Zasłonak białofioletowy

Zasłonak białofioletowy (Cortinarius alboviolaceus (Pers.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)^[1].

Zasłonak białofioletowy

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	gołąbkowce
Rodzina	zasłonakowate
Rodzaj	zasłonak
Gatunek	zasłonak białofioletowy
Nazwa systematyczna
Cortinarius alboviolaceus (Pers.) Fr. Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 280 (1838)

Owocnik, widoczne blaszki

Przekrój młodego owocnika

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1801 r. Christiaan Hendrik Persoon, nadając mu nazwę Agaricus alboviolaceus, w 1838 r. Elias Fries przeniósł go do rodzaju Cortinarius^[1].

Synonimy naukowe^[2]:

• Agaricus alboviolaceus Pers. 1801
• Cortinarius alboviolaceus (Pers.) Fr. 1838, var. alboviolaceus
• Inoloma alboviolaceum (Pers.) Wünsche 1877

Nazwę polską nadał Władysław Wojewoda w 1999 r. Synonimy polskie: guzotrzonowiec bladofiołkowy, zasłonak jasnofioletowy, zasłonak liliowy^[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 3- 8 cm, u młodych owocników łukowaty z czasem staje się rozpostarty z szerokim garbem. Brzeg początkowo podwinięty i znajdują się na nim resztki białej zasnówki. Powierzchnia gładka, jedwabiście błyszcząca, u młodych owocników jasnofioletowa, później płowieje, u starszych owocników staje się rdzawa i włóknista^[4]. Podczas długotrwałej suchej pogody kapelusz często promieniście, głęboko pęka^[5].

Blaszki

Wąsko przyrośnięte do kapelusza, początkowo bladopurpurowe, później zmieniają barwę na cynamonową lub rdzawobrązową. U młodych owocników zasłonięte są białą zasnówką^[6].

Trzon

Wysokość 5–12 cm, grubość 1–3 cm, kształt maczugowaty, u nasady posiada zgrubiałą bulwę. Powierzchnia u młodych owocników jasnofioletowa, u starszych wypłowiała. Pod kapeluszem występuje strefa pierścieniowa, początkowo biaława, później cynamonowobrązowa^[4].

Miąższ

U młodych owocników fioletowawy, u starszych białawy. Nie zmienia barwy po uciśnięciu. Smak niewyraźny, zapach podobny do surowych ziemniaków^[4].

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników rdzawobrązowy. Zarodniki elipsoidalne, niemal gładkie, o rozmiarach 7,5-9,5 × 5–6 μm. Cheilocystyd i pleurocystyd brak^[6].

Występowanie i siedlisko

Jest szeroko rozprzestrzeniony. Najliczniej notowany jest w Ameryce Północnej i Europie, ale podano jego stanowiska także z Kostaryki w Ameryce Środkowej, Japonii, Korei Północnej oraz Australii^[7]. W Polsce jest bardzo pospolity^[8].

Rośnie na ziemi w lasach iglastych i liściastych, często wśród mchów. W Polsce szczególnie często spotykany jest pod brzozą brodawkowatą, bukiem zwyczajnym i dębami. Owocniki wytwarza od sierpnia do listopada^[3].

Znaczenie

Grzyb mykoryzowy^[3]. Grzyb niejadalny^[4].