Овес

Ове́с (лат. Avéna) — род єднорочных травлянистых ростин фамілії Зернатї, авадь Мітлицёві (Poaceae), замыкаючый у собі знаємый вид — овес сїйный, обробляємый в промысловых россягах як стравова і кормова ростина^[1].

Avena fatua

Ботаничный опис

Овес сїйный (Avena sativa). Ботанична ілустрація із книгы О. В. Томе Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz, 1885

Дикі формы вівса, на роздїл від култівованых, мают попиля основы всьых зерен (А. fatua) авадь лем нижного зерна (A. ludoviciana) так звану підковку, учинену товщым концём нижної частины цвіткової лускы. У култівованых видів підковкы не є і основа зерновкы є на подобі рівної вадь злегка скосної площины. При дозріванї култівованый овес май стойкый проти обсыпаня.^[2]

Історія

Збираня вівса в Ёльстерї (Jølster), Норвеґія 1890 рік. (Фото: Axel Lindahl / Норвезькый Музей історії културы)

Пестованя вівса як зернової културы зачало ся дись 2500 років до нашої еры. Точноє місто окултуреня незнаємоє, айбо в основному археолоґы думают, що се удїялося у Выходній Европі. За часів бронзової добы, коли конї першый раз зачали хосновати ся ги тягло, овес зачав широко ся култивовати в Сїверній тай Западній Европі, айбо такой у тот час ёго сїяня были практично відсутнї у реґіоні Середоморя.^[3] Як давно, так і типирь дись 95% вівса пестує ся для годованя скотины, і лем 5% для людського споживаня.^[4]

Зерно вівса має дуже мало лїпковины, тому для выготовеня хлїба вно ниґда не хосновало ся.^[5]

Виды

Виды ростин, які култивуют ся:

• Avena sativa(овес сїйный)^[6]
• Avena abyssinica (ефіопскый)
• Avena byzantina
• Avena nuda
• Avena strigosa ^[7]

Дикый овес

• Avena barbata 
• Avena brevis 
• Avena maroccana 

Аґротехника

Дисять майгрубых держав за пестованям вівса 2005 (млн т)
Европська унія	8.7*
Росія	5.1
Канада	3.3
США	1.7
Польско	1.3
Фіньско	1.2
Австралія	1.1
Нїмещина	1.0
Білорусь	0.8
Кітай	0.8
Україна	0.8
Світ	24.6
Дані Европської унії замыкают у собі Польско, Фіньско тай Німещину.

Основнї днишнї раёны пестованя вівса

Овес — култура уміреного клімату, невыбаглива до тепла. Насїня зачинат проростати при температурі 2-3 °C. Оптімальнї для достаня всходів і процесу кущеня температуры — 15-18 °C. Всходы вытримуют приморозкы до мінус 4-5 °C. У фазі цвінутя і молочної вызрітости терпит від приморозків мінус 2 °C. Оптималнї температуры під час дозріваня — 20-25 °C.^[8][9]

Овес є май влаголюбным межи хлїбных зернатыми. Під час проростаня насїня втїгат 60-65% воды від свої масы.^[10]