อำเภอยะหริ่ง

ยะหริ่ง เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดปัตตานี เมืองยะหริ่งเคยเป็นหนึ่งในเจ็ดหัวเมืองประเทศราชมลายูของสยาม ครอบคลุมบริเวณที่เป็นอำเภอยะหริ่ง อำเภอปะนาเระ และอำเภอมายอในปัจจุบัน

อำเภอยะหริ่ง
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Yaring
คำขวัญ:  แดนประมง ดงน้ำตาล บ้านเมืองเก่า นกเขาดี มีหาดสวย รวยป่าชายเลน
แผนที่จังหวัดปัตตานี เน้นอำเภอยะหริ่ง
พิกัด: 6°51′59″N 101°22′9″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	ปัตตานี
พื้นที่
• ทั้งหมด	196.8 ตร.กม. (76.0 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	90,347 คน
• ความหนาแน่น	459.08 คน/ตร.กม. (1,189.0 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	94150, 94190 (เฉพาะตำบลตันหยงจึงงาและบาโลย)
รหัสภูมิศาสตร์	9409
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอยะหริ่ง หมู่ที่ 1 ถนนรามโกมุท ตำบลยามู อำเภอยะหริ่ง จังหวัดปัตตานี 94150
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่มาของชื่อ

เมืองยะหริ่งเดิมเรียกกันว่า เมืองยือริง (Jering) มาจากภาษามลายูแปลว่า ต้นเนียง หรืออาจเรียกอีกชื่อว่า เมืองยามู (Jamu) สมัยโบราณมีเจ้าผู้ครองเมืองเรียกกันว่า ดาตูยามู

ดาตู (Datu) มีความหมายเดียวกับคำว่า ระตู (Ratu) ในชวาแปลว่า เจ้าผู้ครองเมืองเล็ก

ยุคมณฑลปัตตานี เมืองยะหริ่งถูกยุบเป็นอําเภอยามู ต่อมาทางการยกฐานะเป็นอําเภอยะหริ่งเมื่อปี พ.ศ. 2481 อําเภอยะหริ่ง เดิมเป็นชื่อหมู่บ้านตั้งอยู่ที่ บ้านยือริง ตําบลตันหยงดาลอ

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอยะหริ่งตั้งอยู่ทางทิศเหนือของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอ่าวไทย
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอปะนาเระ
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอมายอ
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอยะรัง อำเภอเมืองปัตตานี และอ่าวไทย

รายนามเจ้าเมืองยะหริ่ง

รายนามพระยาเมือง ผู้ว่าราชการเมือง และนายอำเภอยะหริ่ง

1. พระยายะหริ่ง (พ่าย) น้องชายพระยาตานี (ขวัญซ้าย) สมัยนายพ่ายได้สร้างศูนย์กลางการปกครองเมืองยะหริ่งที่บ้านยามู และสร้างวัดมัชฌิมาวาส (วัดกลาง) เพื่อเป็นที่ถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยา
2. หลวงสวัสดิภักดี (ยิ้มซ้าย) บุตรพระยาตานี (ขวัญซ้าย) รักษาราชการเมืองยะหริ่ง
3. พระยายะหริ่ง (นิยูโซฟ) อดีตเจ้าเมืองปัตตานีหรือพระยาตานี บุตรวันฟาตัน บุตรรัตนาดีรายา บุตรวันฟากิฮ์ อาลี มหารายาเลลา บุตรสุลต่านอับดุลฮามิดชาห์ (นิมุสตอฟา) ดาตูยามู-จามปา บุตรสุลต่านมุซอฟฟัร (วันมุซอฟฟัร) บุตรสุลต่านอับดุลลอฮ์ อุมดาตุดดีน (Wan Bo Tri Tri) เจ้าผู้ครองเมืองปัณฑุรังคะ อาณาจักรจามปา
4. พระยายะหริ่ง (สุลต่านเดวา) อดีตพระยาจางวางกลันตัน
5. พระยายะหริ่ง (นิตีมุง) บุตรพระยายะหริ่ง (นิยูโซฟ)
6. พระยาพิบูลเสนานุกิจพิชิตเชษฐภักดี (นิเมาะ) บุตรพระยายะหริ่ง (นิยูโซฟ) น้องชายต่างมารดาพระยายะหริ่ง (นิตีมุง) สมัยนิเมาะได้สร้างมัสยิดยามูตรงข้ามที่ว่าการอำเภอยะหริ่ง
7. พระยาพิพิธเสนามาตยาธิบดีศรีสงคราม (นิโวะ อับดุลละบุตร) บุตรพระยาพิบูลเสนานุกิจพิชิตเชษฐภักดี (นิเมาะ) ได้รับพระราชทานนามสกุล"อับดุลละบุตร"จากพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอยะหริ่งแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 18 ตำบล 81 หมู่บ้าน ได้แก่

1.

ตะโละ

(Talo)

5 หมู่บ้าน

10.

หนองแรต

(Nong Raet)

6 หมู่บ้าน

2.

ตะโละกาโปร์

(Talo Kapo)

5 หมู่บ้าน

11.

ปิยามุมัง

(Piya Mumang)

5 หมู่บ้าน

3.

ตันหยงดาลอ

(Tanyong Dalo)

5 หมู่บ้าน

12.

ปุลากง

(Pula Kong)

4 หมู่บ้าน

4.

ตันหยงจึงงา

(Tanyong Chuengnga)

2 หมู่บ้าน

13.

บาโลย

(Baloi)

4 หมู่บ้าน

5.

ตอหลัง

(Tolang)

3 หมู่บ้าน

14.

สาบัน

(Saban)

5 หมู่บ้าน

6.

ตาแกะ

(Ta Kae)

4 หมู่บ้าน

15.

มะนังยง

(Manang Yong)

5 หมู่บ้าน

7.

ตาลีอายร์

(Tali-ai)

4 หมู่บ้าน

16.

ราตาปันยัง

(Rata Panyang)

5 หมู่บ้าน

8.

ยามู

(Yamu)

5 หมู่บ้าน

17.

จะรัง

(Charang)

7 หมู่บ้าน

9.

บางปู

(Bang Pu)

3 หมู่บ้าน

18.

แหลมโพธิ์

(Laem Pho)

4 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอยะหริ่งประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 18 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลตันหยง ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลมะนังยง
• เทศบาลตำบลบางปู ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางปูทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลยะหริ่ง ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลยามู
• เทศบาลตำบลตอหลัง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตอหลังทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลตะโละ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตะโละและตำบลปุลากงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลตะโละกาโปร์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตะโละกาโปร์ทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลตันหยงดาลอ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตันหยงดาลอทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลตาแกะ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตาแกะทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลตาลีอายร์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตาลีอายร์ทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลยามู ครอบคลุมพื้นที่ตำบลยามู (นอกเขตเทศบาลตำบลยะหริ่ง)
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองแรต ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองแรตทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลปิยามุมัง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปิยามุมังทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบาโลย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตันหยงจึงงาและตำบลบาโลยทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลสาบัน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสาบันทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลมะนังยง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมะนังยง (นอกเขตเทศบาลตำบลตันหยง)
• องค์การบริหารส่วนตำบลราตาปันยัง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลราตาปันยังทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลจะรัง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลจะรังทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลแหลมโพธิ์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแหลมโพธิ์ทั้งตำบล