1721.

Ovo je članak o godini 1721.

Kratke činjenice Milenijum:, Vjekovi: ...

Kratke činjenice

6. 1. - Komisija britanskog parlamenta podnela izveštaj povodom kolapsa South Sea Company - korupcija je bila u samoj vladi.
5. 2. (25. 1. po j.k.) - Reforme Petra Velikog: Manifest o osnivanju Svetog praviteljstvujuščeg sinoda, najvišeg organa crkveno-državne uprave Ruske crkve (do 1917).
5. 2. - Britanski glavni ministar James Stanhope umire dan nakon energične obrane postupanja vlade u Aferi Južnih mora.
9. 3. - Francuzi zauzeli brandenburšku tvrđavu Arguin, na današnjoj severnoj obali Mauretanije.
19. 3. - Umro papa Klement XI., nakon više od 20 godina pontifikata.
24. 3. - Johann Sebastian Bach posvetio šest koncerata, nazvanih Brandenburški koncerti, Christianu Ludwigu, markgrofu od Brandenburg-Schwedta.
27. 3. - Defanzivni savez Francuske i Španije, razmena nekih teritorija, npr. Pensacola se vraća Špancima.

2. 4. - Francuzi postavili trgovačku postaju u Mahéu na jugozapadnoj indijskoj obali (u francuskom posedu, s pauzama, do 1954).
4. 4. - Robert Walpole je imenovan za Prvog lorda Trezora i kancelara eksčekera - danas ga smatraju prvim britanskim premijerom (do 1742).
april? - U Nišu je izbila janičarska pobuna protiv Abdulah-paše - razmešteni su u udaljene garnizone, za niškog muhafiza je postavljen bosanski valija Topal Osman-paša.^[1]
april - U Engleskoj je epidemija boginja, Lady Mary Wortley Montagu javno daje variolirati svoju kćerku, a sledećeg avgusta su uspešno variolirana sedmorica osuđenih na smrt (Edward Jenner izveo prvu vakcinaciju 1796).
april - Pirati John Taylor, Olivier Levasseur i Jasper Seagar zarobili kod Reuniona u Indijskom okeanu portugalski brod Nossa Senhora do Cabo - plen se smatra za jedan od najvećih u istoriji.
26. 4. - Persijski grad Tabriz je razoren u zemljotresu, stradalo je možda 80.000 ljudi.
april, krajem - Dok se u Marseilleu kuga povlači, ponovo se razgorela u Arlesu. U tijeku je gradnja Kužnog zida (Mur de la peste), kako bi se zaštitio Comtat Venaissin.

8. 5. - Kardinal Michelangelo dei Conti izabran je u 75. glasanju za papu pod imenom Inocent XIII. (do 1724).
18. 5. - Osnovana Fagaraška arhidijeceza Rumunjske grkokatoličke crkve u habsburškom Erdelju.
18. 5. - Umire etiopski car Dawit III, nasleđuje ga brat Bakaffa (do 1730).
maj - jun - Veliki sjeverni rat: dok se u Nystadu vode švedsko-ruski pregovori o miru, Rusi još jednom napadaju švedsku obalu i spaljuju nekoliko mesta.
13. 6. - U Madridu zaključen defanzivni savez Španije, Francuske i Velike Britanije. Španija i Francuska su ove godine dogovorili i tri bračna saveza. (dobri odnosi se raspadaju već 1725).

3. 7. - Dano-norveški luteranski misionar Hans Egede stiže na Grenland.
avgust - Jakob Roggeveen krenuo ispred Nizozemske zapadnoindijske kompanije na ekspediciju za pronalaženje hipotetičke Terra Australis - dogodine otkrio nekoliko pacifičkih ostrva.
18. 8. - Safavidska Persija: sunitski Lezgini poharali šiitski Šamahi u dan. Azerbejdžanu. Stradali su i ruski trgovci što je povod za Rusko-persijski rat (1722–1723).
26. 8. (15. 8. po j.k.) - Pećki patrijarh Mojsije Rajović priznaje sinodalnom gramatom autonomiju Beogradske mitropolije; predviđeno da u slučaju smrti karlovačkog mitropolita Vikentija, beogradski mitropolit Mojsije bude poglavar svih Srba pod austrijskom vlašću (austrijske vlasti se protive spajanju beogradske i karlovačke stolice).^[2] Mitropolit Mojsije je ove godine preneo sedište iz Beograda u Temišvar.
10. 9. - U finskom gradu Ništatu sklopljen Ništatski mirovni sporazum kojim je formalno okončan Veliki sjeverni rat, a čijim odredbama se Švedska odrekla Estonije, Latvije i jugoistočnog dijela Finske u korist Ruskog Carstva.
23. 9. - Francuska istočnoindijska kompanija preuzima Mauricijus i šalje koloniste.

11. 10. - Umro Anton Florijan, knez Lihtenštajna, nasljeđuje ga sin Josip Ivan Adam (do 1732).
jesen - Topal Osman-paša je niški muhafiz i rumelijski valija (do 1727).^[3] Niš je, pored Skadra, bio mesto gde se najlakše kupovao janičarski status, Osman-paša tokom inspekcionog putovanja vrši pokolj u Peći, zatim i odmazdu nad janičarima u Nišu.^[4]
2. 11. (22. 10. po j.k.) - Gospodar, Car i Veliki knez Sve Rusije Petar Veliki menja titulu u Imperator Sveruski.
28. 11. - Prije nego što će biti pogubljen lomljenjem na kotaču, francuski razbojnički vođa Louis Dominique Cartouche na stratištu odaje cjelokupnu mrežu svojih saučesnika i jataka, uključujući visokopozicionirane službenike francuskog dvora.

Venecija napustila politiku protestiranja protiv austrijske slobodne plovidbe Jadranom, koja je izazivala incidente od 1717.^[5]
U mletačkoj Dalmaciji uvedena travarina na ispašu, koja će dovesti do pobune 1722-24. u okolici Splita i Zadra.^[6]
U Srbiji, bez Beograda i Krajine, ima 5487 komorskih i 533 vojnička seljačka poseda.^[7] U zemlji je zasijano žitaricama samo 15.060 jutara.^[8]
Mitropolit Mojsije šalje molbu Petru Velikom za pomoć u prosveti, ovaj na to odgovara potvrdno sledeće godine.^[9]
U Beogradu osnovana grčka škola pojanja.
"Putašastvije k gradu Jerusalimu" Jeroteja Račanina prvi je srpski putopis (na narodnom jeziku).
Tek sad je završeno razgraničenje Crne Gore i Osmanskog carstva, prema Požarevačkom miru^[10], takođe i razgraničenje mletačke Dalmacije (Linea Mocenigo).
U niškom serhatu ima 10.000 haračkih listića, kao i pre rata, što će do 1730. porasti na 17.500 - dolaze sa Kosova i iz austrijske Srbije.^[11]
Pojavila se dva izdanja Montesquieuovih satiričnih "Persijskih pisama".
John Hadley prikazao parabolični Njutnov teleskop.
U Rusiji otkrivene naslage uglja, u Donbasu na jugu i u Kuzbasu u Sibiru - sistematska eksploatacija od polovine 19. st..

Događaji