มณฑลของประเทศจีน

เขตการปกครองระดับมณฑล (จีน: 省级行政区; พินอิน: Shěngjí Xíngzhèngqū) หรือ เขตการปกครองระดับที่หนึ่ง (จีนตัวย่อ: 一级行政区; จีนตัวเต็ม: 一級行政區; พินอิน: yī-jí xíngzhèng qū) เป็นเขตการปกครองระดับสูงสุดของประเทศจีน มีทั้งหมด 34 แห่ง จำแนกเป็น 23 มณฑล (จีน: 省; พินอิน: shěng), 4 นครปกครองโดยตรง, 5 เขตปกครองตนเอง และ 2 เขตบริหารพิเศษ^[2] สถานะทางการเมืองของมณฑลไต้หวันและส่วนเล็ก ๆ ของมณฑลฝูเจี้ยนนั้นยังคงเป็นข้อพิพาท ซึ่งอยู่ภายใต้การปกครองของประเทศไต้หวัน

เขตการปกครองระดับมณฑล
หมวดหมู่	รัฐเดี่ยว
ที่ตั้ง	สาธารณรัฐประชาชนจีน  สาธารณรัฐจีน[1]
ก่อตั้ง	ค.ศ. 1947 (รัฐธรรมนูญสาธารณรัฐจีน)
จำนวน	สาธารณรัฐประชาชนจีน: 33-34* (31 เขตอำนาจโดยตรง + 2 เขตบริหารพิเศษ + 1 พื้นที่พิพาท*) สาธารณรัฐจีน: 22-70* (22 เขตอำนาจโดยตรง + 48 พื้นที่อ้างสิทธิ์*)
การปกครอง	รัฐเดี่ยว สาธารณรัฐสังคมนิยมพรรคการเมืองเดียว (ประเทศจีน) หนึ่งประเทศ สองระบบ (เขตบริหารพิเศษ) รัฐเดี่ยว สาธารณรัฐระบบรัฐสภาในระบอบกึ่งประธานาธิบดี (ไต้หวัน)
หน่วยการปกครอง	นครระดับกิ่งมณฑล, จังหวัด, เทศมณฑล

เขตการปกครองระดับมณฑล
ชื่อภาษาจีน
อักษรจีนตัวย่อ	省级行政区
อักษรจีนตัวเต็ม	省級行政區
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน shěng-jí xíngzhèngqū
มณฑล
ภาษาจีน	省
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน shěng
ชื่อภาษาทิเบต
อักษรทิเบต	ཞིང་ཆེན།
การถอดเสียง ระบบไวลี zhing chen พินอินทิเบต Xingqên
ชื่อภาษาจ้วง
ภาษาจ้วง	Swngj
ชื่อภาษามองโกเลีย
อักษรมองโกเลีย	ᠮᠤᠵᠢ
การถอดเสียง SASM/GNC Moji
ชื่อภาษาอุยกูร์
ภาษาอุยกูร์	ئۆلكە ‎
การถอดเสียง อักษรละติน Ölke อักษรใหม่ Ɵlkə SASM/GNC Öleä
ชื่อภาษาแมนจู
อักษรแมนจู	ᡤᠣᠯᠣ
อักษรโรมัน	golo

ทุกมณฑลในจีนแผ่นดินใหญ่ (รวมทั้งมณฑลไหหลำ) จะมีคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศจีนประจำมณฑล (จีน: 省委; พินอิน: shěngwěi) นำโดยเลขาธิการ (จีน: 书记; พินอิน: shūjì) ซึ่งเลขาธิการคณะกรรมการพรรคมีอำนาจในการบริหารมณฑลมากกว่าผู้ว่าการมณฑล (จีน: 省长/直辖市长/自治区长; พินอิน: shěng zhǎng/ zhí xiá shì zhǎng/ zì zhì qū zhǎng)^[3]

รายชื่อเขตการปกครองระดับมณฑล

มณฑล

สาธารณรัฐประชาชนจีนประกอบด้วย 23 มณฑล (省 shěng เฉิ่ง)

ชื่อ	จีนตัวเต็ม	จีนตัวย่อ	พินอิน	ย่อ	เมืองหลวง	พื้นที่ (ตร.กม.)	ประชากร (2551)
กวางตุ้ง[a]	廣東	广东	Guǎngdōng	粤 yuè	กว่างโจว	177,900	95,440,000
กุ้ยโจว	貴州	贵州	Guìzhōu	黔 qián หรือ 贵 gùi	กุ้ยหยาง	176,100	37,930,000
กานซู่	甘肅	甘肃	Gānsù	甘 gān หรือ 陇 lǒng	หลานโจว	454,000	26,280,000
จี๋หลิน	吉林	吉林	Jílín	吉 jí	ฉางชุน	187,400	27,340,000
เจียงซู	江蘇	江苏	Jiāngsū	苏 sū	หนานจิง (นานกิง)	102,600	76,770,000
เจียงซี	江西	江西	Jiāngxī	赣 gàn	หนานชาง	166,900	44,000,000
เจ้อเจียง	浙江	浙江	Zhèjiāng	浙 zhè	หางโจว	101,800	51,200,000
ฉ่านซี	陝西	陕西	Shǎnxī	陕 shǎn หรือ 秦 qín	ซีอาน	205,800	37,620,000
ชานซี	山西	山西	Shānxī	晋 jìn	ไท่หยวน	156,800	34,110,000
ชานตง	山東	山东	Shāndōng	鲁 lǔ	จี่หนาน	156,700	94,170,000
ชิงไห่	青海	青海	Qīnghǎi	青 qīng	ซีหนิง	721,000	5,540,000
ซื่อชวน (เสฉวน)	四川	四川	Sìchuān	川 chuān หรือ 蜀 shǔ	เฉิงตู (เฉินตู)	485,000	81,380,000
ฝูเจี้ยน (ฮกเกี้ยน)[b]	福建	福建	Fújiàn	闽 mǐn	ฝูโจว	121,400	36,040,000
หยุนหนาน (ยูนนาน)	雲南	云南	Yúnnán	滇 diān หรือ 云 yún	คุนหมิง	394,100	45,430,000
หูเป่ย์	湖北	湖北	Húběi	鄂 è	อู่ฮั่น	185,900	57,110,000
หูหนาน	湖南	湖南	Húnán	湘 xiāng	ฉางชา	211,800	63,800,000
เหอเป่ย์	河北	河北	Héběi	冀 jì	ฉือเจียจวง	187,700	69,890,000
เหอหนาน	河南	河南	Hénán	豫 yù	เจิ้งโจว	167,000	94,290,000
เหลียวหนิง	遼寧	辽宁	Liáoníng	辽 liáo	เฉิ่นหยาง	145,900	43,150,000
ไห่หนาน (ไหหลำ)[c]	海南	海南	Hǎinán	琼 qióng	ไหโข่ว	33,920	8,540,000
อานฮุย	安徽	安徽	Ānhuī	皖 wǎn	เหอเฝย์	139,400	61,350,000
เฮย์หลงเจียง	黑龍江	黑龙江	Hēilóngjiāng	黑 hēi	ฮาร์บิน	460,000	38,250,000
ไถวัน (ไต้หวัน)[d]	臺灣 หรือ 台灣	台湾	Táiwān	台 tái	ไทเป	35,581	23,519,518 (2559)

1. ส่วนใหญ่ของมณฑลกวางตุ้งปกครองโดยสาธารณรัฐประชาชนจีน แต่เกาะปราตัสปกครองโดยสาธารณรัฐจีน โดยอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติตงชาหฺวานเจียว
2. ส่วนใหญ่ของมณฑลฝูเจี้ยนปกครองโดยสาธารณรัฐประชาชนจีน แต่อำเภอจินเหมินและอำเภอเหลียนเจียงปกครองโดยสาธารณรัฐจีน โดยอยู่ภายใต้มณฑลฝูเจี้ยนของสาธารณรัฐจีน
3. ส่วนใหญ่ของมณฑลไหหลำปกครองโดยสาธารณรัฐประชาชนจีน แต่เกาะไท่ผิงปกครองโดยสาธารณรัฐจีน โดยเป็นส่วนหนึ่งของเขตฉีจิน นครเกาสฺยง
4. สาธารณรัฐประชาชนจีนถือว่าไต้หวันเป็นมณฑลที่ 23 แต่ปัจจุบันไต้หวันไม่ได้อยู่ภายใต้การปกครองของสาธารณรัฐจีน

เขตปกครองตนเอง

เขตปกครองตนเอง (自治區/自治区 zìzhìqū จื้อจื่อชวี) เป็นเขตการปกครองระดับมณฑล ซึ่งปกครองด้วยชนกลุ่มน้อย ในปัจจุบันมีทั้งหมดอยู่ 5 เขตปกครองตนเอง

ชื่อ	จีนตัวเต็ม	จีนตัวย่อ	พินอิน	ชนกลุ่มน้อย	ชื่อท้องถิ่น	ย่อ	เมืองหลวง	ประชากร
กว่างซีจ้วง (กวางสี)	廣西壯族自治區	广西壮族自治区	Guǎngxī Zhuàngzú Zìzhìqū	จ้วง	ภาษาจ้วง - Gvangjsih Bouxcuengh Swcigih	桂 กุ้ย	หนานหนิง	48,890,000
มองโกเลียใน	內蒙古自治區	内蒙古自治区	Nèiměnggǔ Zìzhìqū	มองโกล	ภาษามองโกเลีย - ᠥᠪᠦᠷ ᠮᠣᠨᠺᠤᠯᠤᠨ ᠥᠪᠡᠷᠲᠡᠺᠡᠨ ᠵᠠᠰᠠᠬᠤ ᠣᠷᠤᠨ / Öbür Mongghul-un Öbertegen Jasaqu Orun	内蒙古 เน่ยเหมิงกู่ ᠥᠪᠥᠷ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ	ฮูฮอต (ฮูเหอเฮ่าเท่อ)	23,840,000
หนิงเซี่ยหุย	寧夏回族自治區	宁夏回族自治区	Níngxià Húizú Zìzhìqū	หุย	(ภาษาจีน)	宁 หนิง	อิ๋นชวน	5,880,000
ซินเจียงอุยกูร์	新疆維吾爾自治區	新疆维吾尔自治区	Xīnjiāng Wéiwúěr Zìzhìqū	อุยกูร์	ภาษาอุยกูร์ - شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى / Shinjang Uyghur Aptonom Rayoni	新 ซิน	อุรุมชี	21,815,815
ทิเบต	西藏自治區	西藏自治区	Xīzàng Zìzhìqū	ทิเบต	ภาษาทิเบต - བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས / Bod.raṅ.skyoṅ.ljoṅs	藏 จ้าง	ลาซา	2,740,000

นครปกครองโดยตรง

นครปกครองโดยตรง (直轄市/直辖市 zhíxiáshì จื๋อเสียชื่อ) ของจีนคือเมืองที่มีขนาดใหญ่ และมีการปกครองเทียบเท่ามณฑล ในปัจจุบันมีด้วยกันทั้งหมด 4 เมือง

ชื่อ	จีนตัวเต็ม	จีนตัวย่อ	พินอิน	ย่อ	พื้นที่ (km²)	ประชากร
เป่ย์จิง (ปักกิ่ง)	北京	北京	Běijīng	京 จิง	16,808	20,693,000 (2555)
ฉงชิ่ง (จุงกิง)	重慶	重庆	Chóngqìng	渝 หยู	82,300	52,100,100 (2558)
ช่างไห่ (เซี่ยงไฮ้)	上海	上海	Shànghǎi	沪 ฮู่	6,340.5	34,000,000 (2553)
เทียนจิน (เทียนสิน)	天津	天津	Tiānjīn	津 จิน	11,920	15,469,500 (2558)

เขตบริหารพิเศษ

ในปัจจุบันจีนมีเขตบริหารพิเศษอยู่ 2 แห่ง ซึ่งทั้ง 2 นี้เคยเป็นอาณานิคมของชาติตะวันตกมาก่อน^[4][5]

ชื่อ	จีนตัวเต็ม	จีนตัวย่อ	พินอิน	ย่อ	พื้นที่ (km²)	ประชากร	อดีตเจ้าของอาณานิคม
ฮ่องกง	香港	香港	Xiānggǎng	港 กั่ง	1,104	7,234,800 (2557)	อังกฤษ
มาเก๊า	澳門	澳门	Àomén	澳 เอ่า	28.6	650,900 (2559)	โปรตุเกส

ดูเพิ่ม

• สถานีย่อยประเทศจีน

• เขตการปกครองของประเทศจีน
• เขตการปกครองของประเทศไต้หวัน
• รายชื่อมณฑลของประเทศจีนเรียงตามขนาดพื้นที่
• รายชื่อมณฑลของประเทศจีนเรียงตามจำนวนประชากร
• รายชื่อมณฑลของประเทศจีนเรียงตามความหนาแน่นของประชากร
• รายชื่อมณฑลของประเทศจีนเรียงตามผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ
• มณฑลไต้หวัน (สาธารณรัฐประชาชนจีน) - มณฑลไต้หวันของสาธารณรัฐประชาชนจีน
• มณฑลไต้หวัน - มณฑลไต้หวันของสาธารณรัฐจีน