Uppsala

Uppsala (fon. Upsala) je grad na istoku Švedske od 140.454 stanovnika, te administrativni centar Općine Uppsala od 197.787 stanovnika.^[2] Uppsala je i administrativni centar grofovije Uppsala koja ima 335.882 stanovnika.^[1]

Uppsala
Centar grada Centar grada
Koordinate: 59°51′N 17°38′E
Država	Švedska
Pokrajina	Uppland
Grofovija	Uppsala
Općina	Uppsala
Površina
- Urbano područje	48.77 km²[1]
- Područje utjecaja	2189.1 km²[1]
Stanovništvo (2010)
- Urbano područje	140.454[1]
- Urbana gustoća	2879.9[1]
- Područje utjecaja	197.787[1]
- Gustoća područja utjecaja	90.4[1]
Vremenska zona	UTC+1 (UTC+2)
Poštanski broj	75x xxx
Pozivni broj	+46(0) 18
Službene stranice www.uppsala.se/
Karta
Uppsala

Geografija

Uppsala leži u dolini rijeke Fyrisån, udaljena 60 km sjeverozapadno od glavnog grada Stockholma.^[2]

Historija

Grad je osnovan pod imenom Östra Aros, kao trgovački centar na rijeci Fyris, svega nekoliko kilometara dalje od Gamle Uppsale (Stare Uppsale), koja je bila politički i religijski centar drevnog kraljevstva Šveđana. Do 13. vijeka nova Uppsala postala je kraljevska rezidencija i važan trgovački centar.^[2] Iako je kasnije izgubila svoj politički primat u utrci sa Stockholmom, Uppsala je ostala religijski centar kao sjedište švedskih nadbiskupa.^[2]

Znamenitosti

Gotička katedrala, najveća takva građevina u Švedskoj, koja dominira Uppsalom, počela se graditi krajem 13. vijeka, ali se gradnja odužila, pa je tek 1435 posvećena. Nekoliko puta je gorila i konačno je obnovljena krajem 19. vijeka.^[2] Nasuprot katedrale leži Gustavianum koji vuče korijene iz vremena srednjovjekovnih nadbiskupa. Njegovi dijelovi su početkom 17. vijeka ugrađeni u palaču Univerziteta Uppsala, a danas je arheološki i historijski muzej.^[2]

Uppsala je sa svojim brojnim školama centar švedskog obrazovanja i kulture. Prestižni Univerzitet Uppsala osnovan 1477. je najstariji u zemlji, a univerzitetska biblioteka Carolina Rediviva iz 1841. je jedna od najvećih u Švedskoj.^[2]

Ostale značajne građevine u gradu su veliki dvorac, čiju je izgradnju započeo Gustav I. Vasa sredinom 16. vijeka. Djelomično je obnovljen u 18. vijeku, godine 1654. bio poprište abdikacije kraljice Kristine, a danas je rezidencija guvernera.^[2]

Ostale znamenitosti grada su botanički vrt i kuća botaničara i istraživača Carolusa Linnaeusa, te Muzej Victoria sa zbirkama egipatskih starina.^[2]

Privreda

Dolaskom željeznice u grad 1860-ih, Uppsala se brzo razvila iz mirnog univerzitetskog grada i trgovačkog centra poljoprivrednim proizvodima u industrijski centar. Danas je to grad snažne prehrambene, farmaceutske, strojarske i grafičke industrije te veliki izdavački centar. Grad je važno željezničko čvorište i veliki vojnički centar.^[2]