filozoficznej, wiedzy technicznej, języka angielskiego oraz finalisty olimpiad: chemicznej, filozoficznej, wiedzy technicznej, wiedzy ekonomicznej, języka łacińskiego, biologicznej, teologii katolickiej i lingwistyki matematycznej. Drużyna Staszica pod przewodnictwem nauczyciela Stanisława Lipińskiego odniosła też wiele sukcesów w międzynarodowym Turnieju Młodych Fizyków (m.in. I miejsce w 2002, 2004 i 2005, II miejsce w 2003, 2006, 2007, 2008). Sukcesy odnosili także uczniowie biorący udział w olimpiadzie wiedzy o Polsce i świecie współczesnym.

Dyrektorzy

• 1906–1927, z przerwą w roku szkolnym 1913/14 – Jan Zydler (ur. 1867, zm. 1934)
• 1928–1950 – Otton Kuczewski
• 1950–1968 – Józef Wojciechowski
• 1968–1991 – Irena Zuzanna Krawczyk z d. Piekut (ur. 1921, zm. 2013)^[7]
• 1991−2021 – Regina Lewkowicz
• od 2021 – Agnieszka Potocka

Nauczyciele

Poniżej przedstawiono listę znanych (mających biogramy w Wikipedii lub kwalifikujących się do ich posiadania) nauczycieli szkoły. W nawiasach podano lata pracy w szkole. Lista nie jest kompletna.

• Wacław Borowy (1916–1918)
• Stanisław Lipiński
• Adam Markowski
• Zbigniew Szurig
• Juliusz Zaleski^[8]
• Jan Zydler

Absolwenci i uczniowie (m.in.)

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z XIV Liceum Ogólnokształcącym im. Stanisława Staszica w Warszawie.

• Łukasz Abgarowicz (1967)
• Jarosław Arabas (1988) – informatyk
• Wacław Balcerski (1922) – rektor Politechniki Gdańskiej, poseł
• Marcin Bańkowski (1974) – informatyk
• Tomek Bartoszyński (1976)
• Ryszard Ber (1951) – reżyser
• Jerzy Bielenia (1938) – aktor
• Maciej Bielicki (1926) – astronom
• Wojciech Bik (1983) – lekarz
• Józef Blass (1963) – matematyk, przedsiębiorca
• Bohdan Bocianowski (1929) – grafik, ilustrator
• Marek Borowski (1963)
• Karol Borsuk (1923) – matematyk-topolog, prof. Uniwersytetu Warszawskiego
• Grzegorz Brona (1999) – fizyk, były prezes Polskiej Agencji Kosmicznej, przedsiębiorca
• Zdzisław Broncel (1927) – publicysta, krytyk literacki
• Agnieszka Chłoń-Domińczak (1992) – lider Zespołu Edukacji i Rynku Pracy, pracownik naukowy SGH oraz Instytutu Badań Edukacyjnych
• Oskar Adolf Chomicki (1949) – prof. fizyki medycznej, przewodniczący Międzynarodowej Organizacji Fizyki Medycznej (IOMP)
• Wiesław Chrzanowski („mała matura”)
• Adolf Ciborowski (1937) – architekt, prof. Politechniki Warszawskiej, poseł
• Witold Czerwiński (1918) – prawnik, ekonomista, przewodniczący Egzekutywy Zjednoczenia Narodowego
• August Dehnel (1922) – prof. zoologii
• Kazimierz Dębnicki (1937) – prozaik
• Władysław Findeisen (1944 – tajne komplety)
• Janusz Gaładyk (1914) – pułkownik WP
• Stanisław Garlicki (1920) – działacz socjalistyczny, wiceprezes Naczelnej Rady Adwokackiej, adwokat, radca prawny, radny m. st. Warszawy
• Wacław Gluth-Nowowiejski (1944 – tajne komplety) – publicysta, powstaniec warszawski
• Paweł Goldkraut (1915) – inżynier, historyk, działacz społeczności żydowskiej
• Krystyna Gurbiel (1978)
• Adam Halber (1966)
• Janusz Haman (1942 – tajne komplety) – prof. AR w Lublinie i SGGW w Warszawie, specjalista budowy maszyn rolniczych
• Włodzimierz Hellmann (1929) – prof. Politechniki Gdańskiej
• Jan Jagielski
• Longin Jurkiewicz (1938) – cichociemny
• Witold Kamler (1924) – prof. Politechniki Warszawskiej
• Bronisław Kaper (1919) – kompozytor muzyki filmowej, laureat Oscara
• Ryszard Kapuściński (1950) – reporter
• Leszek Karczewski (1925) – architekt
• Juliusz Keller (1929) – elektronik, prof. Politechniki Warszawskiej
• Michał Kleiber (1963)
• Stanisław Kmita (1927) – lekarz otolaryngolog
• Andrzej Korman – muzykolog, dyrektor Programu II Polskiego Radia
• Grzegorz Kostrzewa-Zorbas (1977)
• Krzysztof Kowalewski – aktor
• Jan Koźniewski (1944 – tajne komplety) – konstruktor lotniczy
• Kazimierz Koźniewski (1938) – pisarz, scenarzysta
• Andrzej Krasicki (1937) – aktor, dyrektor teatrów warszawskich
• Mariusz Kukliński (1961) – dziennikarz, PAP 1970-1993 i in. Relacjonował lądowanie M. Hermaszewskiego i spotkanie Reagan-Gorbaczow w Reykjaviku
• Jan Józef Lipski (uczeń) – publicysta, opozycjonista w PRL – uczestnik tajnych kompletów w Staszicu; maturę zdał jednak w 1946 w żeńskim Liceum im. Juliusza Słowackiego – „bo dla tych nielicznych chłopców od Staszica, którzy przeżyli Powstanie, trudno było zakładać klasę maturalną”^[9].
• Maciej Lewenstein (1974) – fizyk
• Ludwik Lewin
• Jan Lityński (1963)
• Felicjan Loth (uczeń) – pediatra, więzień-lekarz na Pawiaku w Warszawie
• Robert Luśnia (1981) – poseł na Sejm RP IV kadencji, współpracownik Antoniego Macierewicza, polityk
• Helena Łuczywo
• Henryk Magnuski (1926) – inżynier telekomunikacji, wynalazca, projektant walkie-talkie Motoroli
• Sławomir Makaruk (1950) – pilot doświadczalny
• Maciej Małecki
• Stefan Marody (1952) – dziennikarz
• Janusz Meissner – literat, lotnik
• Jerzy Mierzejewski (1937) – malarz, prorektor PWSFTviT w Łodzi
• Karol Modzelewski (1954)
• Piotr Mormul (1974) – matematyk
• Andrzej Nowicki (1937) – filozof, religioznawca, Wielki Mistrz Wielkiego Wschodu Polski
• Piotr Olewiński (1913) – harcmistrz Rzeczypospolitej, poseł, senator, prezydent Pińska
• Stanisław Olewiński (1914) – poseł
• Andrzej Orłoś (1951)
• Joanna Pajkowska (1977) – żeglarka
• Leszek Pączek (1974) – rektor Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego w latach 2005–2008
• Marcin Pilipczuk (2004) – informatyk
• Michał Pilipczuk (2006) – informatyk
• Bohdan Pniewski (1914) – architekt, profesor Politechniki Warszawskiej
• Witold Pogorzelski (1912) – matematyk, profesor Politechniki Warszawskiej
• Jerzy Wojciech Pułaczewski (1951) – elektronik, wykładowca Politechniki Warszawskiej, odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim i Komandorskim OOP
• Wanda Rapaczyńska – była prezes zarządu Agora S.A.
• Marian Reutt (1929) – działacz ruchu narodowo-radykalnego, publicysta
• Włodzimierz Roefler (1941 – tajne komplety) – chirurg, żołnierz Batalionu Zośka, dyrektor i patron Szpitala Kolejowego w Pruszkowie
• Karol Rojek (1928) – ekonomista, inżynier transportu
• Wojciech Rowiński (1952) – chirurg, transplantolog
• Leszek Serafinowicz (Jan Lechoń) – skamandryta
• Bolesław Skinder – oficer
• Tadeusz Antoni Skinder – oficer
• Andrzej Smirnow – polityk
• Allan Starski – scenograf, laureaut Oscara
• Mariusz Stopczyk – prof. dr hab. med., prekursor wszczepiania stymulatorów serca w Polsce
• Tomasz Szarota – historyk
• Zygmunt Szeliga (1951) – dziennikarz ekonomiczny
• Joanna Szmelter – profesor obliczeniowej mechaniki płynów na Loughborough University^[10]
• Sławomir Szof (1951) – dziennikarz radiowy i telewizyjny
• Olgierd Szpakowski (1930) – działacz ruchu narodowo-radykalnego, oficer WP
• Bohdan Świderski (1910) – prof. geologii
• Janusz Tarnowski (1937) – pedagog, prof. Papieskiego Wydziału Teologicznego w Warszawie
• Edward Towpik (1969) – prof. dr hab. med., chirurg, Dyrektor Muzeum Historii Medycyny WUM
• Tadeusz Trepkowski – grafik, współtwórca współczesnego plakatu polskiego
• Władysław Tryliński (1925) – prof. mechanik
• Magda Umer (1967) – wokalistka
• Jerzy Urban (1951) – dziennikarz, polityk^[11]
• Bohdan Urbanowicz (1929) – malarz, architekt, prof. ASP w Warszawie
• Tadeusz Wittlin (1928) – prawnik, pisarz
• Janusz Weiss (1966)
• Jan Włodarkiewicz – ppłk. WP, drużynowy Tajnej Armii Polskiej, pierwszy dowódca „Wachlarza”
• Witold Woyda – złoty medalista olimpijski
• Jerzy Woźnicki (1964)
• Tadeusz Wroński (1934) – skrzypek, rektor Akademii Muzycznej w Warszawie
• Andrzej Wyrobisz (1950) – profesor historii UW
• Sylwia Wysocka
• Michał Zalewski – informatyk, specjalista w zakresie bezpieczeństwa komputerowego
• Wacław Zbyszewski (1921) – publicysta
• Tadeusz Zelenay (1942 – tajne komplety) – poeta
• Andrzej Zieliński (1937) – prof. Politechniki Warszawskiej
• Bronisław Zieliński (1933) – tłumacz literatury angielskiej
• Stanisław Zieliński (1936) – pisarz
• Jacek Żemantowski (1956)

Miejsce w rankingach

Miejsce w rankingu miesięcznika „Perspektywy”

• 2024 – I w Warszawie, I w Polsce^[12]
• 2023 – I w Warszawie, I w Polsce^[13]
• 2022 – I w Warszawie, I w Polsce^[14]
• 2021 – I w Warszawie, I w Polsce^[15]
• 2020 – I w Warszawie, II w Polsce^[16]
• 2019 – I w Warszawie, I w Polsce^[17]
• 2018 – I w Warszawie, III w Polsce
• 2017 – I w Warszawie, II w Polsce
• 2016 – I w Warszawie, II w Polsce
• 2015 – I w Warszawie, I w Polsce
• 2014 – I w Warszawie i województwie mazowieckim, III w Polsce
• 2013 – I w Warszawie i województwie mazowieckim, III w Polsce
• 2012 – I w Warszawie i województwie mazowieckim, VI w Polsce
• 2011 – II w Warszawie i województwie mazowieckim, IX w Polsce, tytuł szkoły dwudziestolecia
• 2010 – I w Warszawie, II w województwie mazowieckim, X w Polsce
• 2009 – II w Warszawie, I w województwie mazowieckim, XIII w Polsce
• 2008 – I w Warszawie i województwie mazowieckim, VI w Polsce
• 2007 – I w Warszawie i województwie mazowieckim, VI w Polsce
• 2006 – I w Warszawie i województwie mazowieckim, VIII w Polsce
• 2005 – I w Warszawie, VII w Polsce
• 2004 – I w Warszawie, IX w Polsce
• 2003 – VI w Warszawie, X w Polsce
• 2002 – III w Warszawie, IX w Polsce
• 2001 – I w Warszawie

Upamiętnienie

Z inicjatywy absolwentów Liceum w 1988 r. nakładem PIW wydano monografię szkoły Szkoła im. Stanisława Staszica w Warszawie 1906-1950.