Jotang

Jotang (Spilanthes acinella; Spilanthes oleracea) nyaéta hiji tangkal anu asalna tina spesies Acmella oleracea kulawarga Asteraceae hirupna ngan sausum.^[4] Jotang mibanda ngaran daérah/vernakular : Gatong (Minang); gletang/legetan (Jawa)^[5]; kirat cerat (Madura); baga (Ternate).^[6]

Jotang
Klasifikasi ilmiah
Karajaan:	Plantae
(unranked):	Angiosperms
(unranked):	Eudicots
(unranked):	Asterids
Ordo:	Asterales
Kulawarga:	Asteraceae
Subfamili:	Asteroideae
Tribus:	Heliantheae[1]
Génus:	Spilanthes Jacq.
Type species
Spilanthes urens[2][3] Jacq.
Sinonim[1]
Spilanthus L., alternate spelling Ceruchis Gaertn. ex Schreb. Spilanthes sect. Salivaria DC. Ceratocephalus Kuntze

Pedaran

Jotang kaasup kana herba, tangkalna ajeg tapi kalan-kalan aya ogé anu ngampar luhureun taneuh.^[6] Daun salambar bijil sapasang pahareup-hareup, wujudna lonyod méncos ka tungtung aya ogé anu semu buleud.^[6] Kembangna mejemuk/ngéntép dina pendul kelirna konéng, buahna laleutik tur hideung mibanda panjang 1–2 mm.^[6] Jotang dina basa Inggris disebutna spilanthes, bagéan kembang jeung akarna geus ti baheula dipikawanoh mibanda rupa-rupa mangpaat utamana pikeun ubar nyeuri huntu.^[7] Numutkeun laporan hasil panalungtikan anu dikaluarkeun ku CCHA : Chicago College of Healing Arts, bédana kandungan zat anu dipibanda ku tangkal jotang baseuh jeung garing^[7] :

• % Baseuh kénéh : 1:2, 75% W/25% ACV (Chech)
• % Geus Garing  : 1:5, 75% w/25% ACV (Chech)^[7]

Ciri Mandiri

Tangkal

Tangkal jotang ajeg ka luhur (decumbent) jangkung kurang leuwih 10–30 cm, kelirna héjo, sakapeung katempo semu beureum gandaria, glabrous; lemes henteu mibanda bulu (pilose) nepi ka cukup déwasa.^[6][8]

Daun

Daun mibanda cupat daun (Petioles) Panjang 5–37 mm bijil sapasang kénca katuhu, kelir daunna héjo, wujudna rada lonyod 1,8-10 × 0,8-6Cm méncos ka tungtung, daun anu kakara melentis/pucuk (apeks) kelirna héjo ngora.^[9] Tungtung daun rérégéan kawas ragaji.^[8][9]

Kembang

Kembangna konéng soliter, kerucut, panjang 6,3–13 mm kaluar tina sela-sela tangkal jeung cupat daun, upama digégél pendulna baris ngaluarkeun bau seungit tur rasana lada semu kesed (pahang),^[9] di mana digayem daun atawa kembangna nimbulkeun rasa baal kana baham jeung gugusi .^[6]

Siki/buah

Sikina leutik pisan tur mibanda bulu panjangna 0.5-1.1 mm aya ogé anu pondok 0,3–1 mm.^[9] Kelirna hideung.^[6]

Kagunaan

Daun Jotang mibanda zat anu disebut saponin, Flavonoid, jeung polifenol, kembangna mibanda zat spilanthol.^[6] Bisa dimangpaatkeun pikeun bahan nyieun ubar, salah sahijina ekstrak Arialaceae dina jumlah 0,15 sampai 0,75% ^[10] bisa nimbulkeun rasa baal/kebas dina baham jeung gugusi.^[9] Ku lantaran sipat ieu, tangkal jotang dimangpaatkeun pikeun ubar tradisional utamana nyeri huntu, gararing biwir, jeung infeksi dina gugusi.^[9] Malahan urang Inggris mah ngalandih kana tangkal jotang téh ku sebutan Tanaman sakit gigi/toothache plant.^[9] Pucuk daun jotang geus heubeul dimangpaatkeun pikeun lalab sarua baé jeung antanan, surawung,jeung anu lianna.^[11]

Daftar pustaka

• Seanna Tully (2008). "MENSTRUUM CHART" (PDF). Molecular Biology and Evolution. 2: 1–6. Diaksés tanggal 2017-05-20. Archived 2016-07-30 di Wayback Machine
• Jonathan Rigg (2005), "A DICTIONARY SUNDANESE", dina Fulconis, R. (éd.), A Dictionary of the Sunda Language of Java, Batavia, hlm. 178 Pemeliharaan CS1: Lokasi tanpa penerbit (link)
• Hidayat, M.Si., Ir. R. Syamsul, Kitab Tumbuhan Obat, AgriFlo (Penebar Swadaya Group), ISBN 979-002-660-9
• Penyusun Kamus PS, Tim (2013), KAMUS PERTANIAN UMUM, Penebar Swadaya, Anggota Ikapi Perum Bukit Permai, ISBN 979-002-593-9