ลิเวอร์มอเรียม

ลิเวอร์มอเรียม (อังกฤษ: Livermorium; เสียงอ่านภาษาอังกฤษ: /ˌlɪvərˈmɔəriəm/)^[1] เป็น ธาตุในกลุ่มโลหะหลังทรานซิชัน ที่มีเลขอะตอมเท่ากับ 116 และมีสัญลักษณ์ Lv ชื่อนี้ตั้งขึ้นโดย IUPAC เมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม ค.ศ. 2012 โดยใช้ชื่อของ ห้องปฏิบัติการแห่งชาติลอเรนซ์ลิเวอร์มอร์ ^[2] พร้อมกับธาตุฟลีโรเวียม (เลขอะตอม 114) ส่วนชื่อเดิมของธาตุนี้เรียกว่า "อูนอูนเฮกเซียม" (ละติน: Ununhexium) มีสัญลักษณ์คือ "Uuh" เป็นชื่อชั่วคราวในระบบ IUPAC และมีชื่อชั่วคราวอีกชื่อตามพยากรณ์ของดมีตรี เมนเดเลเยฟว่า "เอกา-โปโลเนียม" (eka-polonium)

ลิเวอร์มอเรียม มอสโกเวียม ← → เทนเนสซีน Po ↑ Lv ↓ (Uhh)
ทั่วไป
ชื่อ, สัญลักษณ์, เลขอะตอม	ลิเวอร์มอเรียม, Lv, 116
อนุกรมเคมี	คาดว่า โลหะหลังทรานซิชัน
หมู่, คาบ, บล็อก	16, 7, p
ลักษณะ	ไม่แน่ชัด คาดว่า สีเงิน ขาว หรือเทาโลหะ
มวลอะตอม	(292) กรัม/โมล
การจัดเรียงอิเล็กตรอน	คาดว่า [Rn] 5f14 6d10 7s2 7p4 (คาดคะเนจากพอโลเนียม)
อิเล็กตรอนต่อระดับพลังงาน	2, 8, 18, 32, 32, 18, 6
สถานะ	คาดว่า ของแข็ง
เลขทะเบียน CAS	54100-71-9
แหล่งอ้างอิง

การปรากฏ สมบัติ และปฏิกิริยาเคมี

ลิเวอร์มอเรียมบริสุทธิ์ คาดว่าเป็นของแข็ง ที่ STP สีเงิน วาว เป็นธาตุสังเคราะห์ เป็นธาตุกัมมันตรังสี และเป็นธาตุหนักยิ่งยวด (superheavy element)

ลิเวอร์มอเรียมเป็นธาตุที่เพิ่งค้นพบใหม่ ยังไม่มีข้อมูลนัก แต่ได้มีการทำนายไว้ว่าหากพบธาตุชนิดนี้ในสถานะเสถียร คาดว่ามีสมบัติคล้ายโปโลเนียม ซึ่งเป็นธาตุกึ่งโลหะ หรืออาจแสดงสมบัติเป็นธาตุอโลหะ ตามตำหน่งหมู่แชลโคเจนในตารางธาตุ

จากบทความประกาศการค้นพบเมื่อเดือนตุลาคม พ.ศ. 2549^[3] ระบุว่า ลิเวอร์มอเรียม-292 สังเคราะห์ได้จาก การกระหน่ำยิง แคลิฟอร์เนียม-249 ที่เป็นไปได้จำนวน 3 อะตอม ด้วยอนุภาคอิออนของอะตอม แคลเซียม-48 เพื่อผลิตอะตอม ออกาเนสซอน (ธาตุเลขอะตอม 118) แต่สลายตัวเป็น ลิเวอร์มอเรียม ภายในไม่เกินมิลลิวินาที ดังสมการ

${\displaystyle \,_{96}^{248}\mathrm {Cm} +\,_{20}^{48}\mathrm {Ca} \,\to \,_{116}^{292}\mathrm {Lv} +4\;_{0}^{1}\mathrm {n} \;}$

จากนั้น 47 มิลลิวินาที สลายตัวเป็น ไอโซโทปของ ฟลีโรเวียม (ธาตุเลขอะตอม 114) ดังสมการ

${\displaystyle \,_{116}^{292}\mathrm {Lv} \to \,_{114}^{288}\mathrm {Fl} \,+\,_{2}^{4}\mathrm {He} \;}$

ประโยชน์

นักเคมีเชิงฟิสิกส์ คาดหวังให้ลิเวอร์มอเรียมและธาตุใกล้เคียง เป็นหมู่เกาะแห่งเสถียรภาพ สำหรับสังเคราะห์และศึกษาทำความเข้าใจ ธาตุหนักยิ่งยวดอื่น ต่อไป

ประวัติการค้นพบและการศึกษา

เมื่อ ธันวาคม พ.ศ. 2543 (2000) คณะวิจัยจากสถาบันความร่วมมือเพื่อการวิจัยนิวเคลียร์ ดุบนา สหพันธรัฐรัสเซีย ประกาศผลการค้นพบ รูปแบบการสลายตัวของลิเวอร์มอเรียม ซึ่งสังเคราะห์ได้ในปฏิกิริยาระหว่าง ซีเรียม-248 กับ แคลเซียม-48 โดยไอโซโทป ลิเวอร์มอเรียม-292 มีครึ่งชีวิตประมาณ 18 มิลลิวินาที (0.018 วินาที) และสลายตัวเป็น ฟลีโรเวียม-288^[4]

การค้นพบดังกล่าวกำลังรอการยืนยัน โดยปีก่อนหน้านั้นมีประกาศผลการค้นพบที่ถูกปลอมข้อมูลขึ้น^[5]

เมื่อ 11 พฤษภาคม พ.ศ. 2544 (2001) สถาบันฯ รายงานผลการสังเคราะห์ลิเวอร์มอเรียมได้เป็นอะตอมที่สอง โดยสมบัติความเสถียรที่นานกว่าธาตุอันดับต้นในคาบเดียวกัน เช่นเดียวกับฟลีโรเวียม แสดงถึงขอบเขตของหมู่เกาะแห่งเสถียรภาพที่ขยายขึ้น เป็นไปตามที่คาดหวังไว้ในทฤษฎี

เมื่อ พ.ศ. 2547 สถาบันฯ สามารถยืนยันสังเคราะห์ลิเวอร์มอเรียมได้อีกวิธีหนึ่ง คือด้วยการวิเคราะห์จากผลลัพธ์สุดท้ายของธาตุได้จากการสลายตัว

เมื่อเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2552 คณะทำงานร่วมรายงานการค้นพบโคเปอร์นิเซียมและได้รับรองการค้นพบไอโซโทป ²⁸³Cn^[6] ซึ่งถือว่าเป็นการค้นพบลิเวอร์มอเรียม ในปี พ.ศ. 2554 IUPAC ประเมินผลการค้นพบของทีมดุบนาและยอมรับว่าเป็นเอกลักษณ์ที่น่าเชื่อถือธาตุ 116^[7]

ดูเพิ่ม

• การค้นพบธาตุเคมี
• หมู่เกาะแห่งเสถียรภาพ