งูเหลือม (สกุล)

สำหรับความหมายอื่น ดูที่ Python

งูเหลือม หรือ งูหลาม เป็นสกุลของงูไม่มีพิษในวงศ์งูเหลือม (Pythonidae) ใช้ชื่อสกุลว่า Python (/ไพ-ธอน/) อาศัยอยู่ในเขตร้อนและบริเวณกึ่งเขตร้อนในซีกโลกตะวันออก^[1]

งูเหลือม ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: Miocene–Present PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N
งูหลาม (Python bivittatus)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
โดเมน:	ยูแคริโอตา Eukaryota
อาณาจักร:	สัตว์ Animalia
ไฟลัม:	สัตว์มีแกนสันหลัง Chordata
ชั้น:	สัตว์เลื้อยคลาน
อันดับ:	กิ้งก่าและงู
อันดับย่อย:	งู Serpentes
วงศ์:	วงศ์งูเหลือม
สกุล:	Python Daudin, 1803
ชนิดต้นแบบ
Python molurus[ต้องการอ้างอิง] Linnaeus, 1758
ชื่อพ้อง
รายการ Python Daudin, 1803 Constrictor Wagler, 1830 Enygrus Wagler, 1830 Engyrus Gray, 1831 Enygris Gray, 1842 Heleionomus Gray, 1842 Morelia Gray, 1842 Hortulia Gray, 1842 Asterophis Fitzinger, 1843 Liasis Duméril & Bibron, 1844 Simalia Gray, 1849 Aspidopython Meyer, 1874 Aspidoboa Sauvage, 1884 Hypaspistes Ogilby, 1891

ชื่อ python ได้รับการเสนอโดย François Marie Daudin ใน ค.ศ. 1803 ใช้เรียกงูเหลือมไม่มีพิษ^[2] ปัจจุบันมีงูเหลือมชนิดที่ได้รับการยอมรับเป็นลำดับขั้นที่ถูกต้อง 10 ชนิด^[3]

อนุกรมวิธาน

ใน ค.ศ. 1993 มีงูเหลือมที่ได้รับการยอมรับเป็นลำดับขั้นที่ถูกต้อง 7 ชนิด^[4] เมื่อตามการวิเคราะห์วิวัฒนาการชาติพันธุ์ มีงูเหลือมที่ได้รับการยอมรับระหว่าง 7 ถึง 13 ชนิด^[5][6]

ชนิด	ภาพ	บัญชีแดงไอยูซีเอ็นและขอบเขตทางภูมิศาสตร์
งูหลามอินเดีย (P. molurus; Linnaeus, 1758)[7]		NT[8]
งูหลามแอฟริกา (P. sebae; Gmelin, 1788)[9]		NT[10] Range shown in green
งูหลามบอล (P. regius; Shaw, 1802)[11]		NT[12]
งูหลาม (P. bivittatus; Kuhl, 1820)[13]		VU[14]
Southern African rock python (P. natalensis; Smith, 1833)[15]		LC[16] ขอบเขตอยู่ในสีส้ม
งูหลามปากเป็ด (P. curtus; Schlegel, 1872)[17]		LC[18] ขอบเขตอยู่ในสีเหลือง
Bornean python (P. breitensteini; Steindachner, 1881)[19]		LC[20] ขอบเขตอยู่ในสีเขียว
Angolan python (P. anchietae; Bocage, 1887)		LC[21] [21]
Blood python (P. brongersmai; Stull, 1938) (อดีต P. curtus brongersmai)		LC[22] ขอบเขตอยู่ในสีแดง
Myanmar short-tailed python (P. kyaiktiyo; Zug, Gotte & Jacobs, 2011)[23]		VU[24] ทางตะวันตกของเทือกเขาตะนาวศรี ประเทศพม่า[24]
† งูเหลือมยุโรป (Python europaeus; Szyndlar & Rage, 2003)[25]		EX ชนิดสูญพันธุ์ที่รู้จักจากการค้นพบกระดูกสันหลังส่วนลำตัวที่มีอายุถึงยุคไมโอซีน พบที่ Vieux-Collonges กับ La Grive-Saint-Alban ประเทศฝรั่งเศส[25]

ที่อยู่อาศัย

Python anchietae

ในทวีปแอฟริกา สามารถพบงูเหลือมในเขตร้อนตอนใต้ของทะเลทรายสะฮารา แต่ไม่พบในบริเวณปลายตะวันตกเฉียงใต้สุดของแอฟริกาตอนใต้ (จังหวัดเวสเทิร์นเคป) หรือในเกาะมาดากัสการ์ ส่วนในทวีปเอเชียพบในบริเวณตั้งแต่บังกลาเทศ เนปาล อินเดีย ปากีสถาน และศรีลังกา (รวมหมู่เกาะนิโคบาร์) ผ่านพม่า ทางตะวันออกถึงอินโดจีน จีนตอนใต้ ฮ่องกง และมณฑลไหหลำ และในมาเลเซีย อินโดนีเซีย กับฟิลิปปินส์^[1]

รุกราน

มีบางคนเสนอแนะว่างูเหลือมสายพันธุ์ P. bivittatus และ P. sebae มีศักยภาพที่จะเป็นสายพันธุ์รุกรานที่เป็นปัญหาได้ในรัฐฟลอริดาใต้^[26]

ศัพทมูลวิทยา

คำว่า Python มาจากศัพท์ภาษาละตินว่า 'pȳthon' และจากศัพท์ภาษากรีกว่า 'πύθων' ทั้งสองคำสื่อถึง "งูที่ถูกสังหาร ซึ่งมีชื่อในเรื่องเล่าว่าไพธูส (Pytheus)..."^[27]