ميانمار

ميانمار (Myanmar) يا "برما" ڏکڻ ايشيا جو آزاد ملڪ، سرڪاري نالو ميانمار جي يونين جي جمهوريا (Republic of the Union of Myanmar) اٿس. چار ڊويزنن ۽ ستن صوبن تي مشتمل هن ملڪ جي پکيڙ 6,78,576 چورس ڪلوميٽر آهي. اهو مکيه ملڪ ڏکڻ اوڀر ايشيا ۾ ايراضي جي لحاظ کان سڀ کان وڏو ملڪ آهي ۽ ان جي آبادي اٽڪل پنج ڪروڙ پنجاهه لک (55 ملين) آهي. ^[15] ان جي اتر اولھ ۾ ھندستان ۽ بنگلاديش، ان جي اتر اوڀر ۾ چين، ان جي اوڀر ۽ ڏکڻ اوڀر ۾ لاوس ۽ ٿائلينڊ، ۽ انڊمان سمنڊ ۽ ان جي ڏکڻ ۽ ڏکڻ اولھ ۾ بنگال جو خليج آھي. ملڪ جي گاديءَ جو شهر نئپيداو آهي، ۽ ان جو سڀ کان وڏو شهر يانگون (اڳوڻي رنگون) آهي.^[16] هتي جي سرڪاري ٻولي ”برميس“ کان سواءِ ڪيتريون ئي ٻيون ٻُوليون به ڳالهايون وڃن ٿيون. سڪو ”ڪيات“ (Kyat) ۽ مذهب ”ٻڌ“ اٿس.

يونين آف ميانمار جي جمهوريه ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်‌ (Burmese) Pyidăuzu Thammăda Myăma Năingandaw
جھنڊو رياستي مهر
ترانو: ကမ္ဘာမကျေ Kaba Ma Kyei "دنيا جي آخر تائين"
Show globe Show map of ASEAN مڪانيت  ميانمار  (سائو) نقشو ASEAN  (ڀورو)  –  [Legend]
گادي جو هنڌ	نئپيداو [lower-alpha 1] 21°00′N 96°00′E
سڀ کان وڏو شهر	يانگون [lower-alpha 2]
سرڪاري ٻولي	برمي
تسليم ٿيل علائقائي ٻوليون[1]	* چن ڪاچن ڪاين رکائن شان
نسلي گروھ (2019[2][3][4])	* 68.78٪ بامر 6.69% ڪاين 4.64% رکائن 4.51% شان 2.19% سومر 2.09٪ چن 1.50٪ ڪاچن 0.39٪ ڪايه 9.24% ٻيا
مذهب	87.9% ٻڌمت (سرڪاري) [5] 6.2% عيسائيت 4.3% اسلام 1.6% ٻيا [6]
مقامي آبادي	برمي، ميانما[7]
حڪومت	فوجي جنتا جي تحت اتحادي اسيمبلي جمهوريه
• صدر	من آنگ هيلنگ (acting)
• SAC چيئرمين ۽ وزيراعظم	من آنگ هيلنگ
• SAC وائيس چيئرمين ۽ ڊپٽي وزيراعظم	سو ون[lower-alpha 3]
مقننه	رياستي انتظامي ڪائونسل (SAC)
ٺهڻ
• پڳن دور	23 ڊسمبر 849ع
• ٽانگو دور	16 آڪٽوبر 1510ع
• ڪونبانگ دور	29 فيبروري 1752ع
• نوآبادياتي دور	1 جنوري 1886ع
• برطانيه کان آزادي	4 جنوري 1948ع
• 1962ع جي بغاوت	2 مارچ 1962ع
• 1988ع جي بغاوت	18 سيپٽمبر 1988ع
• موجوده آئين	31 جنوري 2011ع
• 2021ع جي بغاوت	1 فيبروري 2021ع
پکيڙ
• جملي	676٬579 km2 (261٬229 sq mi) (39th)
• پاڻي (%)	3.06
آبادي
• 2022 اندازو	55,770,232[11] (26th)
•  گھاٽائي	196.8 /sq mi (76.0 /km2) (125th)
جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد )	2024 لڳ ڀڳ
• ڪل	283.572 بلين آمريڪي ڊالر[12] (64th)
• في سيڪڙو	5,200 آمريڪي ڊالر[13] (146th)
جِي. ڊي. پي  (رڳو نالي ۾ )	2024 لڳ ڀڳ
• ڪل	68.006 بلين آمريڪي ڊالر [14] (87th)

علائقي جي ابتدائي تمدن ۾ تبت-برمن-ڳالهائيندڙ پييو شهر- رياستون اپر ميانمار ۾ ۽ لوئر ميانمار ۾ مون سلطنتون شامل هيون. 9 صدي عيسويءَ ۾، بامر قوم اپر اروادي وادي ۾ داخل ٿي، ۽ 1050ع ۾ پگن بادشاهت جي قيام کان پوءِ، برمي ٻولي، ثقافت، ۽ Theravada ٻڌمت آهستي آهستي ملڪ ۾ غالب ٿي ويا. پگن سلطنت منگول جي حملن جي ڪري ٿي، ۽ ڪيتريون ئي جنگجو رياستون اڀري آيون. 16 صدي عيسويء ۾، Taungoo خاندان پاران ٻيهر متحد، ملڪ مختصر عرصي لاء ڏکڻ اوڀر ايشيا جي تاريخ ۾ سڀ کان وڏي سلطنت بڻجي ويو. 19 صدي جي شروعات ۾ ڪنباونگ خاندان هڪ علائقي تي حڪومت ڪئي جنهن ۾ جديد ميانمار ۽ مختصر طور تي مني پور ۽ آسام پڻ شامل هئا.

برطانوي ايسٽ انڊيا ڪمپني 19 صدي عيسويء ۾ ٽن اينگلو-برمي جنگين کان پوء ميانمار جي انتظاميه تي قبضو ڪيو، ۽ ملڪ هڪ برطانوي ڪالوني بڻجي ويو. مختصر جاپاني قبضي کان پوء، ميانمار اتحادين طرفان ٻيهر فتح ڪيو ويو. 4 جنوري 1948 تي، ميانمار برما آزاديءَ ايڪٽ 1947 جي شرطن تحت آزادي جو اعلان ڪيو.

ميانمار جي آزاديءَ کان پوءِ جي تاريخ بدامني ۽ ٽڪراءَ سان ڀريل رهي آهي. 1962 ۾ بغاوت جي نتيجي ۾ برما سوشلسٽ پروگرام پارٽي جي تحت فوجي آمريت پيدا ٿي. 8 آگسٽ 1988ع تي 8888ع جي بغاوت جي نتيجي ۾ ٻن سالن کان پوءِ هڪ گهڻ جماعتي نظام ۾ نام نهاد منتقلي ٿي، پر ملڪ جي بغاوت کانپوءِ فوجي ڪائونسل اقتدار ڇڏڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو، ۽ اڄ تائين ملڪ تي حڪومت ڪندو رهيو آهي. ملڪ پنهنجي بيشمار نسلي گروهن جي وچ ۾ نسلي تڪرار جو شڪار رهي ٿو ۽ دنيا جي سڀ کان ڊگهي هلندڙ گهرو جنگين مان هڪ آهي. اقوام متحده ۽ ٻين ڪيترن ئي ادارن ملڪ ۾ مسلسل ۽ منظم طور تي انساني حقن جي ڀڃڪڙي رپورٽ ڪئي آهي.^[17] 2011 ۾، فوجي جنتا سرڪاري طور تي 2010 جي عام چونڊن کان پوء ٽوڙيو ويو، ۽ هڪ نامياري سول حڪومت قائم ڪئي وئي. آنگ سان سوچي ۽ سياسي قيدين کي آزاد ڪيو ويو ۽ 2015 جي ميانمار جون عام چونڊون منعقد ڪيون ويون،^[18] جنهن جي نتيجي ۾ پرڏيهي لاڳاپا بهتر ٿيا ۽ اقتصادي پابنديون گهٽايون ويون، جيتوڻيڪ ملڪ ۾ ان جي نسلي اقليتن سان سلوڪ، خاص طور تي روهنگيا تڪرار جي حوالي سان، هڪ بين الاقوامي ڇڪتاڻ ذريعو بڻيل رهيو.^[19] 2020 جي ميانمار جي عام چونڊن جي پٺيان، جنهن ۾ آنگ سان سوچي جي پارٽي ٻنهي ايوانن ۾ واضح اڪثريت حاصل ڪئي، برمي فوج ٻيهر هڪ بغاوت ۾ اقتدار تي قبضو ڪيو.^[20] بغاوت، جنهن جي عالمي برادري پاران وڏي پيماني تي مذمت ڪئي وئي هئي، ميانمار ۾ مسلسل جاري وسيع احتجاج جي نتيجي ۾ ۽ فوجي طرفان تشدد جي سياسي جبر جي نشاندهي ڪئي وئي آهي، انهي سان گڏ گهرو ويڙهه جي وڏي شروعات. ^[21] فوج به آنگ سان سوچي کي گرفتار ڪيو ته جيئن هن کي عوامي زندگي مان هٽايو وڃي، ۽ مٿس ڪرپشن کان وٺي COVID-19 پروٽوڪول جي ڀڃڪڙي تائين ڏوهن جو الزام لڳايو.^[22]

هن جي اتر اولهه ۾ پهاڙن جو ڊگهو سلسلو آهي. مکيه درياءُ ”اراودي“، ”سالوين“، ۽ ”ستانگ“ آهن. اراودي درياءُ جي پڇاڙيءَ واري حصي کان هڪ وڏو ڊيلٽا ٺهي ٿو، جيڪو 240 ڪلوميٽرن تي مشتمل آهي. هتي وڏي تعداد ۾ چانورن جي پوک ٿئي ٿي. نومبر ۽ اپريل جي مهينن ۾ گرمي، جڏهن ته مئي ۽ سيپٽمبر ۾ برسات پوڻ سبب موسم خوشگوار هوندي آهي. 1100ع ۾ انوراٿا، برمين کي متحد ڪري ”پاگن“ شهر کي گاديءَ جو هنڌ بڻايو. قبلا خان 1287ع ۾ حملو ڪري برما کي ننڍين رياستن ۾ ٽوڙي ڇڏيو، جنهن کان پوءِ ”تونگو“ حڪمرانن اقتدار سنڀاليو. 1600ع ۾ هيءُ ملڪ برطانيه جي قبضي هيٺ هو، جڏهن ته ٻي مهاڀاري جنگ کان پوءِ جاپان جي تسلط هيٺ رهيو ۽ 1945ع ۾ مڪمل آزاد ٿيو. 1948ع ۾ اقوام متحده جو ميمبر ٿيو، پر ملڪ جون اندروني حالتون خراب هئڻ سبب جنرل نيون، وزيراعظم يونو جي حڪومت کي ختم ڪري سمورا اختيار پنهنجي قبضي ۾ ڪيا. 1962ع ۾ يونو جي پارٽيءَ چونڊن ۾ وڏي اڪثريت سان ڪاميابي حاصل ڪئي. 1988ع ۾ ٻيو دفعو وزيراعظم يونو جي حڪومت کي ختم ڪري مارشل لا نافذ ڪئي وئي. جنرل ني ون، نئون آئين نافذ ڪري سمورين صنعتن کي سرڪاري قبضي ۾ ڪري ڇڏيو.

هن ملڪ جي معيشت جو دارومدار زراعت تي آهي. مکيه فصل چانور، ڪڻڪ، ڪمند، مڪئي ۽ تل ٻج آهن. ان کان سواءِ تيل، ڪوئلي، چن جي پٿر، جست، شيهي، قلعي، جپسم ۽ ٽامي جا وڏا ذخيرا موجود آهن. هتي تيل صاف ڪرڻ، دوائن ۽ ڀاڻ ٺاهڻ جا ڪارخانا پڻ وڏي تعداد ۾ موجود آهن.^[23]

ميانمار ايسٽ ايشيا سمٽ، نان الائنڊ موومينٽ، ايسان (ASEAN) ۽ بيمسٽيڪ جو ميمبر آهي، پر هڪ ڀيرو برطانوي سلطنت جو حصو هئڻ جي باوجود گڏيل دولت (Commonwealth) جو ميمبر ناهي. ميانمار شنگھائي تعاون تنظيم (SCO) جو مذاڪرات پارٽنر آھي. ملڪ قدرتي وسيلن ۾ تمام گهڻو مالا مال آهي، جهڙوڪ جيڊ (Jade)، جو، تيل، قدرتي گئس، ٽيڪ ۽ ٻين معدنيات سان گڏ گڏوگڏ قابل تجديد توانائي سان پڻ نوازيو ويو آهي، عظيم ميڪونگ ريجن جي ٻين ملڪن جي ڀيٽ ۾ سڀ کان وڌيڪ شمسي توانائي جي صلاحيت آهي. ^[24] بهرحال، ميانمار ڊگهي عرصي کان عدم استحڪام، گروهي تشدد، ڪرپشن، خراب انفراسٽرڪچر ۽ گڏوگڏ انساني ترقي جي حوالي سان نوآبادياتي استحصال جي ڊگهي تاريخ جو شڪار آهي.^[25] 2013ع ۾، ان جي جي ڊي پي (نامياري) 56.7 بلين آمريڪي ڊالر ۽ ان جي جي ڊي پي (پي پي پي) 221.5 بلين تي بيٺو.^[26] ميانمار ۾ آمدني جي فرق دنيا ۾ سڀ کان وڌيڪ وسيع آهي، ڇاڪاڻ ته معيشت جو هڪ وڏو حصو فوجي جنتا جي ساٿين طرفان ڪنٽرول آهي. ^[27] ميانمار گهٽ ترقي يافته ملڪن مان هڪ آهي. 2020 تائين، انساني ترقي جي انڊيڪس جي مطابق، انساني ترقي جي لحاظ کان 189 ملڪن مان 147 نمبر تي آهي، ڏکڻ اوڀر ايشيا ۾ سڀ کان گهٽ آهي.^[28] 2021ع کان وٺي، ميانمار ۾ 6,00,000 کان وڌيڪ ماڻهو بي گهر ٿي ويا آهن، بغاوت کان پوء تشدد ۾ اضافو سبب، 3 ملين کان وڌيڪ ماڻهن کي انساني امداد جي سخت ضرورت آهي.^[29]

نالو

ملڪ جو نالو تڪرار ۽ اختلاف جو معاملو رهيو آهي، خاص طور تي 21 صدي جي شروعات ۾، خاص طور تي برما بمقابله ميانمار استعمال ڪرڻ وارن جي سياسي قانونيت تي ڌيان ڏيڻ. ٻئي نالا اڳوڻي برمي مرانما يا مرما مان نڪتل آهن، اڪثريت برمن نسلي گروهه جو هڪ نسلي نالو، غير يقيني etymology جي. اصطلاح پڻ مشهور طور تي سوچيو وڃي ٿو ته سنسڪرت برهما ديشا، 'برهما جي زمين' مان نڪتل آهي. 1989 ۾، فوجي حڪومت سرڪاري طور تي ڪيترن ئي نالن جي انگريزي ترجمي کي تبديل ڪري ڇڏيو جيڪي برما جي نوآبادياتي دور يا ان کان اڳ جي تاريخن ۾ شامل هئا، جن ۾ خود ملڪ جو شامل آهي: برما ميانمار بڻجي ويو. نالو تبديل ڪرڻ هڪ تڪراري مسئلو رهي ٿو. ڪيترائي سياسي ۽ نسلي اپوزيشن گروپ ۽ ملڪ برما کي استعمال ڪرڻ جاري رکندا آهن ڇاڪاڻ ته اهي فوجي حڪومت جي مشروعيت يا اختيار کي تسليم نٿا ڪن. ملڪ جو سرڪاري پورو نالو آهي "ريپبلڪ آف دي يونين آف ميانمار" taungsu Thamada Myanma Naingngantaw، تلفظ [pjìdàʊɴzṵ θàɴməda̰ mjəmà nàɪɴŋàɴdɔ̀]). ملڪ جيڪي سرڪاري طور تي ان نالو کي تسليم نٿا ڪن، ان جي بدران "يونين آف برما" جو ڊگهو فارم استعمال ڪن ٿا. انگريزي ۾، ملڪ مشهور طور تي برما يا ميانمار جي نالي سان مشهور آهي. برمي ۾، تلفظ استعمال ٿيل رجسٽر تي منحصر آهي ۽ يا ته باما (تلفظ [bəmà]) يا Myamah (تلفظ [mjəmà]). سرڪاري آمريڪي پرڏيهي پاليسي برما کي ملڪ جي نالي سان برقرار رکي ٿي، جيتوڻيڪ اسٽيٽ ڊپارٽمينٽ جي ويب سائيٽ ملڪ کي برما (ميانمار) جي طور تي لسٽ ڪري ٿي. اقوام متحده ميانمار کي استعمال ڪري ٿي، جيئن ASEAN ۽ جيئن آسٽريليا، روس، جرمني، چين، ڀارت، بنگلاديش، ناروي، جاپان، سوئٽزرلينڊ ۽ ڪئناڊا. گهڻو ڪري انگريزي ڳالهائيندڙ بين الاقوامي خبرون ميڊيا ملڪ کي ميانمار جي نالي سان سڏين ٿا، بشمول بي بي سي، سي اين اين، الجزيرا، رائٽرز، ۽ آسٽريليا براڊڪاسٽنگ ڪارپوريشن (ABC) / ريڊيو آسٽريليا. ميانمار هڪ نالي سان سڃاتو وڃي ٿو جيڪو برما مان نڪتل اسپيني، اطالوي، رومانوي ۽ يوناني ۾ آهي. فرينچ-ٻولي ميڊيا مسلسل برمني استعمال ڪري ٿي. انگريزي نالو ميانمار جا گهٽ ۾ گهٽ نو مختلف تلفظ آهن، ۽ ڪو به هڪ معياري ناهي. ٻن اکر سان تلفظ گهڻو ڪري وڏين برطانوي ۽ آمريڪي لغاتن ۾ مليا آهن. ڊڪشنريون- جھڙوڪ کولنز- ۽ ٻيا ذريعا پڻ ٽن اکرن سان تلفظ جي رپورٽ ڪن ٿا. جيئن ته جان ويلز وضاحت ڪري ٿو، ميانمار ۽ برما ٻنهي جا انگريزي اسپيلنگ انگريزيءَ جي هڪ غير ڳاڙهي قسم جو فرض ڪن ٿا، جنهن ۾ حرف آر کان اڳ يا آخر ۾ صرف هڪ ڊگهو حرف ظاهر ڪرڻ لاءِ ڪم اچي ٿو.

تاريخ

برما جو نقشو

جاگرافي

برما جو قومي پکي

برما جو قومي گل

حڪومت ۽ سياست

برما جو جھنڊو

برما جي سرڪاري مهر

معيشت

ڊيموگرافڪ

ثقافت

پڻ ڏسو

خارجي لنڪس

Government

• Republic of the Union of Myanmar – President's Office آرڪائيو ڪيا ويا 3 June 2021 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.
• Myanmar National Portal
• Chief of State and Cabinet Members آرڪائيو ڪيا ويا 1 January 2016 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. from the Central Intelligence Agency (CIA)

General information

• General information about Myanmar آرڪائيو ڪيا ويا 16 October 2015 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.
• Burma Myanmar search Engine آرڪائيو ڪيا ويا 22 June 2013 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.
• Burma آرڪائيو ڪيا ويا 1 December 2021 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.. The World Factbook. Central Intelligence Agency.
• Burma from UCB Libraries GovPubs
• ميانمار at Curlie
• Burma profile آرڪائيو ڪيا ويا 26 June 2014 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. from BBC News
• Myanmar آرڪائيو ڪيا ويا 28 April 2015 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. at Encyclopædia Britannica
• سانچو:OSM relation
• وڪيميڊيا اٽلس آف Myanmar
• Interactive timeline of turning points in Burmese history آرڪائيو ڪيا ويا 25 August 2014 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.
• Key Development Forecasts for Myanmar آرڪائيو ڪيا ويا 11 October 2012 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. from International Futures
• Online Burma/Myanmar Library: Classified and annotated links to more than 17,000 full-text documents on Burma/Myanmar آرڪائيو ڪيا ويا 16 July 2006 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.
• Historical Photographs of Burma | Southeast Asia Digital Library آرڪائيو ڪيا ويا 1 July 2022 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.

سانچو:Burma (Myanmar) topics

22°N 96°E

حوالا

1. "Myanmar | Ethnologue Free". وقت 9 March 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 20 July 2023. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
2. "Overview of Myanmar's diversity" (PDF). وقت 21 May 2024 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 25 May 2024. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
3. "ISP Myanmar talk shows". وقت 10 May 2024 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 25 May 2024. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
4. "PonYate ethnic population dashboard". وقت 21 May 2024 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 25 May 2024. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
5. "Myanmar's Constitution of 2008" (PDF). constituteproject.org. وقت 20 September 2016 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 29 October 2017. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
6. "The 2014 Myanmar Population and Housing Census- The Union Report: Religion" (PDF). myanmar.unfpa.org. Department of Population Ministry of Labour, Immigration and Population MYANMAR. وقت 29 March 2018 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 3 February 2019. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
7. "ACT Health Community Profile, pg. 1" (PDF). Multicultural Health Policy Unit. وقت 11 April 2015 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 5 August 2018. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
8. "Myanmar Junta Reshuffles Governing Body". The Irrawaddy. 2 February 2023. https://www.irrawaddy.com/news/burma/myanmar-junta-reshuffles-governing-body.html.
9. "Myanmar reshuffle of generals suggests 'instability,' experts say". Radio Free Asia. 26 September 2023. https://www.rfa.org/english/news/myanmar/reshuffle-09262023154048.html.
10. "Myanmar Junta Leader Reshuffles Cabinet Days After Extending Emergency Rule". The Irrawaddy. 4 August 2023. https://www.irrawaddy.com/news/politics/myanmar-junta-leader-reshuffles-cabinet-days-after-extending-emergency-rule.html.
11. "The 2014 Myanmar Populations and Housing Census" (PDF). وقت 24 September 2020 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 29 May 2024. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
12. "Report for Selected Countries and Subjects".
13. https://www.imf.org/external/datamapper/profile/MMR. Missing or empty |title= (مدد)
14. https://www.imf.org/external/datamapper/profile/MMR. Missing or empty |title= (مدد)
15. "Myanmar Population 2024 (Live)". worldpopulationreview.com. حاصل ڪيل 2024-08-10.
16. "Burma". The World Factbook. U.S. Central Intelligence Agency. وقت 10 February 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 23 January 2021. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
17. "Burma". Human Rights Watch. وقت 1 December 2011 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 6 July 2013. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد) "Myanmar Human Rights". Amnesty International USA. وقت 29 May 2011 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 6 July 2013. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد) "World Report 2012: Burma". Human Rights Watch. وقت 30 June 2013 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 6 July 2013. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
18. Madhani, Aamer (16 November 2012). "Obama administration eases Burma sanctions before visit". USA Today. https://www.usatoday.com/story/theoval/2012/11/16/obama-lifts-sanctions-burma-visit/1710253/. Fuller, Thomas; Geitner, Paul (23 April 2012). "European Union Suspends Most Myanmar Sanctions". The New York Times. https://www.nytimes.com/2012/04/24/world/asia/eu-suspends-sanctions-on-myanmar.html.
19. Greenwood, Faine. "The 8 Stages of Genocide Against Burma's Rohingya [[:سانچو:Pipe]] UN DispatchUN Dispatch". Undispatch.com. وقت 18 June 2013 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 13 April 2014. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد); URL–wikilink conflict (مدد) "EU welcomes "measured" Myanmar response to rioting". Reuters. 11 June 2012. https://www.reuters.com/article/us-myanmar-violence-idUSBRE85A01C20120611. "Q&A: Communal violence in Burma". BBC. https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-18395788.
20. "Myanmar military takes control of country after detaining Aung San Suu Kyi" (en-GB ۾). BBC News. 1 February 2021. https://www.bbc.com/news/world-asia-55882489.
21. Wee, Sui-Lee (5 December 2021). "Fatalities Reported After Military Truck Rams Protesters in Myanmar". The New York Times. https://www.nytimes.com/2021/12/05/world/asia/myanmar-car-protesters-killed.html.
22. Ratcliffe, Rebecca (6 December 2021). "Myanmar's junta condemned over guilty verdicts in Aung San Suu Kyi trial". The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2021/dec/06/aung-san-suu-kyi-sentenced-to-four-years-in-prison-for-incitement.
23. http://encyclopediasindhiana.org/article.php?Dflt=برما
24. Vakulchuk, Roman; Kyaw Kyaw Hlaing; Edward Ziwa Naing; Indra Overland; Beni Suryadi and Sanjayan Velautham (2017). Myanmar's Attractiveness for Investment in the Energy Sector. A Comparative International Perspective. Norwegian Institute of International Affairs (NUPI) and Myanmar Institute of Strategic and International Studies (MISIS) Report. p. 8.
25. Wong, John (March 1997). "Why Has Myanmar not Developed Like East Asia?". ASEAN Economic Bulletin 13 (3): 344–358. doi:10.1355/AE13-3E. ISSN 0217-4472. https://www.jstor.org/stable/25773443. Retrieved 8 May 2023.
26. "Burma (Myanmar)". World Economic Outlook Database. International Monetary Fund. وقت 29 March 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 19 May 2017. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
27. Eleven Media (4 September 2013). "Income Gap 'world's widest'". The Nation. http://www.nationmultimedia.com/aec/Income-gap-worlds-widest-30214106.html. McCornac, Dennis (22 October 2013). "Income inequality in Burma". Democratic Voice of Burma. https://www.dvb.no/analysis/income-inequality-in-burma/33726.
28. "Human Development Report 2021/2022" (PDF). United Nations Development Programme. وقت 8 September 2022 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 8 September 2022. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
29. "Issue Brief: Dire Consequences: Addressing the Humanitarian Fallout from Myanmar's Coup - Myanmar". ReliefWeb. وقت 2 February 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 9 August 2022. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

1. Officially spelled "Nay Pyi Taw"
2. Formerly known as "Rangoon"
3. Soe Win is the only vice chairman of the SAC, but he is one of five deputy prime ministers. The others are Mya Tun Oo, Tin Aung San, Win Shein, and Than Swe.^[8][9][10]