Pramac

Pramac (engleski: , francuski: , njemački: , ruski: , italijanski: ) je prednji dio broda i drugih plovila. U širem smislu dio od početka paralelnog srednjaka prema naprijed. Pramac je najistureniji dio broda krajnje suprotan krmi.^[1][2]

Tipovi pramaca

Razvoj

Tipičan pramac modernog broda.

Pramac se kroz historiju znatno mijenjao. Tokom starog vijeka pramac je bio savijen unatrag, a pod vodom je nosio kljun (rostrum) radi mogućnosti udara u neprijateljski brod (npr. trirema). U srednjem vijeku galije su imale dugo rilo (kljun) preko koga se polazilo na juriš. Veliki jedrenjaci su imali prvo zaobljen i otvoren, a poslije zatvoren pramac. U doba brzih trgovačkih jedrenjaka razvio se kliperski pramac koji su prihvatile i jahte.^[1][2]

Sredinom 19. vijeka ratni parni brodovi gradili su se opet sa kljunom, jer se smatralo da će parni pogon omogućiti udar kljunom u borbenim djelovanjima. Trgovački brodovi imali su ravan okomit pramac. U novije vrijeme razvio se „bublasti「 pramac s proširenom „bublom「 ispod vodene linije radi smanjenja otpora. Sada je pramac iznad vode, kos, nagnut naprijed i gore proširen i zaobljen. Takav oblik daje više prostora na pramačnoj palubi za vitla i privezne radove, smanjuje posrtanje broda, jer se uranjanjem povećava uzgon i koči poniranje pramca. Ledolomci imaju pod vodom kos i oštar pramac, tako da se brod uzdigne na led i težinom lomi ledeno polje ispred sebe.^[1][2] Kod nekih najmodernijih ratnih brodova poput američkog razarača USS Zumwalta (izgrađen 2010-ih), pramac je izrazito nakošen unatrag i oštar, s ciljem da siječe valove umjesto da prelazi preko njih.^[3]

Veze

• Bulb pramac
• Krma
• Trup broda