โอเชียเนีย

โอเชียเนีย (อังกฤษ: Oceania) เป็นชื่อภูมิภาคทางภูมิศาสตร์ที่รวมออสตราเลเชีย, เมลานีเชีย, ไมโครนีเชีย และพอลินีเชีย^[4][5] คาดว่าโอเชียเนียมีพื้นที่ 8,525,989 ตารางกิโลเมตร (3,291,903 ตารางไมล์) กินพื้นที่ซีกโลกตะวันออกถึงตะวันตก และประชากรประมาณ 44.5 ล้านคนใน ค.ศ. 2021 เมืองเทียบกับทวีป ภูมิภาคโอเชียเนียมีพื้นที่ดินเล็กที่สุดและมีประชากรน้อยเป็นอันดับ 2 รองจากทวีปแอนตาร์กติกา ศูนย์กลางประชากรหลักในภูมิภาคนี้อยู่ในซิดนีย์, เมลเบิร์น, บริสเบน, เพิร์ท, ออกแลนด์, แอดิเลด และโฮโนลูลู

โอเชียเนีย

พื้นที่	8,525,989 ตารางกิโลเมตร (3,291,903 ตารางไมล์) (อันดับที่ 7)
ประชากร	40,117,432 (พ.ศ. 2560, อันดับที่ 6)[1]
ความหนาแน่น	4.19 ต่อตารางกิโลเมตร (10.9 ต่อตารางไมล์)
จีดีพี (ราคาตลาด)	1.630 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ (2018, อันดับที่ 6)
จีดีพีต่อหัว	41,037 ดอลลาร์สหรัฐ (2017, อันดับที่ 2)[2]
ศาสนา	82.2% ศาสนาคริสต์ —42.7% โปรเตสแตนต์ —24.7% โรมันคาทอลิก —14.8% คริสต์นิกายอื่น 16.5% ไม่มี 1.3% อื่น ๆ[3]
เดมะนิม	ชาวโอเชียเนีย (Oceanian)
ประเทศ	สมาชิกสหประชาชาติ (14)  ออสเตรเลีย  ฟีจี  คิริบาส  หมู่เกาะมาร์แชลล์  ไมโครนีเชีย  นาอูรู  นิวซีแลนด์  ปาเลา  ปาปัวนิวกินี  ซามัว  หมู่เกาะโซโลมอน  ตองงา  ตูวาลู  วานูวาตู รัฐที่เกี่ยวข้อง (2)  หมู่เกาะคุก  นีวเว
ดินแดน	ภายนอก (22)  ออสเตรเลีย (5)  หมู่เกาะแอชมอร์และคาร์เทียร์  เกาะคริสต์มาส  หมู่เกาะโคโคส (คีลิง)  หมู่เกาะคอรัลซี  เกาะนอร์ฟอล์ก  ฝรั่งเศส (4)  เกาะกลีแปร์ตอน  เฟรนช์พอลินีเชีย  นิวแคลิโดเนีย  วอลิสและฟูตูนา  นิวซีแลนด์ (1)  โตเกเลา  สหราชอาณาจักร (1)  หมู่เกาะพิตแคร์น  สหรัฐ (11)  อเมริกันซามัว  เกาะเบเกอร์  กวม  เกาะฮาวแลนด์  เกาะจาร์วิส [[ไฟล์:|23x15px|border |alt=|link=]] จอห์นสตันอะทอลล์  คิงแมนรีฟ  มิดเวย์อะทอลล์  หมู่เกาะนอร์เทิร์นมาเรียนา  แพลไมราอะทอลล์  เกาะเวก ภายใน (6) หมุ่เกาะอารู (อินโดนีเซีย)  เกาะอีสเตอร์ (ชิลี)  หมู่เกาะกาลาปาโกส (เอกวาดอร์)  รัฐฮาวาย (สหรัฐ) หมู่เกาะโองาซาวาระ (ญี่ปุ่น) นิวกินีตะวันตก (อินโดนีเซีย)
ภาษา	ทางการ (30) ภาษากิลเบิร์ต ภาษาแคโรไลน์ ภาษาจีน ภาษาชามอร์โร ภาษาซามัว ภาษาญี่ปุ่น ภาษาตอกปีซิน ภาษาตองงา ภาษาตูวาลู ภาษาโตเกเลา ภาษานาอูรู ภาษานีวเว ภาษานอร์ฟุก ภาษาบิสลามา ภาษาปาเลา ภาษาฝรั่งเศส ภาษาพิตแคร์น ภาษาฟีจี ภาษามาร์แชลล์ ภาษามาวรี ภาษามาวรีหมู่เกาะคุก ภาษามือนิวซีแลนด์ ภาษาราปานูอี ภาษาโรตูมา ภาษาสเปน ภาษาอังกฤษ ภาษาอินโดนีเซีย ภาษาฮาวาย ภาษาฮินดีฟีจี ภาษาฮีรีโมตู
เขตเวลา	UTC+9 (ปาปัว, ปาเลา) ถึง UTC–6 (เกาะอีสเตอร์) (ตะวันตกถึงตะวันออก)
เมืองใหญ่	10 เมืองใหญ่ในโอเชียเนีย ซิดนีย์ เมลเบิร์น บริสเบน เพิร์ท ออกแลนด์ แอดิเลด โฮโนลูลู โกลด์โคสต์–ทวีดเฮดส์ ไครสต์เชิร์ช นิวคาสเซิล–เมตแลนด์
รหัส UN M49	009 – โอเชียเนีย 001 – โลก

ผู้ตั้งถิ่นฐานกลุ่มแรกในออสเตรเลีย, นิวกินี และหมู่เกาะขนาดใหญ่ทางตะวันออก เริ่มเดินทางมาถึงเมื่อมากกว่า 60,000 ปีที่แล้ว^[6] ชาวยุโรปเริ่มสำรวจโอเชียเนียในคริสต์ศตวรรษที่ 16 เป็นต้นมา โดยชาวโปรตุเกสเดินทางมาถึงหมู่เกาะตานิมบาร์ หมู่เกาะแคโรไลน์บางส่วน และปาปัวนิวกินีตะวันตกในช่วง ค.ศ. 1512 ถึง 1526 เจมส์ คุก ผู้ที่ภายหลังเดินทางมาถึงหมู่เกาะฮาวาย ออกสำรวจครั้งแรกในคริสต์ศตวรรษที่ 18 โดยเขาเดินทางไปที่ตาฮีตี ตามมาด้วยออสเตรเลียตะวันออกเป็นครั้งแรก^[7]

ประเทศ

1.  คิริบาส (ตาราวา)
2.  ซามัว (อาปีอา)
3.  ตองงา (นูกูอาโลฟา)
4.  ตูวาลู (ฟูนาฟูตี)
5.  นาอูรู (นาอูรู)
6.  นิวซีแลนด์ (เวลลิงตัน)
7.  ปาปัวนิวกินี (พอร์ตมอร์สบี)
8.  ปาเลา (เงรุลมุด)
9.  ฟีจี (ซูวา)
10.  ไมโครนีเชีย (ปาลีกีร์)
11.  วานูวาตู (พอร์ตวิลา)
12.  หมู่เกาะโซโลมอน (โฮนีอารา)
13.  หมู่เกาะมาร์แชลล์ (มาจูโร)
14.  ออสเตรเลีย (แคนเบอร์รา)

ดินแดน

1.  กวม ( สหรัฐ) | ฮากัตญา
2.  หมู่เกาะนอร์เทิร์นมาเรียนา ( สหรัฐ) | ไซปัน
3.  อเมริกันซามัว ( สหรัฐ) | ปาโกปาโก
4.  หมู่เกาะคุก ( นิวซีแลนด์) | อาวารัว
5.  เฟรนช์พอลินีเชีย ( ฝรั่งเศส) | ปาเปเอเต
6.  นีวเว ( นิวซีแลนด์) | อาโลฟี
7.  หมู่เกาะพิตแคร์น ( สหราชอาณาจักร) | แอดัมส์ทาวน์
8.  โตเกเลา ( นิวซีแลนด์) | อาตาฟู แต่ละอะทอลล์มีศูนย์กลางการบริหาร
9.  วอลิสและฟูตูนา ( ฝรั่งเศส) | มาตา-อูตู
10.  นิวแคลิโดเนีย ( ฝรั่งเศส) | นูเมอา
11.  เกาะนอร์ฟอล์ก ( ออสเตรเลีย) | คิงส์ตัน
12.  หมู่เกาะโคโคส (คีลิง) ( ออสเตรเลีย) | เวสต์ไอแลนด์
13.  เกาะคริสต์มาส ( ออสเตรเลีย) | เดอะเซตเทิลเมนต์

ภูมิประเทศ

โอเชียเนียส่วนใหญ่เป็นเกาะและพืดหินปะการัง กระทั่งแผ่นดินเกิดการยกตัว นอกจากนี้ ยังมีที่เป็นภูเขาไฟ เทือกเขาขรุขระทุรกันดาร ที่ราบแคบ ๆ ป่าทึบ และทุกประเทศลอยอยู่ท่ามกลางมหาสมุทรอินเดียและมหาสมุทรแปซิฟิก ภูมิอากาศร้อนชื้น ยกเว้นนิวซีแลนด์ที่เป็นแบบภาคพื้นสมุทร ฝนตกสม่ำเสมอตลอดปี ชุกมากแถบฝั่งตะวันตกของเกาะใต้ และออสเตรเลียที่แบ่งออกได้เป็น 7 เขตภูมิอากาศ คือ ร้อนชื้น ร้อนสลับแห้ง ทุ่งหญ้าเขตร้อน ทุ่งหญ้ากึ่งทะเลทราย เมดิเตอร์เรเนียน อบอุ่นชื้นแบบภาคพื้นสมุทร และแบบทะเลทราย

ในทวีปโอเชียเนียนั้นมีประวัติศาสตร์ที่ค่อนข้างจะเกี่ยวเนื่องกันของประเทศแต่ละประเทศ จักรวรรดิและอาณาจักรต่าง ๆ ที่สำคัญในโอเชียเนีย เช่น อาณาจักรของชาวเมารี จักรวรรดิตูอิตองงา หมู่เกาะโซโลมอน จักรวรรดิตูอิปูโลตูและจักรวรรดิตูอิมานูอา เป็นต้น

เกือบทั้งหมดเคยตกเป็นเมืองขึ้นของเจ้าอาณานิคมจากโลกตะวันตกมีทั้งประเทศอังกฤษ ประเทศฝรั่งเศส ประเทศเยอรมนี และสหรัฐอเมริกา

บางประเทศก่อกำเนิดจากผลพวงของสงคราม ทั้งสงครามระหว่างคนพื้นเมืองด้วยกันเองอย่างตองงา หรือการรวมประเทศหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ของหมู่เกาะโซโลมอน เฉพาะอย่างยิ่งการก่อเกิดของประเทศสำคัญคือออสเตรเลีย ก็เป็นผลมาจากหลังสงครามประกาศอิสรภาพในสหรัฐอเมริกายุติลง และอังกฤษมองหาแผ่นดินใหม่สำหรับการตั้งถิ่นฐานของผู้กระทำผิดแทนที่อาณานิคมในเขตแอตแลนติกเหนือ

คำ "โอเชียเนีย" ได้มาจากชื่อของ "เปลือกโลกมหาสมุทร" (oceanic plate) ทั้งนี้ เปลือกโลกประกอบด้วยแผ่นขนาดใหญ่ 6-10 แผ่น และมีแผ่นเล็ก ๆ ที่ประกอบกันขึ้นหลาย ๆ แผ่นต่อกันเหมือนแผ่นกระเบื้อง แผ่นเปลือกโลกเหล่านี้แบ่งเป็นเปลือกโลกทวีป (continental plate) และเปลือกโลกมหาสมุทร (oceanic plate)