Pajsije Janjevac

Pajsije I Janjevac, (rođen 1542. godine u selu Janjevo^[1] na Kosovu, Osmansko carstvo, umro 2. novembra 1647. ili 3. oktobra 1649. godine), je bio patrijarh Pećke patrijaršije u periodu 1614-1647. godine, posle patrijarha Jovana.

Život

Otac mu je bio sveštenik Dimitrije. Školovao se u rodnom mestu i u manastiru Gračanici. Bio je učenik patrijarha Jovana.

Postavljen je za gračaničkog mitropolita 1612. godine.^[2] Patrijarh Jovan je pozvan u Carigrad 1614. godine gde je trebalo da odgovara za optužbe da je sarađivao sa papom i italijanskim vladarima. Moguće je da je upravo patrijarh Jovan odredio Pajsija za svog egzarha u svom odsustvu. Pod pretpostavkom da se Jovan neće vratiti, episkopi su izabrali Pajsija za patrijarha na saboru u Gračanici 4. oktobra 1614. godine. Nekoliko dana kasnije, u Carigradu je obešen pećki patrijarh Jovan, zbog saradnje sa papom. Pajsije je takođe sarađivao sa Rimom, ali je u mnogo većoj meri sarađivao sa Moskovskim patrijarhom. Pećka patrijaršija je u ovo vreme izgradila odlične odnose sa Moskovskom patrijaršijom. Pokušao je i da obnovi narušene odnose sa Portom. Dosta je radio i na suzbijanju pretenzija Ohridske arhiepiskopije na teritorije koje su bile pod jurisdikcijom pećkog patrijarha. Pajsije je dosta putovao. Posetio je Moskvu 1622. godine, Carigrad 1641. godine, a bio je i na hodočašću u Jerusalimu 1646. godine. Uspeo je da poseti gotovo sve krajeve naseljene srpskim narodom.

Ulagao je velike napore u obnovu verskih objekata. Dok je on bio patrijarh popravljena je Crkva svetog Dimitrija, krovovi pokriveni olovom i delimično obnovljene freske. Nije obnavljao samo hramove već i živopise u njima. Bavio se prikukpljanjem, pronalaženjem, prepisivanjem i povezivanjem knjiga.^[3]

U nekim zapisima ^[4] se kao datum njegove smrti pominje 2. novembar 1647 a kao mesto smrti Peć na Kosovu i Metohiji. A u nekim drugim 3. oktobar 1649. godine. Prema Ćoroviću, umro je 3. oktobra 1647. (stari kalendar) dan nakon što je ranjen od bivola u Budisavcima^[5].

Dela

• Žitije cara Uroša
• Služba za poslednjeg Nemanjića
• Služba prepodobnom Simeonu
• Prološko žitije Simeonovo