คำถามยอดนิยม
ไทมไลน์
แชท
มุมมอง
อ็องเดร ดูว์ แปลซี เดอ รีเชอลีเยอ
ทหารเรือชาวเดนมาร์ก จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
Remove ads
พลเรือโท พระยาชลยุทธโยธินทร์ นามเดิม อ็องเดร ดูว์ แปลซี เดอ รีเชอลีเยอ (ฝรั่งเศส: André du Plessis de Richelieu; 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2381 – 25 มีนาคม พ.ศ. 2476) เป็นทหารเรือชาวเดนมาร์กซึ่งเข้ารับราชการในราชสำนักสยามในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 ถึงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 เขาดำรงตำแหน่งเป็นผู้บัญชาการกรมทหารเรือ (พ.ศ. 2443–2450) นับเป็นผู้บัญชาการทหารเรือคนแรกและคนเดียวที่เป็นชาวต่างประเทศ มีบทบาทสำคัญในฐานะรองผู้บัญชาการการรบของฝ่ายสยาม ในวิกฤตการณ์ฝรั่งเศส–สยามบริเวณลุ่มแม่น้ำโขง นอกจากนี้ยังเป็นผู้ออกแบบและริเริ่มสร้างป้อมพระจุลจอมเกล้า ป้อมปราการชายฝั่งสำคัญที่ปากแม่น้ำเจ้าพระยา เพื่อใช้ในการป้องกันกรุงเทพมหานคร
Remove ads
ประวัติการทำงาน
สรุป
มุมมอง
กัปตันรีเชอลีเยอ เป็นชาวเดนมาร์กเชื้อสายฝรั่งเศส โดยสืบเชื้อสายมาจากพระคาร์ดินัล ดยุกแห่งรีเชอลีเยอ (Armand Jean du Plessis de Richelieu) มุขมนตรีในพระเจ้าหลุยส์ที่ 13 แห่งฝรั่งเศส กัปตันรีเชอลีเยอเข้ามารับราชการทหารเรือสยามตั้งแต่ปี พ.ศ. 2418 เป็นผู้บังคับกองเรือพิทยัมรณยุทธ (Regent) ที่ภูเก็ต กระทั่งวันอังคาร เดือนห้า ขึ้นสามค่ำ ปีมะแม เบญจศก จุลศักราช 1245 ตรงกับปี พ.ศ. 2426 กัปตันรีเชอลีเยอขณะมีบรรดาศักดิ์เป็น "หลวงชลยุทธโยธินทร์" ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น "พระชลยุทธโยธินทร์" ถือศักดินา 800[1]
ในปี พ.ศ. 2428 กัปตันรีเชอลีเยอเป็นผู้ออกแบบและควบคุมงานก่อสร้างป้อมพระจุลจอมเกล้าบริเวณปากแม่น้ำเจ้าพระยา ตำบลแหลมฟ้าผ่า อำเภอพระสมุทรเจดีย์ จังหวัดสมุทรปราการ ใช้ป้อมปืนแบบทันสมัยล่าสุดจากประเทศอังกฤษ ที่มีชื่อว่า "ปืนเสือหมอบ" ก่อสร้างแล้วเสร็จเมื่อ พ.ศ. 2436 ทำการทดลองยิงครั้งแรกเมื่อเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2436 ก่อนวิกฤตการณ์ ร.ศ. 112 เพียงเดือนเศษ
ในปี พ.ศ. 2430 กัปตันรีเชอลีเยอ ร่วมหุ้นกับ กัปตันอัลเฟรด จอห์น ลอฟตัส หรือ พระนิเทศชลธี[2]เปิดบริษัททำการเดินรถราง เป็นครั้งแรก เส้นทางจากตำบลบางคอแหลม ผ่านถนนเจริญกรุง ไปสิ้นสุดที่ศาลหลักเมืองกรุงเทพมหานคร เป็นรถรางสายแรกในเอเชีย ต่อมาในปี พ.ศ. 2437 ได้พัฒนาเป็นรถรางเดินด้วยไฟฟ้า เริ่มเดินรถครั้งแรกเมื่อวันที่ 22 กันยายน พ.ศ. 2437 ก่อตั้งบริษัทไฟฟ้าสยาม ทำการผลิตและจำหน่ายกระแสไฟฟ้า นอกจากนี้ท่านยังก่อตั้งบริษัทรถไฟปากน้ำซึ่งเปิดดำเนินการ รถไฟ สาย กรุงเทพ-สมุทรปราการ (ทางรถไฟสายปากน้ำ) ขนส่งผู้โดยสารและสินค้า ระยะทาง 21 กิโลเมตร เป็นสายแรก เมื่อ พ.ศ. 2436
ในช่วงวิกฤตการณ์ ร.ศ. 112 กัปตันรีเชอลีเยอ เป็นผู้นำทหารเรือชาวเดนมาร์กเข้าร่วมรบต่อสู้กับกองเรือฝรั่งเศสที่ปากน้ำ ทั้งที่กงสุลเดนมาร์กมีคำสั่งไม่ให้ชาวเดนมาร์กเข้ายุ่งเกี่ยวในการศึกครั้งนี้ ขณะนั้นท่านมียศเป็นพลเรือจัตวา ตำแหน่งรองผู้บัญชาการทหารเรือ ภายหลังการรบท่านได้รับพระราชทานยศเป็น พลเรือตรี พระยาชลยุทธโยธินทร์ และต่อมาได้เลื่อนตำแหน่งเป็นผู้บัญชาการทหารเรือ ดำรงตำแหน่งระหว่างวันที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2443 - 29 มกราคม พ.ศ. 2450[3] กราบบังคมทูลลาออกจากราชการ เพื่อเดินทางกลับประเทศเดนมาร์ก[4] นับเป็นผู้บัญชาการทหารเรือคนแรกและคนเดียวที่เป็นชาวต่างประเทศ
อีกเรื่องหนึ่งที่ได้รับมอบหมาย พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดให้มีการหล่อพระพุทธชินราช (จำลอง) ขึ้นที่วัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร จังหวัดพิษณุโลก โปรดเกล้าให้พระยาชลยุทธโยธินทร์ อัญเชิญนำขึ้นแพ ล่องเรือมาคุมองค์และแต่งที่กรมทหารเรือ โดยเป็นผู้ควบคุมการแต่งองค์พระ เสร็จแล้วเชิญลงเรือมณฑปแห่ไปประดิษฐานเป็นพระประธานในพระอุโบสถวัดเบญจมบพิตร เมื่อวันที่ 13 ธันวาคม ปีเดียวกัน
เมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จประพาสยุโรป พระยาชลยุทธโยธินทร์รับหน้าที่กัปตันเรือพระที่นั่งทุกครั้ง
Remove ads
ชีวิตส่วนตัว

พระยาชลยุทธโยธินทร์ สมรสกับนางสาวดัคมาร์ เลิช (Dagmar Lousie Lerche) ธิดานายเอฟ. เลิช ผู้พิพากษาชาวเดนมาร์ก มีบุตรธิดา 3 คน คือ[5]
- Mr. Louis de Richelieu
- Mr. Helge de Richelieu
- Madame Schestede Juul
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย
- พ.ศ. 2444 –
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์ช้างเผือก (ป.ช.) (ประดับเพ็ชร์)[6]
- พ.ศ. 2435 –
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)[7]
- พ.ศ. 2436 –
เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายหน้า)[8]
- พ.ศ. 2436 –
เหรียญดุษฎีมาลา เข็มราชการแผ่นดิน (ร.ด.ม.(ผ))[9]
- พ.ศ. 2436 –
เหรียญดุษฎีมาลา เข็มราชการในพระองค์ (ร.ด.ม.(พ))[9]
- พ.ศ. 2436 –
เหรียญจักรมาลา (ร.จ.ม.)[10]
- พ.ศ. 2444 –
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 ชั้นที่ 1 (จ.ป.ร.1)[11]
ต่างประเทศ
เดนมาร์ก :
- พ.ศ. 2435 -
เครื่องราชอิสริยาภรณ์แดนเนอโบร ชั้น Chamberlain และชั้นที่ 2[12]
- พ.ศ. 2435 -
รัสเซีย :
- พ.ศ. 2435 -
เครื่องราชอิสริยาภรณ์นักบุญสตานิสเลาส์ ชั้นที่ 1[12]
- พ.ศ. 2435 -
กรีซ :
- พ.ศ. 2435 -
เครื่องราชอิสริยาภรณ์เซ็นต์ซาเวีย ชั้นที่ 2[12]
- พ.ศ. 2435 -
อิตาลี :
- พ.ศ. 2435 -
เครื่องราชอิสริยาภรณ์มงกุฎอิตาลี ชั้นที่ 2[12]
- พ.ศ. 2435 -
ปรัสเซีย :
- พ.ศ. 2435 -
เครื่องราชอิสริยาภรณ์มงกุฎ ชั้นที่ 2[12]
- พ.ศ. 2435 -
จักรวรรดิออตโตมัน :
- พ.ศ. 2435 -
เครื่องราชอิสริยาภรณ์เมจีดีเย ชั้นที่ 2[12]
- พ.ศ. 2435 -
ฝรั่งเศส :
- พ.ศ. ไม่ปรากฏ -
เครื่องอิสริยาภรณ์เลฌียงดอเนอร์ ชั้นกร็องตอฟีซีเย
- พ.ศ. ไม่ปรากฏ -
สวีเดน :
- พ.ศ. ไม่ปรากฏ -
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ดาบ ชั้นที่ 2
- พ.ศ. ไม่ปรากฏ -
ออสเตรีย-ฮังการี :
สิ่งสืบเนื่อง
- หินริเชลิว (Richelieu Rock) ปะการังใต้น้ำบริเวณอุทยานแห่งชาติหมู่เกาะสุรินทร์ จังหวัดพังงา มาจากชื่อของกัปตันริเชอลิเออ
ยศและบรรดาศักดิ์
อ้างอิง
บรรณานุกรม
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads