భారతదేశ ప్రధానమంత్రి

భారతదేశం భారత ప్రధానమంత్రి
భారతదేశం భారత ప్రధానమంత్రి
	భారత ప్రధానమంత్రి కార్యాలయ చిహ్నం
	భారత జాతీయపతాకం
	ప్రస్తుతం పదవిలో ఉన్న వ్యక్తి; నరేంద్ర మోదీ; పదవీకాలం ప్రారంభం 2014 మే 26
	ప్రధానమంత్రి కార్యాలయం; కేంద్ర మంత్రిమండలి; భారత ప్రభుత్వం కార్యనిర్వాహక శాఖ
విధం	గౌరవనీయుడు; మిష్టర్. ప్రధాన మంత్రి (అనధికారిక); హిజ్ ఎక్సలెన్సీ (దౌత్యపరమైన);
రకం	ప్రభుత్వ అధిపతి
సంక్షిప్త పదం	పిఎం
సభ్యుడు	భారతదేశ పార్లమెంటు ; కేంద్ర మంత్రుల మండలి
ఎవరికి రిపోర్టు చేస్తారు	భారత రాష్ట్రపతి; భారత ఉపాధ్యక్షుడు; భారత పార్లమెంటు;
అధికారిక నివాసం	7, లోక్ కళ్యాణ్ మార్గ్, న్యూఢిల్లీ, ఢిల్లీ, భారతదేశం
స్థానం	సెక్రటేరియట్ భవనం, న్యూఢిల్లీ, ఢిల్లీ, భారతదేశం
నామినేట్ చేసినవారు	లోక్‌సభ సభ్యులు
నియమించినవారు	భారత రాష్ట్రపతి; రాజకీయ పార్టీ సమావేశం కట్టుబాటు ద్వారా, లోక్‌సభలో పార్లమెంటరీ వ్యవస్థ విశ్వాసాన్ని ఆజ్ఞాపించే నియమితుడి సామర్థ్యం ఆధారంగా
కాలవ్యవధి	భారత రాష్ట్రపతి ఆమోదం ఉన్నంతవరకు; లోక్‌సభ పదవీకాలం 5 సంవత్సరాలు, (త్వరగా రద్దు చేస్తే తప్ప); కాల పరిమితులు పేర్కొనబడలేదు;
ఏర్పరచిన చట్టం	అధికరణాలు 74 & 75, భారత రాజ్యాంగం
పూర్వగామి	కార్యనిర్వాహక మండలి ఉపాధ్యక్షుడు
ఏర్పాటు	15 ఆగస్టు 1947; 78 సంవత్సరాల క్రితం
చేపట్టిన మొదటి వ్యక్తి	జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ
ఉపపదవి	ఉప ప్రధాన మంత్రి
జీతం	₹2,80,000 (US$3,500) (నెల 1కి); ₹33,60,000 (US$42,000) (Annual);

భారత ప్రధానమంత్రి, భారత ప్రభుత్వ అధినేత.^[2]^[3] ప్రభుత్వంలో అత్యంత శక్తివంతమైన స్థానం. పదవి రీత్యా రాష్ట్రపతి స్థానం దీనికంటే ఉన్నతమైనదైనా, రాష్ట్రపతి అధికారాలు కేవలం నామమాత్రం కాగా, వాస్తవంలో అధికారాలన్నీ ప్రధానమంత్రి, అతని మంత్రివర్గం వద్దే కేంద్రీకృతమై ఉంటాయి.^[4]^[5] లోక్‌సభలో మెజారిటీ ఉన్న పార్టీ లేదా కూటమి నాయకుడే సాధారణంగా ప్రధానమంత్రి అవుతారు.^[6]

త్వరిత వాస్తవాలు భారతదేశం భారత ప్రధానమంత్రి, విధం ...

భారత్ అనుసరిస్తున్న పార్లమెంటరీ ప్రజాస్వామ్య పద్ధతిలో లోక్‌సభలో అత్యధిక బలం కలిగిన రాజకీయ పక్షానికి గాని, కూటమికి గాని నాయకుడై, సభలో మెజారిటీ పొందగలిగి ఉండాలి. ప్రధాన మంత్రి లోక్‌సభ లోగాని, రాజ్యసభ లోగాని సభ్యుడై ఉండాలి, లేదా ప్రధానమంత్రిగా నియమితుడైన ఆరు నెలల లోపు ఏదో ఒక సభకు ఎన్నికవ్వాలి. ప్రధానమంత్రి, తన మంత్రివర్గంతో సహా అన్నివేళలా లోక్‌సభకు జవాబుదారీగా ఉంటారు.^[7]^[8]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[1]

[7]

[8]

పేరు (జననం – మరణం నియోజకవర్గం	పదవి స్వీకరించే నాటికి వయస్సు	పదవీకాలం, ఎన్నికలు సంవత్సరాలు, రోజుల్లో వ్యవధి				ఏకకాలిక మంత్రి పదవులు		ప్రభుత్వం	రాష్ట్రాధినేత (పదవీకాలం)
జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ (1889–1964) యునైటెడ్ ప్రావిన్సెస్ ఎంపి (రాజ్యాంగ సభ, 1947-1952) ఫూల్‌పూర్ (1952-1964) ఎంపి	57 సంనత్సరాల 274 రోజులు	1947 ఆగస్టు 15	1964 27 మే ^[†]	16 సంవత్సరాల 286 రేజులు	–	విదేశాంగ, కామన్వెల్త్ వ్యవహారాల మంత్రి రక్షణ మంత్రి (1952–1955, 1957) ఆర్థిక మంత్రి (1958)	Indian National Congress	నెహ్రూ I	కింగ్ జార్జ్ VI (1947–1950)
					–			నెహ్రూ I	రాజేంద్ర ప్రసాద్ (1950–1962)
					1951–52			నెహ్రూ II
					1957			నెహ్రూ III
					1962			నెహ్రూ IV	సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్ (1962–1967)
గుల్జారీలాల్ నందా (1898–1998) సబర్కంట ఎంపీ	65 సంవత్సరాలు, 328 రోజులు	1964 మే 27	1964 జూన్ 9	13 రోజులు	–	హోం వ్యవహారాల శాఖ విదేశాంగ శాఖ అణుశక్తి శాఖ		నందా I
లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి (1904–1966) అలహాబాద్ ఎంపీ	62 సంవత్సరాలు, 250 రోజులు	1964 జూన్ 9	1966 జనవరి 11 ^[†]	1 సంవత్సరం, 216 రోజులు	–	విదేశాంగశాఖ (1964)		శాస్త్రి I
గుల్జారీలాల్ నందా (1898–1998) సబర్కంటా ఎంపీ	67 సంవత్సరాలు, 191 రోజులు	1966 జనవరి 11	1966 జనవరి 24	13 రోజులు	–	హోం వ్యవహారాల శాఖ అణుశక్తిశాఖ		నందా II
ఇందిరా గాంధీ (1917–1984) ఉత్తర ప్రదేశ్ (రాజ్యసభ, 1966–1967) రాయ్ బరేలి ఎం.పీ (1967–1977)	48 సంవత్సరాలు, 66 రోజులు	1966 జనవరి 24	1977 మార్చి 24	11 సంవత్సరాలు, 59 రోజులు	–	విదేశాంగశాఖ (1967–1969) ఆర్థికశాఖ (1970) హోం వ్యవహారాలశాఖ (1970–1973) సమాచార, ప్రసార మంత్రిత్వశాఖ (1971–1974) రక్షణశాఖ (1975)		ఇందిర 1వ
					1967			ఇందిర 2వ	జాకీర్ హుస్సేన్ (1967–1969)
									వి.వి.గిరి (1969) (తాత్కాలిక)
									మొహమ్మద్ హిదాయతుల్లా (1969) (తాత్కాలిక)
									వి.వి.గిరి (1969–1974)
					1971		Indian National Congress	ఇందిరా III	వి.వి.గిరి (1969–1974)
									ఫకృద్దీన్ అలీ అహ్మద్ (1974–1977)
									బి. డి. జెట్టి (1977) (తాత్కాలిక)
మొరార్జీ దేశాయ్ (1896–1995) సూరత్ ఎంపీ	81 సంవత్సరాలు, 24 రోజులు	1977 మార్చి 24	1979 జులై 28 ^[RES]	2 సంవత్సరాలు, 126 రోజులు	1977	ఆర్థిక శాఖ (1977, 1979) హోం వ్యవహారాల మంత్రి (1978–1979)	Janata Party	దేశాయ్	బి. డి. జెట్టి (1977) (తాత్కాలిక)
మొరార్జీ దేశాయ్ (1896–1995) సూరత్ ఎంపీ	81 సంవత్సరాలు, 24 రోజులు	1977 మార్చి 24	1979 జులై 28 ^[RES]	2 సంవత్సరాలు, 126 రోజులు	1977	ఆర్థిక శాఖ (1977, 1979) హోం వ్యవహారాల మంత్రి (1978–1979)	Janata Party	దేశాయ్	నీలం సంజీవ రెడ్డి (1977–1982)
చరణ్ సింగ్ (1902–1987) బాగ్‌పట్ , ఎం.పీ	76 సంవత్సరాలు, 217 రోజులు	1979 జులై 28	1980 జనవరి 14 ^[RES]	170 రోజులు	–	ఏదీ లేదు	Janata Party (Secular)	చరణ్
ఇందిరా గాంధీ (1917–1984) మెదక్), ఎం.పీ.	62 సంవత్సరాలు, 56 రోజులు	1980 జనవరి 14 ^[§]	1984 అక్టోబరు 31 ^[†]	4 సంవత్సరాలు, 291 రోజులు	1980	రక్షణ శాఖ (1980–1982) విదేశాంగ శాఖ (1984)	Indian National Congress	ఇందిర IV
ఇందిరా గాంధీ (1917–1984) మెదక్), ఎం.పీ.	62 సంవత్సరాలు, 56 రోజులు	1980 జనవరి 14 ^[§]	1984 అక్టోబరు 31 ^[†]	4 సంవత్సరాలు, 291 రోజులు	1980	రక్షణ శాఖ (1980–1982) విదేశాంగ శాఖ (1984)			జైల్ సింగ్ (1982–1987)
రాజీవ్ గాంధీ (1944–1991) అమేథి, ఎం.పీ.	40 సంవత్సరాలు, 72 రోజులు	1984 అక్టోబరు 31	డిసెంబరు 2 1989	5 సంవత్సరాలు, 32 రోజులు	–	విదేశాంగ శాఖ (1984–1985, 1987–1988) పర్యాటక శాఖ, పౌర విమానయాన మంత్రిత్వ శాఖ, వాణిజ్య, పరిశ్రమల శాఖ (1984–1985) పర్యావరణ, అటవీ శాఖ (1984–1986) రక్షణ శాఖ (1985–1987) ఆర్థిక మంత్రి (1987)		రాజీవ్ I	జైల్ సింగ్ (1982–1987)
రాజీవ్ గాంధీ (1944–1991) అమేథి, ఎం.పీ.	40 సంవత్సరాలు, 72 రోజులు	1984 అక్టోబరు 31	డిసెంబరు 2 1989	5 సంవత్సరాలు, 32 రోజులు	1984			రాజీవ్ II	రామస్వామి వెంకట్రామన్ (1987–1992)
విశ్వనాధ్ ప్రతాప్ సింగ్ (1931–2008) ఫతేపూర్, ఎంపీ	58 సంవత్సరాలు, 160 రోజులు	1989 డిసెంబరు 2	1990 నవంబరు 10 ^[NC]	343 రోజులు	1989	రక్షణశాఖ మానవ వనరుల అభివృద్ధి శాఖ విదేశాంగ శాఖ (1989)	Janata Dal	వి.పి.సింగ్
చంద్రశేఖర్ (1927–2007) బల్లియా , ఎంపీ	63 సంవత్సరాలు, 207 రోజులు	1990 నవంబరు 10	1991 జూన్ 21 ^[RES]	223 రోజులు	–	విదేశాంగ మంత్రి (1990)	Samajwadi Janata Party	చంద్ర శేఖర్
పి.వి. నరసింహారావు (1921–2004) నంద్యాల, ఎంపీ	69 సంవత్సరాలు, 358 రోజులు	1991 జూన్ 21	1996 మే 16	4 సంవత్సరాలు, 330 రోజులు	1991	రసాయనాలు, ఎరువుల మంత్రిత్వ శాఖ (1991–1994) విదేశాంగశాఖ మంత్రి (1992–1993) రక్షణశాఖ మంత్రి (1993–1996) రైల్వే మంత్రిత్వ శాఖ (1995–1996)	Indian National Congress	రావు
పి.వి. నరసింహారావు (1921–2004) నంద్యాల, ఎంపీ	69 సంవత్సరాలు, 358 రోజులు	1991 జూన్ 21	1996 మే 16	4 సంవత్సరాలు, 330 రోజులు	1991		Indian National Congress	శంకర్ దయాళ్ శర్మ (1992–1997)
అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి (1924–2018) లక్నో , ఎంపీ	71 సంవత్సరాలు, 143 రోజులు	1996 మే 16	1996 జూన్ 1 ^[RES]	16 రోజులు	1996	రసాయనాలు, ఎరువుల మంత్రిత్వ శాఖ జౌళి మంత్రిత్వ శాఖ వాణిజ్య, పరిశ్రమల మంత్రిత్వ శాఖ	Bharatiya Janata Party		వాజ్‌పేయి I
హెచ్.డి.దేవెగౌడ (జననం 1933) కర్ణాటక (రాజ్యసభ) ఎం.పీ.	63 సంవత్సరాలు, 14 రోజులు	1996 జూన్ 1	1997 ఏప్రిల్ 21 ^[RES]	324 రోజులు	–	హోం వ్యవహారాల శాఖ (1996) వ్యవసాయ, రైతు సంక్షేమ శాఖ (1996) జౌళి మంత్రిత్వ శాఖ (1996) గృహ, పట్టణ వ్యవహారాలశాఖ (1996–1997)	Janata Dal (యునైటెడ్ ఫ్రంట్)		దేవెగౌడ
ఇందర్ కుమార్ గుజ్రాల్ (1919–2012) బీహార్ (రాజ్యసభ) ఎం.పీ.	77 సంవత్సరాలు, 138 రోజులు	1997 ఏప్రిల్ 21	1998 మార్చి 19 ^[RES]	332 రోజులు	–	సిబ్బంది, ప్రజా ఫిర్యాదులు, పెన్షన్ల మంత్రిత్వ శాఖ విదేశాంగశాఖ మంత్రి ఆర్థికశాఖ (1997)			గుజ్రాల్
ఇందర్ కుమార్ గుజ్రాల్ (1919–2012) బీహార్ (రాజ్యసభ) ఎం.పీ.	77 సంవత్సరాలు, 138 రోజులు	1997 ఏప్రిల్ 21	1998 మార్చి 19 ^[RES]	332 రోజులు	–			కె.ఆర్. నారాయణన్ (1997–2002)	గుజ్రాల్
అటల్ బిహారీ వాజపేయి (1924–2018) లక్నో , ఎంపీ	73 సంవత్సరాలు, 84 రోజులు	1998 మార్చి 19 ^[§]	2004 మే 22	6 సంవత్సరాలు, 64 రోజులు	1998	విదేశాంగశాఖ (1998) సమాచార , ప్రసార మంత్రిత్వ శాఖ, కమ్యూనికేషన్ల , సాంకేతిక మంత్రిత్వ శాఖ (1998) సంప్రదాయేతర ఇంధన వనరుల మంత్రి (1998–1999) బొగ్గు మంత్రిత్వ శాఖ , గనుల శాఖ (2002) పర్యావరణ, అటవీ , వాతావరణ మంత్రిత్వ శాఖ (2003–2004)	Bharatiya Janata Party (జాతీయ ప్రజాస్వామ్య కూటమి)		వాజ్‌పేయి II
					1999				వాజ్‌పేయి III
					1999			ఎ.పి.జె.అబ్దుల్ కలాం (2002–2007)
మన్మోహన్ సింగ్ (జననం 1932) అసోం (రాజ్యసభ) ఎం.పీ	71 సంవత్సరాలు, 239 రోజులు	2004 మే 22	2014 మే 26	10 సంవత్సరాలు, 4 రోజులు	2004	సిబ్బంది, ప్రజా ఫిర్యాదులు, పెన్షన్ల మంత్రిత్వ శాఖ అదనపు భాధ్యత అణుశక్తి శాఖ అంతరిక్ష మంత్రిత్వ శాఖ విదేశాంగ శాఖ (2005–2006) ఆర్థికశాఖ మంత్రి (2008–2009, 2012) సాంస్కృతిక మంత్రిత్వ శాఖ (2009–2011)	Indian National Congress (ఐక్య ప్రగతిశీల కూటమి)	ఎ.పి.జె.అబ్దుల్ కలాం (2002–2007)	మన్మోహన్ I
					2004			ప్రతిభా పాటిల్ (2007–2012)	మన్మోహన్ I
					2009			ప్రతిభా పాటిల్ (2007–2012)	మన్మోహన్ II
					2009			ప్రణబ్ ముఖర్జీ (2012–2017)	మన్మోహన్ II
నరేంద్ర మోదీ (జననం 1950) వారణాసి , ఎంపీ	63 సంవత్సరాలు, 251 రోజులు	2014 మే 26	అధికారంలో ఉన్న వ్యక్తి	11 సంవత్సరాలు, 89 రోజులు	2014	సిబ్బంది, ప్రజా ఫిర్యాదులు, పెన్షన్ల మంత్రిత్వ శాఖ ఇన్‌ఛార్జ్ మంత్రిత్వశాఖలు: అణుశక్తి శాఖ అంతరిక్ష మంత్రిత్వ శాఖ సైన్స్ , టెక్నాలజీ మంత్రిత్వ శాఖ, (2014)	Bharatiya Janata Party (జాతీయ ప్రజాస్వామ్య కూటమి)	ప్రణబ్ ముఖర్జీ (2012–2017)	మోదీ I
					2014			రామ్ నాథ్ కోవింద్ (2017–2022)	మోదీ I
					2019			రామ్ నాథ్ కోవింద్ (2017–2022)	మోడీ II
					2019			ద్రౌపది ముర్ము (2022–present)	మోడీ II
					2024			ద్రౌపది ముర్ము (2022–present)	మోడీ III

భారతదేశ ప్రధానమంత్రి

ప్రధానమంత్రి నియామకం

విధులు, అధికారాలు

పూర్వాపరాలు

ప్రధానమంత్రుల జాబితా

ప్రధాని అధికార నివాసం

గమనికలు

మూలాలు

బయటి లింకులు

Wikiwand - on