Baku

Baku (azerski: , ruski: , perz. باکو [Badkube]^[3]) je glavni i najveći grad Azerbejdžana. Baku ima 2,045.815 stanovnika po procjeni iz 2011.^[2] iako se prepostavlja da je broj stanovnika daleko veći, zbog velikog nekontroliranog priljeva izbjeglica posljednjih dekada od osamostaljenja zemlje.

Vidi takođe: Baku (razvrstavanje)

Baku azerski:
Pogled na grad iz zraka Pogled na grad iz zraka
Koordinate: 40°23′N 49°52′E
Država	Azerbejdžan
Vlast
- gradonačelnik
Površina
- Ukupna	2130 km²[1]
Visina	28
Stanovništvo (2011.)
- Grad	2,045.815[2]
- Gustoća	957.6/km²
Vremenska zona	UTC+4 (UTC)
Poštanski broj	1000
Pozivni broj	12
Službene stranice www.Baku
Karta
Baku Baku na karti Azerbejdžana

Geografija

Glavni članak: Geografija Azerbejdžana

Baku leži na zapadnoj obali Kaspijskog mora na južnoj strani poluotoka Abseron duž obala prostranog Bakuanskog zaljeva. Luka Bakua je najbolja na Kaspijskom moru jer je brda poluotoka Abseron štite od snažnih sjevernih vjetrova.^[1]

Upravo zbog toga i ime grada vjerojatno dolazi od iskrivljenih perzijskih riječi bād-kube što znači dignut na planinskim vjetrovima.

Historija

Pogled na Baku

Prvi pisani izvori o Bakuu datiraju iz 885., ali arheološki nalazi pokazuju da je naselje na tom mjestu egzistiralo nekoliko vjekova prije naše ere.^[1] Sve do 11. vijeka, Baku je bio u posjedu Širvan-šahova, on je tokom 12. vijeka bio i njihova prijestolnica. Od 12. vijeka i tokom 14. vijeka grad je došao pod uticaj Mongola.^[1]

Ruski car Petar Veliki zauzeo je Baku 1723., ali je grad vraćen u Iranu 1735.^[1] i nakon tog je nekoliko puta padao u ruke jedne ili druge strane sve do 1806. kad ga je Rusija definitivno anektirala.^[1]

Demografija

Po proceni iz 2007 u Bakuu ima 2.075.000 stanovnika, a glavne etničke grupe su:

• Azeri 92.8% (1,925,600)
• Rusi 4% (83,000)
• Turci 2.1% (43,575)
• Ostali 1.1%

Tokom 19. vijeka, etnička struktura grada se znatno menjala prvo kao posledica naftnog buma krajem 19. vijeka koji je uslovio veliki priliv stanovništva iz okolnih zemalja, a potom i usled rata sa Jermenima povodom Nagorno-Karabaha.

Godina	Jermeni	Azeri	Gruzijci	Građani Irana	Jevreji	Rusi	Ukupno
1897	19.060	40.148	971	9.426	2.341	37.399	111.904
1903	26.151	44.257		11.132		56.955	155.876
1913	41.680	45.962	4.073	25.096	9.690	76.288	214.672

Religija

Preko 94% stanovnika Bakua su muslimani (većinom šijiti). Oko 4% pripada raznim hrišćanskim grupama (najviše ima pripadnika Ruske i Gruzijske pravoslavne crkve). U Bakuu žive i pripadnici tri jevrejske grupe.

Klima

Mesec	Jan	Feb	Mar	Apr	Maj	Jun	Jul	Aug	Sep	Okt	Nov	Dec	Godišnje
Prosek (°F)	37	37	42	51	62	71	77	77	69	60	51	42	55
Prosek (°C)	3	3	6	11	17	22	25	25	21	16	11	6	13
Padavine (in)	1.4	0.8	0.8	0.8	0.5	0.3	0.1	0.3	0.8	1.3	1.2	1.3	9.4
Padavine (cm)	3.6	2.0	2.0	2.0	1.3	0.8	0.3	0.8	2.0	3.3	3.0	3.3	23.9
Izvor: Weatherbase

Znamenitosti, kultura i školstvo

Zidine i gradska vrata na ulazu u Stari grad

Najveća atrakcija grada je njegov historijski centar Stari grad (İçəri Şəhər), koji je 2000. uvršten na UNESCO-vu listu Svjetske baštine u Aziji i Oceaniji.^[1]

Transport

Za vreme SSSR-a u Baku je sagrađen i metro sistem. Trenutno on ima dve linije ukupne dužine preko 30,2 km i 21 stanicu. Ostali vidovi javnog prevoza slabo funkcionišu. Većinom se prevoz obavlja minibusevima, koji se kao i u drugim delovima bivšeg SSSR-a nazivaju maršutka. Maršutke, osim u pojedinim delovima najužeg centru grada staju gde god im putnih mahne. Postoje još neke trolejbuske linije. Aerodrom Hejdar Alijev služi Baku.

Galerija

• 
  Palata za venčavanje
• 
  Azerska akademija nauka
• 
  Devičanski toranj
• 
  Ulaz u Stari grad (İçəri Şəhər)