Parkogrzybek czerwonawy

Parkogrzybek czerwonawy, podgrzybek czerwonawy (Hortiboletus rubellus (Krombh.) Simonini, Vizzini & Gelardi) – gatunek grzybów z rodziny borowikowatych (Boletaceae)^[1].

Parkogrzybek czerwonawy

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	borowikowce
Rodzina	borowikowate
Rodzaj	parkogrzybek
Gatunek	parkogrzybek czerwonawy
Nazwa systematyczna
Hortiboletus rubellus (Krombh.) Simonini, Vizzini & Gelardi Index Fungorum 244: 1 (2015)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hortiboletus, Boletaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1836 r. Julius Vincenz von Krombholz nadając mu nazwę Boletus rubellus, później zaliczany on był do różnych innych rodzajów. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w 2015 r. G. Simonini, A. Vizzini i M. Gelardi, przenosząc go do nowego rodzaju Hortiboletus^[1].

Niektóre synonimy naukowe:

• Boletus rubellus Krombh. 1836
• Boletus sanguineus With. 1801
• Boletus versicolor Rostk. 1844
• Boletus versicolor Kuntze 1898
• Leucobolites rubellus (Krombh.) Beck 1923
• Suillus rubellus (Krombh.) Henn. 1898
• Tubiporus rubellus (Krombh.) S. Imai 1968
• Versipellis versicolor (Rostk.) Quél. 1886
• Viscipellis sanguinea (With.) Quél. 1886
• Xerocomellus rubellus (Krombh.) Šutara 2008
• Xerocomus rubellus (Krombh.) Quél. 1896
• Xerocomus versicolor E.-J. Gilbert 1931^[2].

Nazwę podgrzybek czerwonawy nadał mu Władysław Wojewoda w 1999 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był wcześniej przez Alinę Skirgiełło jako podgrzybek wielobarwny^[3]. W 2021 Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego zarekomendowała używanie nazwy parkogrzybek czerwonawy^[4].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 3–10 cm, u młodych okazów półkulisty, później rozpostarty, w końcu płaski. Powierzchnia sucha, zamszowa, podczas suchej pogody bywa popękana. Barwa początkowo intensywnie karminowoczerwona, później czerwona, w końcu matoworóżowa. Skórki nie da się oddzielić od miąższu^[5].

Rurki

O długości 6–15 mm, zielonkawożółte, przy trzonie wycięte lub nieco zbiegające. Pory początkowo o barwie od cytrynowożółtej do jasnożółtej, później oliwkowe. Po uciśnięciu zmieniają barwę na błękitną^[5].

Trzon

Wysokość 3–12 cm, grubość 4–2,5 cm, kształt walcowaty, często wygięty. Powierzchnia jasnożółta, często czerwono nabiegła lub z czerwonymi plamami^[5].

Miąższ

Żółtawy, tylko pod skórka kapelusza czerwonawy. Przekrojony błękitnieje. Bez wyraźnego smaku i zapachu^[5].

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników oliwkowobrązowy. Zarodniki o rozmiarach 10–13 × 4–5 μm i gładkiej powierzchni. W KOH barwią się na złoty kolor. Cystydy mniej lub bardziej liczne, o rozmiarach 60 × 12,5  μm^[6].

Występowanie i siedlisko

Występuje w Europie i Ameryce Północnej, gdzie prawdopodobnie został zawleczony wraz z sadzonkami drzew z Europy. Wszędzie jest rzadki^[6]. W Polsce niezbyt częsty^[7].

Występuje od lipca do września w lasach liściastych pod dębami, lipami^[7] i brzozami^[8].

Znaczenie

Jest grzybem jadalnym^[9], ale niskiej wartości z powodu niewielkich rozmiarów, miękkiego miąższu oraz szybkiego robaczywienia^[10]. Często również pleśnieje porażony przez grzyby Hypomyces chrysospermus (taki spleśniały grzyb nie nadaje się do spożycia)^[9].