Soko la Hisa la Nairobi

Soko la Hisa la Nairobi (NSE) ndilo soko kuu la kuuza na kununua Hisa nchini Kenya. Lilianza mwaka wa 1954 kama Soko la Hisa la Ng'ambo wakati Kenya ilikuwa bado chini ya Ukoloni wa Uingereza kwa ruhusa ya Soko la Hisa la London. NSE ni mwanachama wa Shirikisho la Masoko ya Hisa ya Afrika.

Taswira

Soko la Hisa la Nairobi ndilo la nne kwa ukubwa Afrika katika mtazamo wa idadi ya hisa zinazouzwa, na la tano katika Thamani ya Hisa zote kama asilimia ya Pato la Taifa.^[1] Soko hili hufanya kazi kwa ushirikiano na Soko la Hisa la Uganda na Soko la Hisa la Dar-es-Salaam, pamoja na kusajili hisa mbalimbali katika masoko yote matatu.

Soko hili lina vikao vya kabla kati ya 09:00-09:30 na vikao vya biashara ya kawaida kati ya 09:30-03:00 siku zote za wiki isipokuwa Jumamosi, Jumapili na sikukuu zinazotangazwa na Soko mapema.^[2]

Ofisi na sakafu ya biashara za NSE ziko katika jumba la Nation Centre katika baraste ya Kimathi. Biashara hufanywa kupitia Electronic Trading System (ETS) ambayo ilikamilika mwaka wa 2006. Mtandao wa Wide Area Network (WAN) uliwekwa mwaka wa 2007 na hili lilitupilia mbali haja ya Kampuni za kuuza na kununulia Hisa kuwapeleka mawakala wao (wafanyabiashara) kwenye ukumbi wa biashara ili kuuza au kununua hisa. Kwa sasa, shughuli za kununua na kuuza hufanywa kutoka ofisi zao kupitia mtandao wa WAN. Hata hivyo, baadhi ya mawakala bado wanaweza kufanya biashara kutoka sakafu ya NSE.

Fahirisi mbili hutumiwa kwa kawaida kupima utendaji. Ile ya NSE 20-Share Index imetumiwa tangu mwaka wa 1964 na hupima utendaji wa kampuni 20 bora zilizo na msimamo mzuri kifedha na ambazo zimezidi kurejesha matokeo mazuri ya kifedha mfululizo. Zilizojumuishwa katika fahirisi hii ni Kampuni ya Sukari ya Mumias, Express Kenya, Rea Vipingo, Sasini Tea, CMC Holdings, Kenya Airways, Safaricom, Nation Media Group, Barclays Bank Kenya, Equity Bank, Kenya Commercial Bank, Standard Chartered Bank, Bamburi Cement, British American Tobacco, Kengen, Centum Investment Company, East African Breweries, EA Cables, Kenya Power & Lighting Company Ltd na Athi River Mining. Fahirisi hii haswa hulenga mabadiliko ya bei ya makampuni haya 20.

Mwaka wa 2008, NSE All Share Index (NASI) ilianzishwa kama fahirisi mbadala. Kipimo chake ni kiashiria cha utendaji wa soko kwa jumla. Fahirisi hii hujumuisha hisa zote zilizouzwa au kununuliwa kila siku. Hivyo basi mtazamo wake ni utendaji kwa ujumla wa thamani ya hisa zote katika soko badala ya mabadiliko ya bei ya Hisa chache teule.

Hata hivyo kuna fahirisi nyingine ya tatu; AIG 27 Index ambayo hulinganishwa mabadiliko ya bei ya hisa za makampuni 27 ambazo zimetambuliwa kama zilizo imara kiasi. Wazo la msingi la fahirisi hii inalingana na ile ya NSE 20-Share Index. Lakini ilhali ile ya AIG imebainishwa na kampuni ya AIG (kampuni ya huduma za kifedha na sehemu ya AIG Group), ile ya NSE 20-share Index ni ya Soko la Hisa la Nairobi.

Kampuni zilizosajilishwa

Kampuni zilizokuwa zimesajilishwa kufikia Agosti 2015:

Sekta ya kilimo

Kifupisho	Kampuni	Vidokezo
EGAD	Eaagads Limited	Kahawa
KUKZ	Kakuzi Limited	Kahawa, chai, tunda la passion, avocados, machungwa, nanasi
KAPC	Kapchorua Tea Company Limited	Majani chai
LIMT	Limuru Chai Company Limited	Majani chai
SASN	Sasini Tea and Coffee	Majani Chai, Kahawa
WTK	Williamson Tea Kenya Limited	Chai

Magari na Vifaa

Kifupisho	Kampuni	Vidokezo
G&G	Car & General Kenya Ilihifadhiwa 13 Februari 2016 kwenye Wayback Machine.	Magari, vifaa vya kilimo na uhandisi
MASH	Marshalls East Africa Ilihifadhiwa 2 Oktoba 2015 kwenye Wayback Machine.	Magari
FIRE	Sameer Africa Limited	Gurudumu

Fedha

Kifupisho	Kampuni	Vidokezo
BBK	Barclays Bank of Kenya	benki na uwekezaji
CFC	CfC Stanbic Holdings	benki na uwekezaji
DTK	Diamond Trust Bank Group	benki na uwekezaji
EQTY	Equity Group Holdings Limited	benki na uwekezaji. imesajiliwa pia katika masoko ya Hisa ya Uganda, Dar es salaam na Rwanda
HFCK	Housing Finance Company of Kenya	Mikopo ya nyumba
I&M	I&M Holdings Limited	benki na uwekezaji
KCB	Kenya Commercial Bank Group	benki & uwekezaji. imesajiliwa pia katika masoko ya Hisa ya Uganda, Dar es salaam na Rwanda
NBK	National Bank of Kenya	benki na uwekezaji
NIC	NIC Bank Group	benki na uwekezaji
SCBK	Standard Chartered of Kenya	benki na uwekezaji
COOP	Cooperative Bank of Kenya	Banking, finance

Huduma za kibiashara

Kifupisho	Kampuni	Vidokezo
XPRS	Express Kenya Limited	Uchukuzi
HBER	Hutchings Biemer Limited	Samani
KQ	Kenya Airways	Shirika la Safari za ndege la Kenya; limesajiliwa pia katika masoko ya Hisa ya Uganda na Dar es Salaam
LKL	Longhorn Kenya Limited	Uchapishaji
NMG	Nation Media Group	Magazeti, majarida,stesheni za redio na televisheni. Shirika la Safari za ndege la Kenya; limesajiliwa pia katika masoko ya Hisa ya Uganda, Rwanda na Dar es Salaam
SCAN	Scangroup	Utangazaji na utafutaji masoko
SGL	Standard Group Limited	Magazeti, majarida,stesheni za redio na televisheni
TPSE	TPS Serena	Huduma ya kuchangia Utalii; Hoteli na Maeneo ya Starehe
UCHM	Maduka ya Uchumi	Maduka; Uchumi limesajiliwa pia katika masoko ya Hisa ya Uganda, Rwanda na Dar es Salaam

Ujenzi na Muhimbili

Kifupisho	Kampuni	Vidokezo
ARM	Athi River Mining	saruji, mbolea, madini; kuchimba migodi na uundaji
BAMB	Bamburi Cement Limited	saruji
BERG	Crown Berger (Kenya)	rangi
CABL	East African Cables Limited	Nyaya za umeme
PORT	East Africa Portland Cement Company	saruji

Kawi na Mafuta

Kifupisho	Kampuni	Vidokezo
KEGN	KenGen	kizazi cha umeme
KENO	KenolKobil	mafuta ya petroli
KPLC	Kenya Power and Lighting Company	Usambazaji umeme, usambazaji na reja
TOTL	Total Kenya Limited	mafuta ya petroli
UMME	Umeme	Usambazaji umeme, usambazaji na reja. Limesajiliwa pia katika masoko ya Hisa ya Uganda[3]

Bima

Kifupisho	Kampuni	Vidokezo
BRIT	British-American Investments Company	Bima
CIC	CIC Insurance Group Limited	Bima
CFCI	Liberty Kenya Holdings Limited	Bima
JUB	Jubilee Holdings Limited	Bima na uwekezaji. Limesajiliwa pia katika masoko ya Hisa ya Uganda na Dar es Salaam.
KNRE	Kenya Re-Insurance Corporation	Bima
PAFR	Pan Africa Insurance Holdings Limited	Bima

Uwekezaji

Kifupisho	Kampuni	Vidokezo
ICDC	Centum Investment Company Limited	Uwekezaji
OCH	Olympia Capital Holdings	Ujenzi na vifaa vya ujenzi
TCL	TransCentury Investments	Uwekezaji

Huduma za uwekezaji

Kifupisho	Kampuni	Vidokezo
NSE	Nairobi Securities Exchange	Soko la hisa

Viwanda na Muhimbili

Kifupisho	Kampuni	Vidokezo
BAUM	A Baumann and Company	Vifaa vya ujenzi
BOC	BOC Kenya	Gesi za viwandani
BAT	British American Tobacco	Sigara
CARB	Carbacid Investments	Gesi za vinywaji (Carbon dioxide)
EABL	East African Breweries	Bia; imesajiliwa katika masoko ya Hisa ya Uganda na Dar es Salaam
EVRD	Eveready East Africa	Betri
ORCH	Kenya Orchards Limited	Vinywaji vya matunda (juisi)
MSC	Kampuni ya Sukari ya Mumias	mashamba na utengenezaji wa sukari
UNGA	Unga Group	kusaga unga

Mawasiliano na Teknolojia

Kifupisho	Kampuni	Vidokezo
SCOM	Safaricom	Simu ya rununu, Mtambo wa intanet

Sehemu ya kampuni ndogo

Kifupisho	Kampuni	Vidokezo
ADSS	Atlas Development & Support Services	Utafutaji wa mafuta na petroli. imesajiliwa katika masoko ya Hisa la London.
HAFR	Home Afrika	Ujenzi wa vyumba
FTGH	Flame Tree Group Holdings Ltd	Bidha vya nyumbani
KVL	Kurwitu Ventures	Uwekezaji wa Kiisilamu

Soko la Mapato yasiyobadilika

(FISMS)

Kifupisho	Kampuni	Vidokezo
--	Kenya Power Lighting Ltd 7% PREF	usambazaji umeme, usambazaji na reja
--	Kenya Power Lighting Ltd 4% Preferred	--

Viungo vya nje

• Tovuti ya Soko la Hisa La Nairobi
• Capital Markets Authority, Kenya - shirikisho la kitaifa la kusimamia masoko ya mitaji nchini Kenya, ikiwa ni pamoja na Soko la Hisa la Nairobi Ilihifadhiwa 28 Juni 2023 kwenye Wayback Machine.
• KenInvest - shirikisho la kitaifa la uwekezaji na biashara
• Soko la Hisa la Nairobi kutoka tovuti ya Adam Rosen.
• Historia na maelezo kuhusu Soko la Hisa la Nairobi kutoka MBendi Ilihifadhiwa 21 Mei 2023 kwenye Wayback Machine.
• Shirikisho la Masoko ya Hisa ya Africa Ilihifadhiwa 23 Februari 2007 kwenye Wayback Machine.

Tazama Pia

• Uchumi wa Kenya
• Orodha ya masoko ya hisa barani Afrika
• Orodha ya masoko ya hisa