กองบิน 1 นครราชสีมา

กองบิน 1 (อังกฤษ: Wing 1 Royal Thai Air Force) เป็นกองบินขับไล่สกัดกั้นยุทธวิธี อยู่ในส่วนกำลังรบและเป็นหน่วยขึ้นตรงของกองทัพอากาศไทย^[1] ประจำการอยู่ที่ฐานบินโคราช ตำบลหนองไผ่ล้อม อำเภอเมืองนครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา ก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 15 เมษายน พ.ศ. 2479^[1]

กองบิน 1
กองทัพอากาศไทย
เอฟ-16บี บล็อก 15 โอซียู ฝูงบิน 103
สถาปนา	กองบินใหญ่ทหารบกที่ 1 (พ.ศ. 2461–2464) กองโรงเรียนการบินที่ 1 (พ.ศ. 2464–2479) กองบินน้อยที่ 1 (พ.ศ. 2479–2506) กองบิน 1 (พ.ศ. 2506–ปัจจุบัน)
ประเทศ	ไทย
เหล่า	กองทัพอากาศไทย
รูปแบบ	กองบิน
บทบาท	กองบินขับไล่สกัดกั้นยุทธวิธี
ขึ้นต่อ	ส่วนกำลังรบ กองทัพอากาศไทย
กองบัญชาการ	ฐานบินโคราช, ตำบลหนองไผ่ล้อม, อำเภอเมืองนครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา
สัญลักษณ์นำโชค	พยัคฆ์
วันสถาปนา	15 เมษายน พ.ศ. 2479; 89 ปีก่อน (2479-04-15)
ปฏิบัติการสำคัญ	กรณีพิพาทอินโดจีน สงครามมหาเอเชียบูรพา กบฏแมนฮัตตัน การก่อการกำเริบคอมมิวนิสต์ในประเทศไทย สมรภูมิบ้านร่มเกล้า
อิสริยาภรณ์	สายยงยศไหมเขียว
เว็บไซต์	wing1.rtaf.mi.th
ผู้บังคับบัญชา
ผู้บัญชาการปัจจุบัน	นาวาอากาศเอก กฤษณะ เปี่ยมศรี
เครื่องหมายสังกัด
ตราสัญลักษณ์กองบิน 1

ประวัติ

กองบิน 1 มีจุดเริ่มต้นมาจากการก่อตั้ง กองบินใหญ่ทหารบกที่ 1 ในปี พ.ศ. 2461 ขึ้นการบังคับบัญชากับ กรมอากาศยานทหารบก ประจำการเครื่องบินแบบ นิวเออร์ปอร์ต และแบบสปัด ตั้งอยู่ที่ฝั่งตะวันตกของฐานทัพอากาศดอนเมือง ต่อมาในปี พ.ศ. 2464 ได้เปลี่ยนชื่อเป็น กองโรงเรียนการบินที่ 1 และมีพระราชกฤษฎีกาเมื่อวันที่ 15 เมษายน พ.ศ. 2479 เปลี่ยนชื่อเป็น กองบินน้อยที่ 1 ซึ่งปัจจุบันได้ยึดถือเอาวันดังกล่าวเป็นวันสถาปนากองบิน มีเครื่องบินประจำการอยู่ 4 แบบ คือ แอฟโร 504เอ็น (บ.ฝ.4) นิเออร์ปอรท์ เดอลาจ (บ.ข.4) เคอร์ติสฮอว์ค 2 (บ.ข.9) และเคอร์ติสฮอว์ค 3 (บ.ข.10)^[2]

กรณีพิพาทอินโดจีน

จากนั้นในกรณีพิพาทอินโดจีน พ.ศ. 2483 กองบินน้อยที่ 1 ได้แบ่งกองบินออกเป็นฝูงบินออกเป็นฝูงบินอิสระไปปฏิบัติการในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ผลการปฏิบัติเป็นไปด้วยความกล้าหาญและได้รับคำชมเชย ได้รับการประดับเครื่องหมายเชิดชูเกียรติ "สายยงยศไหมเขียว"^[2]

สงครามมหาเอเชียบูรพา

จากนั้นไม่ได้ฝูงบินได้ร่วมเข้าปฏิบัติการผสมกับกองบินใหญ่ ร่วมรบในสงครามมหาเอเชียบูรพา โดยมีวีรกรรมที่โดดเด่น คือการนำเครื่องบิน 5 เครื่องขึ้นต่อสู้กับเครื่องบินของข้าศึก 21 เครื่องเหนือนครลำปาง^[2]

เหตุการณ์ในวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2487 ฝูงบินโจมตีของฝ่ายสัมพันธมิตรจำนวนกว่า 21 เครื่อง ประกอบไปด้วย เครื่องบินแบบ พี-51 (มัสแตง) และเครื่องบินแบบ พี-38 (ไลท์นิ่ง) เข้าปฏิบัติการและโจมตีในพื้นที่สนามบินลำปาง โดยกองบินใหญ่ผสมภาคพายัพได้ส่งฝูงบินขับไล่แบบโอตะ (บ.ข.12) จำนวน 5 เครื่องขึ้นสกัดกั้น นำโดย เรืออากาศเอก เฉลิมเกียรติ วัฒนางกูร, พันจ่าอากาศเอก จุลดิศถ์  เดชกุญชร, พันจ่าอากาศเอก วาสน์  สุนทรโกมล และจ่าอากาศเอก ธาดา เบี้ยวไข่มุก เป็นนักบิน โดยฝ่ายไทยสามารถสร้างความเสียหายให้กับฝ่ายสัมพันธมิตรด้วยการยิงเครื่องบินตก 4 ลำ ขณะที่ฝ่ายไทยถูกยิงทั้ง 5 เครื่อง ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตระหว่างการรบคือ พันจ่าอากาศเอก วาสน์  สุนทรโกมล นักบิน และเกือบเสียผู้บังคับฝูงบิน คือ เรืออากาศเอก เฉลิมเกียรติ วัฒนางกูร ที่ถูกยิงที่ขากระสุนฝังในตกลงมาพร้อมกับเครื่อง และถูกช่วยเหลือโดยราษฎร์ออกมาจากตัวเครื่องก่อนที่เครื่องจะระเบิด จากเหตุการณ์ดังกล่าวทำให้กองบัญชาการทหารสูงสุดได้ขอพระราชทานเหรียญกล้าหาญให้กับนักบินและพลปืนทุกคนในเหตุการณ์นี้^[2]

สงครามเย็น

ในปี พ.ศ. 2491 กองบินน้อยที่ 1 ได้ส่งอากาศยานแบบนาโกยา (บ.จ.2) จำนวน 3 เครื่องไปประจำการที่สนามบินสงขลาเพื่อปราบปรามโจรจีนคอมมิวนิสต์^[2]

กองบินน้อยที่ 1 ได้มีส่วนร่วมในการปราบกบฏแมนฮัตตันด้วยการส่งอากาศยานจากฝูงบิน 2 และ 3 คือเครื่องบินสปิดไฟร์ และที-6 ผลการปฏิบัติคือกลุ่มกบฎพ่ายแพ้เมื่อวันที่ 29 มิถุนายน พ.ศ. 2494^[2]

ในปี พ.ศ. 2496 กองบินยุทธการมอบหมายให้กองบินน้อยที่ 1 จัดกำลังจากฝูงบิน 3 พร้อมด้วยอากาศยานแบบแบร์แคท (บ.ข.15) จำนวน 4 เครื่องไปประจำการที่สนามบินพิษณุโลก และจัดกำลังจากฝูงบิน 2 พร้อมด้วยอากาศยานแบบที-6 (บ.ฝ.8) จำนวน 5 เครื่องไปประจำการที่สนามบินแพร่ ในการปฏิบัติการสนับสนุนการปราบโจรฮ่อ ขึ้นตรงต่อ ผบ.ผส.9 ลำปาง^[2]

กองบินน้อยที่ 1 ได้รับการเปลี่ยนชื่อเป็น กองบิน 1 เมื่อวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2506^[2]

ในปี พ.ศ. 2513 กองบิน 1 ได้สูญเสียอากาศยานแบบเอฟ-5 จำนวน 2 เครื่อง พร้อมด้วยนักบิน 2 นาย คือ เรืออากาศเอก ชาญชัย มหากาญจนะ และ เรืออากาศโท พงษณรงค์ เกษตรศุกร์ ระหว่างการบินเข้าตีที่หมายกลุ่มคอมมิวนิสต์บริเวณเขาค้อ จังหวัดเพชรบูรณ์^[2]

จากดอนเมืองสู่โคราช

กองบิน 1 ได้ย้ายที่ตั้งจากฐานทัพอากาศดอนเมือง ไปยังฐานบินโคราช ซึ่งอยู่ทางใต้ของเมืองนครราชสีมาประมาณ 5 กิโลเมตรเมื่อวันที่ 24 ตุลาคม พ.ศ. 2519

กองบิน 1 ฝูงบิน 102 ได้ส่งอากาศยานเข้าร่วมปฏิบัติการโจมตีฐานที่ตั้งปืนใหญ่บริเวณบ้านบ่อล้าน ประเทศลาว ด้วยระเบิดแบบร็อกอาย เครื่องละ 4 ลูก สามารถทำลายเป้าหมายในพื้นที่ได้ทั้งหมด

ในช่วง พ.ศ. 2544 ได้เกิดการปะทะตามแนวชายแดนไทยและพม่า กองบิน 1 โดยฝูงบิน 103 ได้ปฏิบัติการลาดตระเวนทางอากาศตามแนวชายแดนพม่า และได้จัดหน่วยบิน 1032 ไปวางกำลังที่ฐานบินส่วนหน้าในฐานบินเชียงใหม่เพื่อเตรียมความพร้อมในการใช้กำลังทางอากาศ

ระหว่างเหตุการณ์จลาจลในประเทศกัมพูชาเมื่อวันที่ 29 มกราคม พ.ศ. 2546 ฝูงบิน 103 ได้รับคำสั่งให้เตรียมความพร้อมในการใช้กำลังทางอากาศหากเกิดกรณีฉุกเฉินหรือเหตุการณ์รุนแรงขึ้นภายใต้ แผนปฏิบัติการโปเชนตง 2

การจัดหน่วย

กองบิน 1 แบ่งส่วนการบริหารราชการภายใน ดังนี้

กองบังคับการ

• แผนกกำลังพล
• แผนกการข่าว
• แผนกส่งกำลังบำรุง
• แผนกยุทธการ
• แผนกกิจการพลเรือน
• แผนกธุรการ
• ฝ่ายเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
• หมวดจัดหา

ส่วนปฏิบัติการ

• ฝูงบิน 102 "Stars"
  • เครื่องบินขับไล่แบบที่ 19 ก: เอฟ-16 เอดีเอฟ
  • อยู่ระหว่างจัดหาอากาศยานทดแทน ซึ่งกองทัพอากาศได้คัดเลือก ยาส 39 กริพเพน^[3]
• ฝูงบิน 103 "Lightning"
  • เครื่องบินขับไล่แบบที่ 19 ก: เอฟ-16 โอซียู
• กองพันทหารอากาศโยธิน
• แผนกสนับสนุนการบิน
• แผนกควบคุมการยุทธทางอากาศ

กองเทคนิค

• แผนกช่างอากาศ
• แผนกสื่อสารอิเล็กทรอนิกส์
• แผนกสรรพาวุธ
• หมวดบริการเชื้อเพลิง

หน่วยขึ้นตรง

• มาตรฐานการบิน
• นายทหารงบประมาณ
• แผนกการเงิน
• แผนกขนส่ง
• แผนกช่างโยธา
• แผนกพลาธิการ
• แผนกสวัสดิการ
• โรงพยาบาลกองบิน
• กองร้อยทหารสารวัตร
• ฝ่ายคลังรวมการ
• นิรภัยการบิน
• นิรภัยภาคพื้น
• อนุศาสนาจารย์
• นายทหารพระธรรมนูญ

อากาศยาน

ภาพ	ชาติกำเนิด	บทบาท	อากาศยาน	จำนวน	หมายเหตุ
ฝูงบิน 103
	สหรัฐ	ขับไล่/โจมตี	F-16A/B Block 15 ADF F-16A/B Block 15 OCU	11/1 12/5

อดีตอากาศยาน

แอล-39 ขณะยังประจำการอยู่ในฝูงบิน 101

เอฟ-5 ของฝูงบิน 103 ที่จัดแสดงในพิพิธภัณฑ์กองทัพอากาศและการบินแห่งชาติ

• นิเออร์ปอรท์ 13 ตารางเมตร (บ.ข.1)
• นิเออร์ปอรท์ 15 ตารางเมตร (บ.ข.2)
• สปัด (บ.ข.3)
• แอฟโร 504เอ็น (บ.ฝ.4)
• นิเออร์ปอรท์ เดอลาจ (บ.ข.4)
• เคอร์ติสฮอว์ค 2 (บ.ข.9)
• เคอร์ติสฮอว์ค 3 (บ.ข.10)
• มิตซูบิชิ เอ็ม 103 นาโกยา (บ.จ.2)
• โอตะ (บ.ข.12)
• ฮายาบูซา (บ.ข.13)
• ที-6 (บ.ฝ.8)
• สปิดไฟร์ (บ.ข.14)
• เอฟ-8 เอฟ แบร์แคท (บ.ข.15)
• ที-33เอ (บ.ฝ.11)
• เอฟ-84จี (บ.ข.16)
• เอฟ-86เอฟ (บ.ข.17)
• เอฟ-86แอล (บ.ข.17 ก)
• เอฟ-5เอ/บี (บ.ข.18 /ก)
• เอฟ-5อี/เอฟ (บ.ข.18 ข/ค)
• เอฟ-16เอ/บี (บ.ข.19 /ก)
• แอล-39 (บ.ขฝ.1)
• เอฟ-16เอ/บี แบบ เอดีเอฟ (บ.ข.19 /ก)

ที่ตั้ง

• กองบิน 1 มีที่ตั้งอยู่ที่ฐานบินโคราช โดยมีฝูงบินทั้งหมดประจำการอยู่ที่นี่เช่นเดียวกัน

ภารกิจ

กองบิน 1 มีภารกิจในการเตรียมความพร้อม ทั้งด้านของ กำลังพล อาวุธ ยุทโธปกรณ์ ให้มีความพร้อมรบ และการดำเนินการปฏิบัติการใช้กำลังทางอากาศ แบ่งขอบเขตของปฏิบัติการตามฝูงบินในสังกัดทั้ง 2 คือ ฝูงบิน 102 มีหน้าที่ในการขับไล่สกัดกั้นอากาศยานที่รุกล้ำน่านฟ้าไทยหรือปฏิบัติการตามที่ได้รับมอบหมาย และฝูงบิน 103 มีหน้าที่ในการขับไล่ยุทธวิธีต่ออากาศยานข้าศึก ดำเนินกลยุทธ์เพื่อใช้กำลังทางอากาศ และปฏิบัติการตามที่ได้รับมอบหมายเช่นกัน^[4]