XVI Korpus Armijny (III Rzesza)

XVI Korpus Armijny (niem. Generalkommando XVI. Armeekorps (mot.))^[a] – niemiecki korpus armijny, uczestniczył w agresji na Polskę i na Francję oraz w ataku na Związek Radziecki.

XVI Korpus Armijny

Generalkommando XVI. Armeekorps (mot.)

Historia
Państwo	III Rzesza
Sformowanie	1938
Rozformowanie	1941, przekształcenie w 4 Gr.Panc.
Tradycje
Kontynuacja	4 Grupa Pancerna
Dowódcy
Pierwszy	gen. Heinz Guderian
Ostatni	gen. por. Gottfried Weber
Działania zbrojne
II wojna światowa agresja na Polskę agresja na Francję atak na Związek Radziecki
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	wojska lądowe
Podległość	10 Armii, 6 Armii, 18 Armii, 16 Armii

Historia

Korpus został zorganizowany w lutym 1938 roku w Berlinie jako XVI Korpus Zmotoryzowany^[1]. Od momentu powstania stał się dowództwem wyższego szczebla dla organizowanych w tym okresie dywizji pancernych i zmotoryzowanych dywizji piechoty. W składzie 10 Armii uczestniczył w zajęciu Czechosłowacji przez III Rzeszą^[2]. Latem 1939 roku został zmobilizowany i wszedł w skład 10 Armii (Grupa Armii Południe).

Od 1 września 1939 roku brał udział w agresji na Polskę, walcząc z oddziałami Wojska Polskiego. W I fazie agresji atakował oddziały Wołyńskiej Brygady Kawalerii^[3]. Rozbił też północne skrzydło wojsk Armii Kraków zmuszjąc ją do wycofania się na linię Wisły i Sanu^[4]. Żołnierze 4 DPanc należącej do XVI KA zamordowali po torturach jednego z dwóch jeńców polskich wziętych do niewoli pod Radomskiem. Obcięli mu język, uszy i nos^[5].

W grudniu 1939 roku został przerzucony do Nadrenii, gdzie wszedł w skład 6 Armii (Grupa Armii B). W maju 1940 roku brał udział w agresji na Francję^[1]. We wrześniu 1940 roku skierowany do Prus Wschodnich, gdzie wszedł w skład 18 Armii.

W 1941 roku uczestniczył w ataku na Związek Radziecki pod nazwą 4 Grupa Pancerna. W dniu 1 stycznia 1942 roku 4 Grupa Pancerna została przekształcona w 4 Armię Pancerną^[6].

Dowódcy korpusu

• gen. Heinz Guderian^[7]
• gen. Erich Höpner^[8] (1938 - 1941)

Struktura organizacyjna

Skład we wrześniu 1939 roku^[9]:

• 1 Dywizja Pancerna
• 4 Dywizja Pancerna
• 14 Dywizja Piechoty
• 31 Dywizja Piechoty

Skład w październiku 1939 roku:

• 7 Dywizja Piechoty
• 31 Dywizja Piechoty
• 14 Dywizja Piechoty
• 3 Dywizja Pancerna

Skład w grudniu 1939 roku:

• 7 Dywizja Piechoty
• 31 Dywizja Piechoty
• 14 Dywizja Piechoty

Skład w czerwcu 1940 roku^[9]:

• 3 Dywizja Pancerna
• 4 Dywizja Pancerna
• 20 Dywizja Piechoty

Skład (XVI KA przekształconego w 4 Gr.Panc.) 22 czerwca 1941 roku^[10]:

• XXXXI Korpus Pancerny
• LVI Korpus Pancerny

Uwagi

1. W polskiej literaturze dotyczącej agresji niemieckiej na Polskę w 1939 roku często korpus ten określany jest jako XVI Korpus Pancerny, ponieważ w jego skład wchodziły dywizje pancerne, lecz nazwa ta jest błędna.