สแกนเดียม

สแกนเดียม (อังกฤษ: Scandium) คือธาตุ ที่มีเลขอะตอม 21 และสัญลักษณ์คือ Sc สแกนเดียมอยู่ในตารางธาตุหมู่ 21 สแกนเดียมเป็นธาตุประเภททรานซิชัน (transition element) มีลักษณะสีขาวเงินอ่อนนุ่ม สแกนเดียมพบในแร่ธรรมชาติในประเทศแถบสแกนดิเนเวีย

สแกนเดียม แคลเซียม ← → ไทเทเนียม - ↑ Sc ↓ Y
ทั่วไป
ชื่อ, สัญลักษณ์, เลขอะตอม	สแกนเดียม, Sc, 21
อนุกรมเคมี	โลหะทรานซิชัน
หมู่, คาบ, บล็อก	3, 4, d
ลักษณะ	สีขาวเงิน
มวลอะตอม	44.955910 (8) กรัม/โมล
การจัดเรียงอิเล็กตรอน	[Ar] 3d1 4s2
อิเล็กตรอนต่อระดับพลังงาน	2, 8, 9, 2
คุณสมบัติทางกายภาพ
สถานะ	ของแข็ง
ความหนาแน่น (ใกล้ r.t.)	2.985 ก./ซม.³
ความหนาแน่นของของเหลวที่m.p.	2.80 ก./ซม.³
จุดหลอมเหลว	1814 K (1541 °C)
จุดเดือด	3109 K(2836 °C)
ความร้อนของการหลอมเหลว	14.1 กิโลจูล/โมล
ความร้อนของการกลายเป็นไอ	332.7 กิโลจูล/โมล
ความร้อนจำเพาะ	(25 °C) 25.52 J/(mol·K)
ความดันไอ P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k ที่ T K 1645 1804 (2006) (2266) (2613) (3101)
คุณสมบัติของอะตอม
โครงสร้างผลึก	รูปหกเหลี่ยม
สถานะออกซิเดชัน	3 (ออกไซด์เป็นเบสอ่อน)
อิเล็กโตรเนกาติวิตี	1.36 (พอลิงสเกล)
พลังงานไอออไนเซชัน (เพิ่มเติม)	ระดับที่ 1: 633.1 กิโลจูล/โมล
	ระดับที่ 2: 1235.0 กิโลจูล/โมล
	ระดับที่ 3: 2388.6 กิโลจูล/โมล
รัศมีอะตอม	160 pm
รัศมีอะตอม (คำนวณ)	184 pm
รัศมีโควาเลนต์	144 pm
อื่น ๆ
การจัดเรียงทางแม่เหล็ก	???
ความต้านทานไฟฟ้า	(r.t.) (α, poly) calc. 562 nΩ·m
การนำความร้อน	(300 K) 15.8 W/(m·K)
การขยายตัวจากความร้อน	(r.t.) (α, poly) 10.2 µm/(m·K)
มอดุลัสของยัง	74.4 GPa
โมดูลัสของแรงเฉือน	29.1 GPa
โมดูลัสของแรงบีบอัด	56.6 GPa
อัตราส่วนปัวซง	0.279
ความแข็งบริเนล	750 MPa
เลขทะเบียน CAS	7440-20-2
ไอโซโทปเสถียรที่สุด
บทความหลัก: ไอโซโทปของสแกนเดียม iso NA ครึ่งชีวิต DM DE (MeV) DP 44mSc syn 58.61 h IT 0.2709 44Sc γ 1.0, 1.1, 1.1 - ε - 44Ca 45Sc 100% Sc เสถียร โดยมี 24 นิวตรอน 46Sc syn 83.79 d β- 0.3569 46Ti γ 0.889, 1.120 - 47Sc syn 3.3492 d β- 0.44, 0.60 47Ti γ 0.159 - 48Sc syn 43.67 h β- 0.661 48Ti γ 0.9, 1.3, 1.0 -
แหล่งอ้างอิง

ประวัติศาสตร์

ดมีตรี เมนเดเลเยฟ ผู้สร้างตารางธาตุ ได้ทำนายข้อมูลธาตุที่เขาเรียกว่า "เอคาโบรอน" (ekaboron) ไว้ว่าธาตุชนิดนี้มีมวลอะตอมอยู่ที่ 40 - 48 ในปี ค.ศ. 1869

สิบปีต่อมา ลาร์ส เฟรดริก นิลสัน ได้ค้นพบธาตุชนิดใหม่ในแร่ยูซีไนต์ (euxenite) และ กาโดลิไนต์ (gadolinite) จากสแกนดิเนเวีย โดยเขาได้ สแกนเดียมออกไซด์ ที่มีความบริสุทธิ์สูงจำนวน 2 กรัม. นิลสัน ได้ตั้งชื่อ สแกนเดียม ซึ่งมีที่มาจากภาษาละตินในคำว่า สแกนเดีย (Scandia) ที่หมายถึง "สแกนดิเนเวีย"^[1]