Carl Ferdinand Cori

Carl Ferdinand Cori (Prag, 5. decembar 1896. – Cambridge, Massachusetts, 20. oktobar 1984.), češki biokemičar i farmakolog. Rođen je u Pragu^[2][3], tada teritoriju Austrougarske Monarhije. Zajedno sa svojom suprugom Gerty Cori i argentinskim fiziologom Bernardom Houssay, dobio je Nobelovu nagradu 1947. godine^{[4][5][6][7][8]} za otkriće procesa razgradnje i ponovne sinteze glikogena i njegove uloge kao izvora i skladišta energije. Godine 2004. oboje su uvršteni u popis programa National Historic Chemical Landmarks kao priznanje njihovom istraživanju u spoznaji metabolizma ugljenih hidrata.^{[9][10][11][12][13] [14]}

Carl Ferdinand Cori
Carl Ferdinand Cori
Rođenje	5. decembar 1896. Prag, Češka (tada  Austro-Ugarska)
Smrt	20. oktobar 1984. Cambridge, MA, Sjedinjene Države
Narodnost	češka
Polje	Biokemija
Institucija	Washington University in St. Louis
Alma mater	Karlov univerzitet u Pragu
Poznat po	metabolizam ugljenih hidrata
Istaknute nagrade	Nagrada Albert Lasker Award za bazno medicinsko istraživanje (1946.) Nobelova nagrada za fiziologiju i medicinu (1947.) Nagrada Willard Gibbs (1948.) Član Royal Society (1950.)[1]
Carl ferdinand Cori na Nobelprize.org

Carl Ferdinand Cori sa svojom suprugom i nobelovkom, Gerty Cori, 1947.

Rani život i obrazovanje

Carl je sin Carla Isidora Corija (1865.–1954.), zoologa i Marie née Lippich (1870.–1922.).^[15] Odrastao je u Trstu, gdje je njegov otac radio kao direktor pomorske biološke stanice. U kasnoj 1914. familija Cori se seli u Prag i Carl se upisuje na medicinski fakultet Karlovog univerziteta u Pragu. Za vrijeme studija upoznaje Gerty Theresu Radnitz. Bio je ušao u Austro-ugarsku vojsku i služio u skijaškim odredima, ali kasnije je prebačen u sanitet, za što je osnovao i laboratorij u Trstu. Krajem rata Carl završava studije, i diplomira medicinu zajedno s Gerty 1920 godine. Carl i Gerty vjenčaju se iste godine i rade zajedno u klinici u Beču.

Karijera

Carl je pozvan u Graz kako bi radio s Ottom Loewijem na izučavanju efekata vagusnog živca na rad srca (Loewi će za ovaj rad dobiti Nobelovu nagradu za fiziologiju i medicinu 1936.). Dok je Carl radio u Grazu, Gerty je ostala u Beču. Godinu dana kasnije Carlu je ponuđeno mjesto u Državnom institutu studije malignih bolesti (danas Roswell Park Cancer Institute) u Buffalu, te cijela porodica Corijevih seli u Buffalo. Godine 1928. postaju državljani Sjedinjenih Američkih Država.

U Institutu u Buffalu, istraživanja Corijevih fokusirala su se na metabolizam ugljikohidrata što je rezultiralo konačnim otkrivanjem Corijevog ciklusa 1929. Godine 1931. Carl prihvaća mjesto na medicinskom fakultetu Univerziteta Washington u St. Louisu. Započinje kao profesor farmakologije, a 1942. postaje profesor biokemije. U St. Louisu, Corijevi nastavljaju sa svojim istraživanjima na glikogenu i glukozi i opisuju proces glikogenolize, te identificiraju i sintetiziraju važan enzim glikogen fosforilazu. Za svoja istraživanja dobijaju Nobelovu nagradu za fiziologiju i medicinu 1947. godine.

Gerty umire 1957. a Carl se ponovo vjenča s Anne Fitz-Gerald Jones 1960. Ostaje u Univerzitetu Washington do 1966., kad se povlači s katedre u institutu za biokemiju. Postavljen je za gostujućeg profesora biološke kemije na Univerzitetu Harward, ali je zadržao laboratorij u Massachusetts General Hospitalu gdje je nastavio svoja istraživanja na području genetike. Od 1968. do 1983. surađivao je s poznatom genetičarkom Salomé Glüecksohn-Waelsch iz Albert Einstein College of Medicine u New Yorku, do 1980-ih kad ga je bolest spriječila u daljem radu.^[16] Godine 1976. Carl je nagrađen s laurea honoris causa u medicini na Univerzitetu u Trstu. Carl dijeli zvijezdu s Gerty na St. Louis Walk of Fame^[17]

Nagrade i priznanja

Osim što je osvojio Nobelovu nagradu, Cori je 1946. osvojio Nagradu Alberta Laskera za temeljna medicinska istraživanja, a 1959. Austrijski znak časti za nauku i umjetnost.^[18] Godine 1950. izabran je za stranog člana Kraljevskog društva (ForMemRS),.^[1] a u njegovu čast nazvana je dotirana profesura Carla Corija na Washingtonovu univerzitetu, koju trenutno drži Colin Nichols.^[19]