Zakonski status konoplje

Konoplja je u međunarodnim konvencijama proglašena opojnom drogom i u mnogim zemljama je zakonom zabranjena za uživanje.

Zakonski status posjedovanja konoplje u rekreativne svrhe

---

  Legalno

  Ilegalno ali dekriminalizirano

  Ilegalno ali neprovedeno

  Ilegalno

  Legalnost nepoznata

Zakonski status konoplje u medicinske svrhe

---

  Legalno

  Legalno za medicinsku upotrebu

  Ilegalno ili legalnost nepoznata

Zabrana rekreativne upotrebe konoplje najčešće pogađa i njenu industrijsku i svaku drugu upotrebu. Glavni problem u zakonu je razlikovanje tipova konoplje koji poseduju psihoaktivna svojstva od tipova koji nemaju psihoaktivni sastojak THC. Uzgajivače konoplje direktno pogađa i obeshrabruje delovanje službi državne kontrole zasnovano na poistovećivanju indijske i industrijske konoplje. Preko 90% konoplje koje su 1990-ih američke državne agencije (ponajviše DEA) zaplenile i uništile, otpada na nekultivisanu (divlju) konoplju koja uglavnom ne poseduje psihoaktivne sastojke.^[1] Tako u „ratu protiv droga“ uz primerke vrste koji su ciljani zbog psihoaktivnih sastojaka, kao "kolateralna žrtva" pada i industrijska konoplja.^[1]

Istorijat

Prohibicionistički karakter regulacije njenog uzgoja, prerade i upotrebe na međunarodnoj razini tokom 20. veka u znatnoj mjeri je predstavljao ishod američkih pritisaka.^[1] 1930-ih godine Američka hemijska korporacija DuPont je započela proizvodnju sintetičkih materijala (plastika, celofan, celuloid, metanol, najlon, teflon...) od nafte i uglja, nakon čega je lobirala da kroz Kongres prodje zakon kojim bi se uzgajanje marihuane teško oporezovalo.^[2] Od 1934. do 1937. godine naručivani izmišljeni novinski članci protiv konoplje, za koju je tada uveden izraz "marihuana", iz meksičkog slenga, sa namerom da se zastraši javnost. Negativna medijska kampanja trajala je tri godine. U tom periodu su snimljeni i filmovi kao "Cigara ludila" (1936) "Marihuana - tajni ubica mladih", (1935) i "Marihuana: Djavolje seme" (1936). Konačno, 14. aprila 1937. godine u SAD je donet protektivni zakon o oporezivanju uzgajivača Canabis sative (pod imenom marihuana). Zakon je oporezivao stotinu dolara na jednu uncu konoplje i oporezivao bilo kakvu komercijalnu prodaju, što je konoplju brzo učinilo nekompetitivnom na tržištu.^[2]

U Službenom listu SFRJ iz 1964. u potpunosti je objavljena "Uredba o ratifikaciji jedinstvene konvencije o opojnim drogama" u kojoj se pod izrazom "biljka kanabis" označava svaka biljka vrste "kanabis”, bez izuzetka.^[3] Sedamdeset i tri države su potpisale dokument, kojim su konoplju, značajnu industrijsku sirovinu, pretvorili u nelegalnu drogu.

Uprkos zabrani, psihoaktivni varietet konoplje je početkom šezdesetih godina naglo počeo da se širi među američkom omladinom, a nakon toga i u drugim zemljama. Epidemija "pušenja trave” zahvatila je 1964. najpre univerzitet u Berkliju (Kalifornija), a zatim se proširila i na sve ostale univerzitete SAD-a. Već 1970. je bilo oko 30 miliona ljudi koji su povremeni ili stalni uživaoci kanabisa.^[4]

Posle vremena prohibicije konoplje, koja je počela 1930-ih, od 1970-ih se u mnogim zemljama javlja trend dekriminalizacije konoplje. U celoj zapadnoj Evropi je konoplja faktički dekriminalizovana (negde zakonskom regulativom, negde tolerisanjem), osim u Francuskoj.

Prema istraživanju objavljenom marta 2013. godine, većina Amerikanaca (52 odsto) podržava legalizaciju marihuane, što je prva većinska podrška u poslednjih 40 godina anketiranja.^[5]

Zakoni evropskih zemalja

Španija: Lična upotrebna i kućno uzgajanje konoplje je dekriminalizovano, a kupovina i prodaja ostaju krivično delo.

Holandija: Lična upotrebna i kućno uzgajanje konoplje je dekriminalizovano, a trava se prodaje u kofi šopovima.