1619.
godina From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Godina 1619 (MDCXIX) bila je redovna godina koja počinje u utorak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u petak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.
- Ovo je članak o godini 1619.
Remove ads
Događaji
- 4. 1. - Hrvatski sabor: uredbe o obrani pokupske krajine[1].
- 13. 2. - Na osnovu Deulinskog primirja Filaret, patrijarh moskovski pušten iz poljskog zarobljeništva - introniziran u junu, Rusijom će do 1633. vladati u dijarhiji sa sinom i carem Mihajlom.
- 24. 2. - Hrvatski sabor traži da krajiške službe drže pola Hrvati, pola Nijemci, iz Graca odgovaraju da Hrvati već imaju dvije trećine službi[2]; Sabor takođe traži od kralja Ferdinanda da Srbi budu potčinjeni kraljevini i zemaljskim gospodarima, a da neće biti nepravedno opterećeni[1][3].
- mart - Bitka na Sarhuu je mandžurska pobeda nad snagama dinastije Ming.
- 20. 3. - Umro Matija, car Svetog Rimskog Carstva.
- 30. 4. - Albrecht von Wallenstein se pobunio protiv moravskih staleža.
- svibanj - Spor bana Frankopana i grada Zagreba jer mu ovaj krši slobodu[1].
- 30. 5. - Jan Pieterszoon Coen povratio Džakartu od Engleza i dao joj ime Batavija.
- 6 - 12. 6. - Tridesetogodišnji rat: Jindřich Matyáš Thurn opseda Beč, pokušaće ponovo u novembru.
- 10. 6. - Bitka kod Zablata je carska pobeda nad protestantima u Češkoj.
- 30. 7. - Prvo zasedanje Doma burgera Virdžinije, prve reprezentativne skupštine u Severnoj Americi.
- 31. 7. - Osnovana Češka Konfederacija.
- 5. 8. - Bitka kod Dolnih Vjestonica je češka pobeda.
- 10. 8. - Angoulêmski ugovor okončava sukob pristalica kraljice majke Marije de' Medici i Luja XIII.
- 20. 8. - Holandski brod izvesnog kapetana Jopea dovozi prve crne najamne sluge (indentured servants) u Virdžiniju, ovakve sluge će vremenom postajati robovi (→ John Casor 1655). Tj. engleski piratski brod White Lion krajem avgusta iskrcava 20 i nekoliko crnaca, otetih sa španskog broda - prvi crnci u engleskoj Americi.
- avgust - Erdeljski knez Gabrijel Betlen upao u Kraljevsku (habsburšku) Ugarsku, sabor u Banskoj Bistrici ga 25. 8. bira za ugarskog kralja.
- 26. 8. - Fridrih V Palatinatski izabran za češkog kralja nasuprot Ferdinandu - krunisan 4. novembra, vlada samo do novembra 1620. zbog čega ga zovu "Zimski kralj".
- 28. 8. - Ferdinand II Štajerski, kralj češki i ugarsko-hrvatski, izabran i za svetog rimskog cara.
- 5. 9. - Betlen zauzeo Košice, ovladao celom Gornjom Ugarskom (Slovačkom) (u boju za Košice na Betlenovoj strani se istakao Srbin Deli Marko[4]).
- 7. 9. - U Košicama pogubljen Sveti Marko Križevčanin.
- 8. 10. - Minhenski ugovor: savez cara Ferdinanda i bavarskog vojvode Maximiliana I. - car dobija snage Katoličke lige a vojvoda teritorije u Palatinatu.
- 14. 10. - Betlen zauzeo ugarsku prestonicu Požun (Bratislavu), dobija krunu Sv. Stjepana - zatim pokušava da osvoji Beč.
- 16. 10. - Hrvatski sabor: uredbe za rat protiv Betlena[1].
- jesen - Ban Frankopan razvrgao zaruke sa Marijom Anom, kćerkom grofa Petra Erdeda, čime je došao u sukob s tom obitelji[1].
- 23. 11. - Bitka kod Humennéa: poljska pobeda nad erdeljskim snagama dovodi do deblokade Beča.
- decembar, zadnja dekada - Ispovednik češkog kralja Fridriha Abraham Scultetus uklonio slike iz crkve sv. Vita u Pragu i uništio oltar Luke Kranaha Mlađeg.
- 23. 12. - Georg Wilhelm je novi elektor Brandenburga i pruski vojvoda (do 1640).
Kroz godinu
- Ferdinand II udružio sve zemlje austrijskih Habsburga, sem Tirola i prednjoaustrijskih zemalja[5].
- Srbi iz Otočca, Brinja i dr. se preseljavaju u Slavonsku krajinu[6].
- Keplerova Harmonices Mundi iznosi Treći Keplerov zakon.
- U Briselu postavljen Manneken Pis.
- Georgije Mitrofanović slikao u manastiru Zavala.
- Izgrađena Fortica iznad Otočca.
- 1619-20 - Islamiziranje katolika u masama. U okolini Prizrena 3.000 prešlo u islam, oko Sutjeske u Bosni 6 - 7.000 (deo opšteg trenda opadanja katolika u turskim krajevima)[7]; ipak, pravoslavci u Pilotu, severna Albanija, su pre 1628. prešli u katoličanstvo[8].
- Džahangir odobrava prvu englesku faktoriju u Suratu.
- Proglašena Republika Salé, gusarski grad-država u Maroku.
- Osnovano kitolovačko naselje Smeerenburg na Svalbardu.
- Portugalci ubili kralja Cankilija II, okončana Kraljevina Džafna na Sri Lanci.
- Španska ekspedicija Garcie de Nodala obilazi oko Ognjene zemlje, otkriva ostrva Diego Ramírez.
Remove ads
Rođenja
- 24. 2. - Charles Le Brun, slikar i teoretičar († 1690)
- 6. 3. - Cyrano de Bergerac, dramatičar i duelista († 1655)
- 29. 8. - Jean-Baptiste Colbert, francuski ministar finansija († 1683)
- 7. 9. - Sveti Marko Križevčanin (* 1589)
- 23. 12. - Johann Sigismund, elektor Brandenburga i vojvoda Pruske (* 1572)
Smrti
Reference
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads