ช่วง เชวงศักดิ์สงคราม

พันเอก^[1] ช่วง เชวงศักดิ์สงคราม หรือ หลวงเชวงศักดิ์สงคราม (10 มีนาคม พ.ศ. 2443 - 9 มีนาคม พ.ศ. 2505) นามเดิม ช่วง ขวัญเชิด อดีตรองนายกรัฐมนตรี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตราธิการ

พันเอก ช่วง เชวงศักดิ์สงคราม ป.ช. ป.ม.
รองนายกรัฐมนตรี
ดำรงตำแหน่ง 14 กันยายน พ.ศ. 2486 – 24 กรกฎาคม พ.ศ. 2487
นายกรัฐมนตรี	จอมพล ป. พิบูลสงคราม
ก่อนหน้า	สถาปนาตำแหน่ง
ถัดไป	พลตำรวจเอก อดุล อดุลเดชจรัส
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย
ดำรงตำแหน่ง 22 สิงหาคม พ.ศ. 2484 – 7 มีนาคม พ.ศ. 2485
นายกรัฐมนตรี	จอมพล ป. พิบูลสงคราม
ก่อนหน้า	จอมพล ป. พิบูลสงคราม
ถัดไป	พลเอก มังกร พรหมโยธี
ดำรงตำแหน่ง 24 มีนาคม พ.ศ. 2489 – 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2490
นายกรัฐมนตรี	ปรีดี พนมยงค์ พลเรือตรี ถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์
ก่อนหน้า	พระยาศรีเสนา (ศรีเสนา สมบัติศิริ)
ถัดไป	พระยาสุนทรพิพิธ (เชย สุนทรพิพิธ)
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข
ดำรงตำแหน่ง 7 มีนาคม พ.ศ. 2485 – 1 สิงหาคม พ.ศ. 2487
นายกรัฐมนตรี	จอมพล ป. พิบูลสงคราม
ก่อนหน้า	สถาปนาตำแหน่ง
ถัดไป	เจ้าพระยาศรีธรรมาธิเบศ (จิตร ณ สงขลา)
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตราธิการ
ดำรงตำแหน่ง 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2490 – 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2490
นายกรัฐมนตรี	พลเรือตรี ถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์
ก่อนหน้า	จรูญ สืบแสง
ถัดไป	ควง อภัยวงศ์
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	10 มีนาคม พ.ศ. 2443 เมืองนครนายก ประเทศสยาม
เสียชีวิต	9 มีนาคม พ.ศ. 2505 (61 ปี) จังหวัดพระนคร ประเทศไทย
คู่สมรส	มาลัย เชวงศักดิ์สงคราม ประหยัด เชวงศักดิ์สงคราม

ประวัติ

พันเอก ช่วง เชวงศักดิ์สงคราม เกิดเมื่อวันเสาร์ที่ 10 มีนาคม พ.ศ. 2443 (นับแบบใหม่) เป็นบุตรของบุญรอด เชวงศักดิ์สงคราม กับ ทับทิม เชวงศักดิ์สงคราม^[2]

การศึกษา

เมื่อโตได้เข้าเรียนที่โรงเรียนนครพิทยาคม ย้ายที่อยู่และเรียนที่จังหวัดชลบุรี เข้าเรียนชั้นประถม 2 ที่โรงเรียนวัดต้นสน แล้วย้ายไปโรงเรียนอุดมพิทยากร (วัดกำแพง) ที่จังหวัดฉะเชิงเทรา เรียนชั้นประถม 3 ที่โรงเรียนวัดเมือง ขณะนั้นรัฐบาลได้ตั้งโรงเรียนสามัญประจำมณฑลขึ้นและจัดให้มีการปรับเทียบความรู้นักเรียนประถมเป็นมัธยมทั้งหมด เมื่อเรียนจบชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 ช่วงจึงได้รับการปรับวุฒิเข้าศึกษาต่อชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ในโรงเรียนเบญจมราชูทิศ ซึ่งเป็นโรงเรียนชายประจำจังหวัดฉะเชิงเทราต่อในทันที ต่อมาได้เข้าศึกษาต่อชั้นมัธยมปีที่ 6 ที่โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย และเลือกที่จะเป็นทหาร จึงสอบแข่งขันเข้าศึกษาในโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า

การทำงาน

พันเอกช่วง เชวงศักดิ์สงครามสำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า และได้รับพระราชทานยศร้อยตรีเมื่อวันที่ 27 ธันวาคม พ.ศ. 2464^[3]แล้วเริ่มปฏิบัติราชการในกองทัพบกจนได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นหลวงเชวงศักดิ์สงคราม ถือศักดินา ๘๐๐ เมื่อวันที่ 18 พฤษภาคม พ.ศ. 2475^[4]และได้รับตำแหน่งที่สำคัญเรื่อยมา เช่น

• 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2479 อธิบดีกรมราชทัณฑ์^[5]
• 1 เมษายน พ.ศ. 2482 ปลัดกระทรวงมหาดไทย^[6]
• รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย^[7] (พ.ศ. 2485 และ พ.ศ. 2488)
• รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขคนแรก^[8] (พ.ศ. 2486 - 2487)

นอกจากนี้ระหว่างที่ดำรงตำแหน่ง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตราธิการ^[9] พันเอกช่วง เชวงศักดิ์สงคราม ยังดำรงตำแหน่งนายกสภามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (31 พฤษภาคม 2490 ถึง 8 พฤศจิกายน 2490) ด้วย

นอกเหนือจากงานราชการแล้ว พันเอกช่วง เชวงศักดิ์สงคราม ยังเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 ในปี พ.ศ. 2494^[10] เป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดนครปฐม และสมาชิกวุฒิสภา

สมรส

พันเอกช่วง เชวงศักดิ์สงคราม สมรสกับ นางมาลัย เชวงศักดิ์สงคราม และ นางประหยัด เชวงศักดิ์สงคราม มีบุตร-ธิดา รวม 10 คน

ถึงแก่อนิจกรรม

พันเอกช่วง เชวงศักดิ์สงคราม ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันที่ 9 มีนาคม 2505 อายุได้ 61 ปี ด้วยอาการหัวใจวายเฉียบพลัน พระราชทานเพลิงศพ ณ เมรุหน้าพลับพลาอิสริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาส 18 มิถุนายน พ.ศ. 2505

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2486 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์ช้างเผือก (ป.ช.)^[11]
• พ.ศ. 2484 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)^[12]
• พ.ศ. 2486 – เหรียญชัยสมรภูมิ สงครามมหาเอเชียบูรพา (ช.ส.)^[13]
• พ.ศ. 2477 – เหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ (พ.ร.ธ.)^[14]
• พ.ศ. 2484 – เหรียญช่วยราชการเขตภายใน การรบสงครามอินโดจีน (ช.ร.)^[15]
• พ.ศ. 2487 – เหรียญช่วยราชการเขตภายใน การรบสงครามมหาเอเชียบูรพา (ช.ร.)^[16]
• พ.ศ. 2486 – เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)^[17]
• พ.ศ. 2475 – เหรียญเฉลิมพระนคร 150 ปี (ร.ฉ.พ.)
• พ.ศ. 2493 – เหรียญพระราชพิธีบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 9 (ร.ร.ศ.9)