ซีนอนเตตรอกไซด์

ซีนอนเตตรอกไซด์ เป็นสารประกอบทางเคมีของซีนอนและออกซิเจนท มีสูตรโมเลกุลเป็น XeO₄ ซึ่งเป็นสารประกอบที่เสถียรของแก๊สมีสกุล เป็นผลึกของแข็งสีเหลืองที่มีความเสถียรต่ำกว่า −35.9 °C; เหนือจากอุณหภูมินั้นมันมีแนวโน้มที่จะระเบิดและสลายตัวเป็นธาตุซีนอนและออกซิเจน (O₂)^[4][5]

ซีนอนเตตรอกไซด์

Xenon tetroxide Space-filling model of the xenon tetroxide molecule
ชื่อ
IUPAC names Xenon tetraoxide Xenon(VIII) oxide
ชื่ออื่น Xenon tetroxide Perxenic anhydride
เลขทะเบียน
เลขทะเบียน CAS	12340-14-6 Y
3D model (JSmol)	รูปภาพแบบโต้ตอบ
เคมสไปเดอร์	21106492 Y
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID40893695
InChI InChI=1S/O4Xe/c1-5(2,3)4 Y Key: VHWKDFQUJRCZDZ-UHFFFAOYSA-N Y InChI=1/O4Xe/c1-5(2,3)4 Key: VHWKDFQUJRCZDZ-UHFFFAOYAS
SMILES [O-][Xe+4]([O-])([O-])[O-]
คุณสมบัติ
สูตรเคมี	XeO4
มวลโมเลกุล	195.29 g mol−1
ลักษณะทางกายภาพ	ของแข็งสีเหลืองที่มีอุณหภูมิต่ำกว่า −36°C
ความหนาแน่น	?
จุดหลอมเหลว	−35.9 องศาเซลเซียส (−32.6 องศาฟาเรนไฮต์; 237.2 เคลวิน)
จุดเดือด	0 องศาเซลเซียส (32 องศาฟาเรนไฮต์; 273 เคลวิน) [1]
ละลายในน้ำ	ทำปฏิกิริยา
โครงสร้าง
รูปร่างโมเลกุล	Tetrahedral[2]
Dipole moment	0 D
อุณหเคมี
Std molar entropy (S⦵298)	? J.K−1.mol−1
Std enthalpy of formation (ΔfH⦵298)	+153.5 kcal mol−1 [3]
ความอันตราย
อาชีวอนามัยและความปลอดภัย (OHS/OSH):
อันตรายหลัก	ระเบิดรุนแรง
สารประกอบอื่นที่เกี่ยวข้องกัน
สารประกอบที่เกี่ยวข้อง	กรดเปอร์ซีนิก ซีนอนไตรออกไซด์
หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa อ้างอิงกล่องข้อมูล

อิเล็กตรอนวาเลนซ์ทั้งแปดของซีนอนทำพันธะกับออกซิเจน และสถานะออกซิเดชันของอะตอมซีนอนคือ +8 ออกซิเจนเป็นองค์ประกอบเดียวที่สามารถทำให้ซีนอนมีค่าสถานะออกซิเดชันสูงที่สุดได้ แม้แต่ฟลูออรีนสามารถให้เพียงแค่ +6 (XeF6) สารประกอบซีนอนอายุสั้นอีกสองตัวที่มีสถานะออกซิเดชั่นเป็น +8, XeO₃F₂ และ XeO₂F₄ สามารถเข้าถึงได้โดยการทำปฏิกิริยาของซีนอนเตตรอกไซด์กับซีนอนเฮกซะฟลูออไรด์ ซึ่งสามารถตรวจสอบได้โดยแมสสเปกโตรเมทรี

การทำปฏิกิริยา

ที่อุณหภูมิเหนือ −35.9 °C, ซีนอนเตตรอกไซด์มีแนวโน้มที่จะระเบิดและสลายตัวเป็นแก๊สซีนอนและออกซิเจนด้วย ΔH = −643 kJ/mol:

XeO₄ → Xe + 2 O₂

ซีนอนเตตรอกไซด์สามารถละลายในน้ำได้เป็นกรดเพอร์เซเนตและโลหะอัลคาไลเป็นเกลือเพอร์เซเนต

XeO₄ + 2 H₂O → H₄XeO₆

XeO₄ + 4 NaOH → Na₄XeO₆ + 2 H₂O

ซีนอนเตตรอกไซด์ยังสามารถทำปฏิกิริยากับซีนอนเฮกซะฟลูออไรด์ได้ซีนอนออกซิฟลูออไรด์

XeO₄ + XeF₆ → XeOF₄ + XeO₃F₂

XeO₄ + 2XeF₆ → XeO₂F₄ + 2 XeOF₄

อ้างอิง

1. Lide, David R. (1998). Handbook of Chemistry and Physics (87 ed.). Boca Raton, Florida: CRC Press. p. 494. ISBN 0-8493-0594-2.
2. G. Gundersen; K. Hedberg; J. L.Huston (1970). "Molecular Structure of Xenon Tetroxide, XeO₄". J. Chem. Phys. 52 (2): 812–815. Bibcode:1970JChPh..52..812G. doi:10.1063/1.1673060.
3. Gunn, S. R. (May 1965). "The Heat of Formation of Xenon Tetroxide". Journal of the American Chemical Society. 87 (10): 2290–2291. doi:10.1021/ja01088a038.
4. H.Selig, J. G. Malm, H. H. Claassen, C. L. Chernick, J. L. Huston (1964). "Xenon tetroxide – Preparation & Some Properties". Science. 143 (3612): 1322–3. Bibcode:1964Sci...143.1322S. doi:10.1126/science.143.3612.1322. JSTOR 1713238. PMID 17799234. S2CID 29205117.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์)
5. J. L. Huston; M. H. Studier; E. N. Sloth (1964). "Xenon tetroxide — Mass Spectrum". Science. 143 (3611): 1162–3. Bibcode:1964Sci...143.1161H. doi:10.1126/science.143.3611.1161-a. JSTOR 1712675. PMID 17833897. S2CID 28547895.