Suis

Suis (Basa Jérman: die Schweiz,^{[note 3]} Basa Prancis: la Suisse, Basa Itali: Svizzera, Romansh: la Svizra), resmina Konféderasi Suis (Lat.: Confœderatio Helvetica, ku kituna dina ISO boga sandi nagara CH jeung CHE), nyaéta républik féderal nu diwangun ku 26 kanton, kalawan puseurna di Bern. Ieu nagara perenahna di Éropa Kulon^{[note 4]}, dikuriling ku Jérman (kalér), Prancis (kulon), Itali (kidul), sarta Austria jeung Liechtenstein (wétan).

Schweizerische Eidgenossenschaft Confédération suisse Confederazione Svizzera Confederaziun svizra Confoederatio Helvetica Konféderasi Swiss
Motto Unus pro omnibus, omnes pro uno  (tradisional) (Latin: Hiji pikeun sadaya, sadaya pikeun hiji)
Lagu Swiss Psalm
Location of Swiss Lokasi  Suis  (héjo) di buana Éropa  (kulawu kolot)  —  [Legenda]
Ibu kota		Bern[note 1] (de facto) 46°57′N 7°27′E
Kota panggedéna		Zurich
Basa resmi		Jérman (63.7 %), Perancis (20.4 %), Italia (6.5 %), Roma[1] (0.5 %)
Démonim		Swiss
Pamaréntah		Républik féderal, kalawan sistem arahan jeung démokrasi langsung
-	Déwan Féderal	Viola Amherd (Présidén) Karin Keller-Sutter (Wakil Présidén) Guy Parmelin Ignazio Cassis Albert Rösti Elisabeth Baume-Schneider Beat Jans
-	Kanselir Féderal	Viktor Rossi
Kamerdékaan
-	Kaping pawangunan	1 Agustus[note 2] 1291
-	de facto	22 Séptémber 1499
-	Diakuan	24 Oktober 1648
-	Diréstorasi	7 Agustus 1815
-	Nagara féderal	12 Séptémber 1848[2]
Aréa
-	Total	41.285 km² (ka-133) 15.940 mil²
-	Cai (%)	4,2
Populasi
-	Perkiraan  2010	7.866.500[3] (ka-95)
-	Sénsus 2000	7.452.075
-	Kapadetan	188 /km² (ka-65) 477,4 /mil²
GDP (PPP)		Perkiraan 2011
-	Total	$321,898 milyar[4]
-	Per kapita	$45.265[4]
GDP (nominal)		Perkiraan 2011
-	Total	$512,065 miliar[4]
-	Per kapita	$75.835[4]
Gini? (2000)		33,7 (sedeng)
HDI (2010)		0.874[5] (luhur pisan) (ka-13)
Mata uang		Franc Swiss (CHF)
Zona wanci		CET (UTC+1)
-	Usum panas (DST)	CEST (UTC+2)
TLD Internét		.ch
Kode telepon		+41

Matterhorn

Suis téh nagara nu kakubeng di darat nu wilayahna sacara géografis kabagi tilu ku Alps, Central Plateau, jeung Jura nu lega sakabéhna 41.285 km². Pangeusina kira ukur 7,8 juta jalma nu lolobana matuh di Platéau, tempatna kota-kota gedé, di antarana dua kota global jeung puseur ékonomi Zurih (Zürich) jeung Jenéwa (Geneva). Ieu nagara kaasup nagara pangbeungharna di dunya dumasar produk doméstik bruto (PDB) per kapita anu gedéna US$67.384.^[4] Zurih jeung Jenéwa salaku kota aya dina réngking kadua jeung katilu salaku kota anu kualitas hirupna punjul.^[6]

Konféderasi Suis kungsi lila jadi nagara nétral—teu kungsi ngilu perang sacara internasional ti 1815—malah kakara ngagabung jeung PBB taun 2002. Di Suis loba markas organisasi internasional, di antarana baé Forum Ékonomi Sadunya, IOC, Palang Mérah Internasional, WTO, FIFA, jeung kantor PBB panggedéna kadua. Dina tingkatan Éropa, Suis téh tempat ngadegna European Free Trade Association sarta ngilu kana Schengen Agreement - najan sabenerna ieu nagara téh lain anggota Uni Éropa atawa European Economic Area.

Pangeusi Suis diwangun ku tilu wilayah basa jeung budaya: Jérman, Prancis, jeung Itali. Ku kituna, masarakatna henteu ngabentuk hiji bangsa dina harti étnik atawa jatidiri basa anu ilahar. Kuatna rasa sanagara datang ti saruana kasang tukang sajarah, ajén-inajén (féderalismeu, démokrasi langsung, nétralitas)^[7] jeung simbolismeu Alpina.^[8] Konféderasi Suis ngadeg 1 Agustus 1291, sarta dipiéling unggal taun salaku Poé Nasional Suis.

Kanton

Artikel utama: Daptar kanton di Swiss.

Konféderasi Swiss dibagi kana 26 kanton, nyaéta:

Aargau Appenzell Innerrhoden Appenzell Ausserrhoden Basel-Stadt Basel-Landschaft Bern Fribourg Jenewa Glarus Graubünden

Jura Luzern Neuchâtel Nidwalden Obwalden Schaffhausen Schwyz Solothurn St. Gallen Thurgau

Ticino Uri Valais Vaud Zug Zürich

Basa[rujukan?]

Artikel utama: Géografi linguistik Swiss.

Basa di Swiss:
Jérman Standar Swiss jeung Jérman Swiss (63,7%),
Perancis, Franche-Comte, jeung Arpitan (19,2%),
Italia jeung Lombardia (7,6%),
Roma (0,6%)

• Basa Jérman
• Basa Perancis
• Basa Italia
• Basa Roma
• Basa Jérman Swiss
• Basa Francoprovençal
• Basa Franche-Comté
• Basa Lombardia

Catetan suku

1. De jure "federal city"; de facto capital. Because of historical federalist sensibilities, Swiss law does not designate a formal capital, and some federal institutions such as courts are located in other cities.
2. Traditional. The Federal Charter mentions only "early August" and the treaty is a renewal of an older one, now lost.
3. The Swiss German name is also sometimes spelt as Schwyz or Schwiiz. Schwyz is also the standard German (and international) name of one of the Swiss cantons.
4. Or Central Europe depending on the definition. See Geography of Switzerland.

Tempo ogé

• Daptar nagara