Eshref Frashëri
politikan shqiptar From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Eshref efendi Frashëri[1] emri i të cilit figuron ndonjëherë edhe në trajtën Eshtref Beu[2] (Korçë, 15 tetor 1874 - Tiranë, 3 tetor 1938) ka qenë inxhinier[3] dhe politikan shqiptar. Në veprimtarinë e tij politike shquhet si firmëtar i Protokollit të Kapshticës dhe kryetar i legjislativit shqiptar.
Remove ads
Biografia
Eshrefi ishte pinjoll i trungut të Dulellarëve,[4] i biri i Kapllanit të Dyrmish bej Frashërit,[5] u lind në Korçë më 15 tetor 1874,[6][7] sipas burimeve të tjera ishte lindur në Frashër të kazasë së Përmetit. Arsimin fillor e kreu në Korçë, ndërsa atë të mesmë e të lartë e vijoi dhe përfundoi për Inxhinieri Ndërtimi në Stamboll. Pas diplomimit punoi si inxhinier nëpër perandori. Në vitin 1913 kthehet në Shqipëri dhe pas një viti ishte ndër anëtarët themelues të "Krahut Kombëtar" dhe më tej kryetar i kësaj organizate,[8] që në jetën parlamentare të viteve 1920-'24 u njoh si Klika[9] për kundërshtarët politik.[10] Gjatë sundimit të Princ Vidit, më 28 qershor 1914 qe ndër themeluesit e Lidhjes "Për Atdheun e për Thronin" së bashku me Dom Nikollë Kaçorrin, dr. Ibrahim Temon, Abdyl Ypin, Gurakuqin, dr. Fahri Gjilanin dhe të tjerë.[11]
Më 15 korrik 1915 u arrestua nga malazezët, pasi rihynë në Shkodër, së bashku me Preng Pashën, Aqif Pashën, Sotir Pecin, Gurakuqin, Fejzi bej Alizotin, Muço Qullin, Çerçiz Topullin dhe oficerë të tjerë.[12] Në shtator të vitit 1919, Hasan bej Prishtina, Eshref bej Frashëri dhe Abdyl bej Ypi shtruan mendimin se në një vend të përshtatshëm, duhej zhvilluar një mbledhje, e cila duhej të përcaktonte qëllimet kombëtare dhe të krijonte një qeveri, që do të zëvendësonte atë të Durrësit. Për këtë kishin arritur të tërhiqnin mendimin e disa prej anëtarëve të parisë së vendit, si: Ahmet bej Zogut, Aqif pashë Elbasanit dhe Abdi bej Toptanit.[13] Dhjetorin e 1919, me zyrën e këshilltarit të ministrit të Punëve Botore Sami bej Vrioni, ngarkohet nga eprori i tij që të shkonte të merrte në dorë Korçën nga trupat franceze së pashku me oficerët Ismail Haki Tatzati, Meleq Frashëri dhe Xhavid Leskoviku. Pas mosarritjes së kësaj marrëveshjes, Eshrefi dha dorëheqjen nga dikasteri.[14]
Ka qenë ndër nismëtarët e thirrjes së punimeve të Kongresit të Lushnjes,[15] ku ishte caktuar si përfaqësues i Komitetit “Mbrojtja Kombëtare e Kosovës”[16] dhe i qytetit të Korçës.[1] Ishte ndër drejtuesit e kongresit dhe ndër figurat politike mbizotëruese së bashku me Zogun dhe Aqif Pashën.[17] Në qeverinë që doli nga punimet e kongresit ishte zëvendës i kryeministrit Sulejman bej Delvinës[2] dhe drejtor i Përgjithshëm i Punëve Botore.[13][17] U përsërit përpjekja për të marrë në dorëzim Korçën nga trupat franceze me qeverinë e dalur nga Kongresi i Lushnjës, Eshrefi si përfaqësues i Korçës në kongres, shpalli solemnisht bashkimin e Korçës me qeverinë e Tiranës dhe kryesoi delegacionin i shoqëruar nga Pandeli Cale, Tefik Panariti, Nikollaq Zoi, dr. Haki Mborja etj., që nënshkruan protokollin e Kapshticës.[1][18] Shërbeu si Kryetar i Këshillit Kombëtar të Shqipërisë nga 1921 deri më 1925,[8] gjatë zgjedhjeve të dhjetorit 1923 së bashku me Zogun u përpoqën të ndërtonin një parti kryesisht të vetën duke luftuar nga brenda Partisë Popullore ku deri atëherë ishin anëtarë.[19] Në muajt tetor-nëntor si kryetar i legjislativit shqiptar mori pjesë në dërgatën zyrtare me Xhafer bej Vilën dhe Nezir Leskovikun për në Turqi për të shprehur dëshirën e qeverisë shqiptare për vendosjen e marrëdhënieve shqiptaro-turke.[20]
Në vitet 1924-1925 ishte Kryetar i Senatit. Pas ardhjes së Zogut në pushtet me Triumfin e Legalitetit, Eshrefi u padit si themelues i një komploti kundër Zogut me qendër në Korçë më 5 maj të 1925[7] dhe si rrjedhojë dha dorëheqjen nga kryesia e Senatit dhe Zogu ia pranoi,[21] më tej vijoi të ishte anëtar i Senatit.[8] Gushtin e 1926 Zogu e dërgoi në Korfuz për të qëmtuar kundërshtarët politik.[7]
Më 1928 e deri më 1931 shërbeu si inspektor i përgjithshëm në Ministrinë e Punëve Botore, pas kësaj zyre nga 1931 deri më 1938 ka qenë deputet.[8]
Më 2 qershor 1937, me rastin e 25 vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë, si i fisit të Dulellarëve ishte pjesë shoqërimit të eshtrave të riatdhesuara të poetit dhe kushëririt të tij Naim Frashërit për në Teqenë Bektashie të Tiranës.[4]
Shkurtin e 1938 u emërua në bordin drejtues të kompanisë së pajisjesve elektrike Sita.[7] Ndërroi jetë papritmas më 3 tetor 1938 në Tiranë, ku u varros në varrezat bektashiane të qytetit.[8]
Remove ads
Referime
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads