Plav

Plav [ˈplavə], gradsko naselje i sedište istoimene opštine na istoku Crne Gore. Prema popisu iz 2003. bilo je 3.615 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 4.560 stanovnika). Nalazi se u podnožju planinskog masiva Prokletije, na reci Lim.

Za ostale upotrebe, v. Plav (razvrstavanje).

Plav
Pogled na Plav
Osnovni podaci
Opština	Plav
Stanovništvo
Stanovništvo ((2003))	3615
Geografija
Koordinate
Nadmorska visina	906 m
Plav Plav (Crne Gore)
Ostali podaci
Poštanski kod	84325
Pozivni broj	051
Registarska oznaka	PL

Historija

Stari vijek

Podaci o ljudskim nasebinama u ovom predjelu datiraju iz VII vijeka prije nove ere. Toponimi ukazuju na prisustvo Ilira i Grka, a u Gornjem Polimlju postoje tragovi rimske kulture. . Plav se u najstarijim pisanim izvorima pominje kao naziv za cijelu oblast, a pretpostavlja se da je ime dobio po rimskom imperatoru Flaviusu.

Srednji vijek

Glavni članak: Plav (župa)

Slovenska plemena naseljavaju ovaj predio krajem VI i početkom VII vijeka nove ere, potiskujući romansko stanovništvo iz plodne doline. Formiraju župu Plav, kojom će vladati srpski župani i kraljevi, a zatim oblasni gospodari, Vojislav Vojinović, Nikola Altomanović i Vuk Branković. Prije turskog osvajanja, Plav je u sastavu Srpske despotovine.

U sastavu Osmanskog carstva

Poslije osmanskog osvajanja, Plavski vilajet, sa 15 sela i 1157 domaćinstava, bio je u sastavu Bihorske kaze (Skadarski sandžak) a nešto kasnije Dukađinskog sandžaka. U srednjem vijeku nije bilo naseljenog mjesta sa imenom Plav (naselje Plav će biti izgrađeno u osmanskoj državi, a gradnja je, po nekim podacima, završena 1619. godine). Naime, kako bi spriječila uticaje albanskog plemena Klimenata, osmanska vlast još u XVI vijeku počinje sa izgradnjom naselja, sa trgovima i kulturnim institucijama, kao i vojnih utvrđenja. Čitava Plavsko-gusinjska kotlina ušla je u sastav Knjaževine Crne Gore, odlukama Sanstefanskog sporazuma i Berlinskog kongresa. Međutim, u Plavsko-gusinjskoj aferi (zbog nezadovoljstva stanovništva ovakvim odlukama velikih sila) pružen je oružani otpor i odbijen prodor poslate crnogorske vojske (njen poraz u selu Nokšićima, blizu Plava, decembra 1879. godine) a nakon bitke u januaru 1880. pet kilometara dalje od navedenog sela, Plavljani (uz pomoć Gusinjana i albanskih dobrovoljaca) primoravaju crnogorsku vojsku na povlačenje i reorganizovanje u mjestu Murino. Na intervenciju velikih sila (posebno na inicijativu Austrougarske) Knjaževina Crna Gora preuzima Ulcinj, novembra 1880. godine (u zamjenu za Plav i Gusinje).

Interesantan je podatak iz 1435. godine, kada se ističe da 「Plavljani idu po so u Skadar」, dok je u 16. vijeku to bilo mjesto na drumu podno Prokletija, kojim su mletački kuriri putovali od Kotora u Carigrad. Već tada je Plav bio dobro naseljen predeo. Kada je francuski istraživač Ami Bue ovdje boravio 1836. godine, zabilježio je da je varošica imala stotinjak kuća, ali već sredinom vijeka taj broj se za nekoliko puta povećao.

Savremena istorija

U Balkanskom ratu, nakon borbi i povlačenja turske vojske sa položaja na Đevojačkom kršu, Šabovoj glavi i Ječmištu, crnogorska vojska je zauzela Plav, 19. oktobra 1912. godine. Plav ulazi u sastav Kraljevine Crne Gore, pa Kraljevine SHS, Kraljevine Jugoslavije, a 1941. je priključen italijanskoj okupacionoj zoni (tzv. Velikoj Albaniji). Oslobođen je od strane partizanskih jedinica 25. jula 1944. godine.