Zofia Janukowicz-Pobłocka

Zofia Teresa Janukowicz-Pobłocka (ur. 19 lutego 1928 w Parafianowie (Białoruś), zm. 30 stycznia 2019 w Dzierżążnie^[1]) – polska śpiewaczka operowa, sopran, profesor Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku.

Zofia Janukowicz-Pobłocka

fot. Wera Latycka (ok. 1970)
Data i miejsce urodzenia	19 lutego 1928 Parafianowo k. Wilna
Data i miejsce śmierci	30 stycznia 2019 Dzierżążno
Typ głosu	sopran
Gatunki	opera
Zawód	śpiewaczka operowa
Aktywność	1955–2005
Odznaczenia

Życiorys

fot. Zbigniew Kosycarz, 1960

Urodziła się w rodzinie Józefa i Marii z domu Kimstacz. W 1946 cała rodzina w ramach repatriacji przeniosła się do Ełku, gdzie Zofia uczęszczała do szkoły muzycznej. Po przeprowadzce w 1950 do Sopotu podjęła naukę w Państwowej Średniej Szkole Muzycznej w Gdańsku-Wrzeszczu w klasie śpiewu solowego, początkowo u Janiny Cygańskiej, a następnie u Maurycego Janowskiego, którą ukończyła w 1954^[2]. W Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej ukończyła dwa wydziały: Instruktorsko-Pedagogiczny (1957) i Wokalny w klasie prof. Barbary Iglikowskiej (1958). Oba dyplomy z wyróżnieniem. Po ukończeniu studiów związała się zawodowo jako nauczyciel śpiewu solowego Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Sopocie (obecnie Akademia Muzyczna im. S. Moniuszki w Gdańsku). W ramach stypendium rządu włoskiego w latach 1960–1961 ukończyła mistrzowski kurs interpretacji muzycznej w Accademia di Santa Cecilia w Rzymie pod kierunkiem G. Favaretto i R. Maragliano-Mori, gdzie opanowała sztukę włoskiego bel canto. Wielokrotnie spotykała się z Adą Sari, by utrwalić zdobyte umiejętności podczas lekcji prywatnych. Jej artystyczne dążenia skrystalizowały się w kierunku sztuki pieśniarskiej. Styl swej interpretacji doskonaliła pod kierunkiem kameralistek Klary Ebers z Berlina i Janine Micheau z Paryża na dwóch kolejnych kursach wakacyjnych w Vught w Holandii.

Dzięki zdobyciu I nagrody w s'Hertogensch (1959), wyruszyła w swe pierwsze tournée koncertowe do Niemieckiej Republiki Demokratycznej w 1960. W sezonie 1960–1961 brała udział w kilku spektaklach opery Ch.W. Glucka – Orfeusz i Eurydyka w partii Eurydyki w Państwowej Operze i Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku. Następnie wyjechała do Włoch, gdzie wielokrotnie występowała prezentując pieśni światowego repertuaru oraz polskich kompozytorów. W Teatrze Elizeo za partnerów miała: Severino Gazzelloniego - flecista i G. Favaretto - pianista. Do Holandii udała się na nagranie arii W.A. Mozarta i G. Verdiego z towarzyszeniem Orkiestry Radia Hilversum.

fot. Benedykt J. Dorys, 1974

fot. Wera Latycka, 1970

Po powrocie do kraju odbyła liczne koncerty na niemal wszystkich estradach filharmonicznych w Polsce. Wierna swemu stylowi prezentowała przede wszystkim programy recitalowe. Była jedną z pierwszych wykonawczyń wokalnej twórczości Karola Szymanowskiego. W 1962 odwiedziła z recitalami Czechosłowację, europejską i azjatycką część Związku Radzieckiego oraz na przestrzeni kolejnych siedmiu lat dziesięciokrotnie Holandię. W Sali im. Piotra Czajkowskiego w Moskwie artystka wraz z Wielką Orkiestrą Symfoniczną Wszechzwiązkowego Radia i Telewizji wykonała i nagrała na płytę „Tryptyk śląski” Witolda Lutosławskiego.

Nagrania radiowe liryki wokalnej oraz archiwalne nagrania z Wielką Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia i Telewizji w Katowicach i Orkiestrą Polskiego Radia w Krakowie spopularyzowały jej nazwisko i ugruntowały pozycję czołowej polskiej pieśniarki.

W okresie swojej działalności artystycznej wzięła udział w blisko 1300 koncertach symfonicznych, oratoryjnych (głównie pod dyrekcją prof. Stefana Stuligrosza i z towarzyszeniem jego chóru - „Poznańskie Słowiki”), kameralnych i recitalach z towarzyszeniem fortepianu, organów, harfy, zespołów kameralnych. Często występowała wraz ze swoją córką - Ewą Pobłocką. W swoim dorobku dokonała 130 nagrań w Polskim Radio i TV: polskiej, włoskiej, holenderskiej, duńskiej, byłego ZSRR. W tym czasie stale pracowała w PWSM w Gdańsku (obecnie Akademia Muzyczna), łącząc pracę artystyczną z pedagogiczną.

W latach 1969–1975 podjęła pracę pedagogiczną w zakresie nauczania śpiewu solowego w Studio Wokalno-Aktorskim przy Teatrze Muzycznym w Gdyni. W 1975 przeszła na wcześniejszą emeryturę, by jeszcze intensywniej oddać się swej karierze artystycznej. W 1980 podjęła pracę w pełnym wymiarze godzin w Akademii Muzycznej w Gdańsku na stanowisku docenta kontraktowego. W latach 1984–1987 została wybrana dziekanem Wydziału Wokalno-Aktorskiego Akademii Muzycznej w Gdańsku. W latach 1987–1990 ponownie została dziekanem na II kadencję. W latach 1985–1996 pełniła równolegle funkcję Kierownika Katedry Wokalistyki^[3][4].

W 1989 zakończyła swą działalność artystyczną jubileuszem 35-lecia pracy.

17 października 1990 otrzymała tytuł naukowy profesora sztuki muzycznej z rąk Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej - Wojciecha Jaruzelskiego, a w 1997 została mianowana na stanowisko profesora zwyczajnego Akademii Muzycznej w Gdańsku^[5]. Wychowała wielu śpiewaków. Jedną z jej ostatnich uczennic była jej wnuczka - Ewa Leszczyńska.

Ostatecznie zakończyła swą działalność pedagogiczną jubileuszem 50-lecia pracy artystycznej i pedagogicznej w 2005, zorganizowanym przez Katedrę Wokalistyki Akademii Muzycznej im. S. Moniuszki w Gdańsku.

Od 1956 była żoną Huberta Pobłockiego (1934–2016), literata i lekarza-stomatologa. Matka pianistki Ewy Pobłockiej^[6].

Zmarła 30 stycznia 2019 w Dzierżążnie, pochowana 5 lutego 2019 na cmentarzu w Oliwie (kwatera 8-5-10)^[7][8].

Juror konkursów wokalnych

• 1991 – III Ogólnopolski Konkurs Wokalny Polskiej Pieśni Artystycznej w Warszawie
• 1992 – I Ogólnopolski Konkurs Wokalny im. Franciszki Płatówny we Wrocławiu
• 1992 – II Ogólnouczelniany Konkurs Wokalny w Dusznikach Zdroju

  

  Grób Zofii Janukowicz-Pobłockiej na cmentarzu Oliwskim

• 1993 – Przewodnicząca jury Ogólnopolskiego Konkursu Wokalnego im. Edvarda Griega w Gdańsku
• 1994 – III Ogólnopolski Konkurs Wokalny im. Franciszki Płatówny we Wrocławiu
• 1994 – III Ogólnouczelniany Konkurs Wokalny w Dusznikach Zdroju
• 1995 – III Ogólnopolski Konkurs Wokalny Wykonawstwa Polskiej Pieśni Artystycznej w Warszawie

Wykładowca na kursach wokalnych

• 1991 – IX Zimowy Kurs Wokalny w Karpaczu
• 1993 – XI Zimowy Kurs Wokalny w Dusznikach Zdroju
• 1995 – Letni Kurs Muzyki Oratoryjno-Kantatowej w ramach Festiwalu „Wratislavia Cantans”

Absolwenci

• 1969 – Maria Brzezińska
• 1971 – Ewa Werka
• 1972 – Brygida Skiba
• 1972 – Józef Śpiewak
• 1972 – Andrzej Kijewski
• 1973 – Grażyna Brodzińska
• 1984 – Andrzej Nanowski
• 1988 – Jolanta Grzona
• 1989 – Bożena Harasimowicz
• 1990 – Danuta Mossakowska-Dulska
• 1991 – Maria Mielnik
• 1991 – Ewa Marciniec
• 1991 – Dorota Nikodemska
• 1991 – Alicja Rumianowska
• 1994 – Joanna Sperska
• 1995 – Beata Koska
• 1996 – Bogna Forkiewicz
• 1998 – Edyta Łuczkowska-Swat
• 1999 – Małgorzata Pochyluk
• 1999 – Dorota Dobrolińska

Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia

• 1955 – I nagroda w III Ogólnopolskim Konkursie Śpiewaczym im. St. Moniuszki w Warszawie
• 1959 – I nagroda i Złoty Medal na 6. Międzynarodowym Konkursie Wokalnym w s'Hertogenbosch w Holandii^[9]
• 1960 – Nagroda Polskiego Radia i Telewizji za twórczość radiową oraz za interpretację pieśni K. Szymanowskiego i W. Lutosławskiego
• 1964 – Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Gdańska”
• „Order Stańczyka” za popularyzację kaszubskiej pieśni artystycznej
• Odznaka honorowa „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”
• 1974 – Medal Stolema
• 1987 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• 1987 – Złoty Krzyż Zasługi
• 1989 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia
• 1989 – Doroczna Nagroda Teatralna Wojewody Gdańskiego'89 za realizację oper kameralnych „Wesele Figara” W.A. Mozarta i „Mniemana ogrodniczka” - W.A. Mozarta oraz „Don Pasquale” G. Donizettiego
• 1996 – Dyplom Laureata Dorocznej Nagrody za całokształt osiągnięć pedagogicznych w dziedzinie wokalistyki - Polskie Stowarzyszenie Pedagogów Śpiewu
• 1997 – Medal Wojewody Gdańskiego w uznaniu dla zasług dla województwa
• 1998 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• 1998 – Medal 50-lecia Akademii Muzycznej
• 2005 – Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury z okazji jubileuszu 50-lecia pracy artystycznej^[10]
• 2005 – Medal św. Wojciecha^[11]

Upamiętnienie

22 września 2022 odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy, na kamienicy przy ulicy Kwietnej 3 w Oliwie, upamiętniającej Zofię Janukowicz-Pobłocką i Huberta Pobłockiego^{[12][13][14][15]}.