มณฑลเหอเป่ย์

มณฑลเหอเป่ย์ (จีน: 河北^ⓘ; พินอิน: Héběi) เป็นมณฑลหนึ่งในภาคเหนือของประเทศจีน ชื่อย่อของมณฑล คือ "จี้" (冀 Jì) ตั้งตามชื่อของมณฑลจี้ หรือจี้โจว ซึ่งเป็นมณฑลในสมัยราชวงศ์ฮั่นที่อยู่บริเวณทางตอนใต้ของมณฑลเหอเป่ย์ในปัจจุบัน คำว่า เหอเป่ย์ เมื่อแปลตรงตัวหมายถึง "ทางเหนือของแม่น้ำ"^[5] ตามที่ตั้งของมณฑลที่อยู่ทางทิศเหนือของแม่น้ำหวง^[6] เมืองหลวงและเมืองใหญ่สุดของมณฑล คือ ฉือเจียจวง

มณฑลเหอเป่ย์ 河北省
มณฑล
การถอดเสียง
• ภาษาจีน	เหอเป่ย์เฉิ่ง (河北省 Héběi Shěng)
• ชื่อย่อ	HE / HEB / จี้ (冀 Jì)
แผนที่แสดงที่ตั้งของมณฑลเหอเป่ย์
พิกัด: 39°18′N 116°42′E
ตั้งชื่อจาก	เหอ (河 hé) — "แม่น้ำ" (แม่น้ำเหลือง) เป่ย์ (北 běi) — "เหนือ" "ทางเหนือของแม่น้ำเหลือง"
เมืองหลวง (และเมืองใหญ่สุด)	ฉือเจียจวง
เขตการปกครอง	11 จังหวัด, 121 อำเภอ, 2207 ตำบล
การปกครอง
• เลขาธิการพรรค	หวัง ตงเฟิง
• ผู้ว่าการ	ฉวี่ ฉิน
พื้นที่
• ทั้งหมด	188,800 ตร.กม. (72,900 ตร.ไมล์)
อันดับพื้นที่	อันดับที่ 12
ความสูงจุดสูงสุด (ยอดเขาเสียวอู่ไถ[1])	2,882 เมตร (9,455 ฟุต)
ประชากร  (พ.ศ. 2559)[2]
• ทั้งหมด	74,700,500 คน
• อันดับ	อันดับที่ 6
• ความหนาแน่น	400 คน/ตร.กม. (1,000 คน/ตร.ไมล์)
• อันดับความหนาแน่น	อันดับที่ 11
ประชากรศาสตร์
• ชาติพันธุ์	ฮั่น: 96% แมนจู: 3% หุย: 0.8% มองโกล: 0.2%
• ภาษาและภาษาถิ่น	จีนกลางจี้หลู่, จีนกลางปักกิ่ง, จิ้น
รหัส ISO 3166	CN-HE
GDP (พ.ศ. 2560)[3]	3.60 ล้านล้านเหรินหมินปี้ (อันดับที่ 8)
• ต่อหัว	47,985 เหรินหมินปี้ (อันดับที่ 18)
HDI (2010)	0.691[4] (ปานกลาง) (อันดับที่ 16)
เว็บไซต์	www.hebei.gov.cn (อักษรจีนตัวย่อ) english.hebei.gov.cn (ภาษาอังกฤษ)

เมื่อรัฐบาลกลางยุบมณฑล "จื๋อลี่" ซึ่งมีความหมายว่า "ปกครองโดยตรง^[7] (โดยราชสำนัก)" มณฑลจื๋อลี่สมัยใหม่ก็ได้ก่อตั้งขึ้นในปี ค.ศ. 1911 และต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็น "เหอเป่ย์" ในปี ค.ศ. 1928 อีกชื่อหนึ่งของมณฑลเหอเป่ย์คือ เอียนจ้าว (燕趙) ตั้งตามชื่อของรัฐเอียนและรัฐจ้าว ซึ่งอยู่ในยุครณรัฐในประวัติศาสตร์จีนโบราณ

พื้นที่มณฑลเหอเป่ย์ล้อมรอบเทศบาลนครสองแห่ง ได้แก่ ปักกิ่ง และเทียนจิน มีอาณาเขตติดต่อกับมณฑลเหลียวหนิงทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ เขตปกครองตนเองมองโกเลียในทางทิศเหนือ มณฑลชานซีทางทิศตะวันตก มณฑลเหอหนานทางทิศใต้ มณฑลชานตงทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ และทะเลปั๋วไห่ทางทิศตะวันออก และยังมีพื้นที่เล็ก ๆ ที่เป็นดินแดนส่วนแยก ไม่เป็นผืนเดียวกับพื้นที่ส่วนใหญ่ของมณฑล ซึ่งแทรกอยู่กึ่งกลางระหว่างปักกิ่งและเทียนจิน พื้นที่นี้ประกอบด้วย นครซานเหอ, อำเภอปกครองตนเองชนชาติหุย ต้าฉ่าง, และอำเภอเซียงเหอ โดยทั้งสามเป็นเขตการปกครองในนครหลางฝาง

ประชากรในมณฑลมีจำนวนกว่า 74 ล้านคน จึงเป็นมณฑลที่มีประชากรมากเป็นอันดับหกของประเทศจีน ประกอบด้วยชนกลุ่มใหญ่ที่เป็นชาวฮั่น ร้อยละ 96 และชนกลุ่มน้อย ได้แก่ แมนจู หุย และมองโกล

ประวัติศาสตร์

ภูมิศาสตร์

ภูมิอากาศ

มีสภาพอากาศแบบมรสุมเขตอบอุ่นภาคพื้นทวีป แบ่งเป็น 4 ฤดู ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ย 300-800 มิลลิเมตร/ปี ^[8] อุณหภูมิเฉลี่ยตลอดปี 3-27 องศาเซลเซียส ปี 2004

เขตการปกครอง

มณฑลเหอเป่ย์ประกอบด้วยเขตการปกครองระดับจังหวัดจำนวน 11 แห่ง โดยทั้งหมดมีฐานะเป็นนครระดับจังหวัด

• นครฉือเจียจวง (石家庄市 Shíjiāzhuāng Shì)
• นครถังชาน (唐山市 Tángshān Shì)
• นครฉินหฺวางเต่า (秦皇岛市 Qínhuángdǎo Shì)
• นครหานตาน (邯郸市 Hándān Shì)
• นครสิงไถ (邢台市 Xíngtái Shì)
• นครเป่าติ้ง (保定市 Bǎodìng Shì)
• นครจางเจียโข่ว (张家口市 Zhāngjiākǒu Shì)
• นครเฉิงเต๋อ (承德市 Chéngdé Shì)
• นครชางโจว (沧州市 Cāngzhōu Shì)
• นครหลางฝาง (廊坊市 Lángfáng Shì)
• นครเหิงฉุ่ย (衡水市 Héngshuǐ Shì)

เขตการปกครองระดับจังหวัดทั้ง 11 แห่งนี้ แบ่งออกเป็นเขตการปกครองระดับอำเภอ จำนวน 168 แห่ง (ประกอบด้วย 47 เขต, 21 นครระดับอำเภอ, 94 อำเภอ และ 6 อำเภอปกครองตนเอง) และแบ่งย่อยลงอีกเป็นเขตการปกครองระดับตำบลจำนวน 2,207 แห่ง เมื่อสิ้นปี ค.ศ. 2017 ประชากรทั้งหมดของมณฑลเหอเป่ย์มีจำนวน 75.2 ล้านคน^[9]

ประชากร

มีประชากร 68,090,000 คน ความหนาแน่น 363/ก.ม. จีดีพี 876.9 พันล้านเหรินหมินปี้ ต่อประชากร 12,900 ประชากรส่วนใหญ่เป็นชาวฮั่น

เศรษฐกิจ

มีมูลค่าจีดีพีเท่ากับ 883,690 ล้านหยวน เพิ่มขึ้น 12.9% จีดีพีเฉลี่ยต่อหัว เท่ากับ 13,017 หยวน เพิ่มขึ้น 12.2% อุตสาหกรรมมี 5 ประเภทได้แก่ อุตสาหกรรมผลิตเวชภัณฑ์ยา หลอมโลหะ วัสดุก่อสร้าง เครื่องจักรกล และผลิตภัณฑ์อาหาร นอกจากนี้ยังมีอุตสาหกรรมสิ่งทอและอุตสาหกรรมเบาต่าง ๆ ซึ่งเป็นอุตสาหกรรมในท้องถิ่นที่สำคัญ